Euskal hiztegiño mitologikoa - Euskal sinesmenak zahar-zaharrak ditugu, historiaurrean iturria dutenak, izadiarekin eta bere mundu magikoarekin arras lotuak. Hastapenetan sinesmen animista-naturista...

Urtearen gurpila euskal mundu-ikuskera zaharrean - Antzinatean, Europa osoan naturaren zikloekin loturiko sinesmen animistak zabalduta zeudenean, jai erritual ainitz egiten zituzten solstizio eta eki...

Olentzero, eguzki berriaren iragarlea - Neguburua edo neguko solstizioa hurbil dugu, eguzki zaharra, indargabea, eki hotza… hiltzen ari zaigu eta berria piztuko zaigu neguburuan, hau da, Eguberri (...

Itsasoa euskal mundu-ikuskera zaharrean - Paleolitotik datozkigukeen euskal sinesmen zaharrak oso lotuak daude oinarrizko lau osagaiekin, hau da, lurra, ura, sua eta aidearekin, eta baita izadi edo n...

Olentzero euskaldunen ikuskera magikoan - Gure arbaso zaharren mundu ikuskeran urtea bitan banatzen zuten, alde batetik uda eta bestaldetik negua. Urtea, bere izenak esaten digun bezala, (ur+te) ur e...

Urruña, Larrun eta euskaldun zaharren mundu magikoa - Euskal kosmobisio edo mundu-ikuskera berezia zahar-zaharra dugu, euskara bezain zaharra, euskaraz pentsatutako eta amestutako gogoeta eta sentip...

Iker Üthürralt eta hartza euskal kulturan - 2020an, urtero Saran egiten den Idazleen Biltzarra irailaren 6ra gibelatua izan zen, koronabirusaren aginduei jarraituz. Ez zen urterokoa izan, bistan da...

Baserri bizitza - Koldo Alijostesek duela gutxi argitaratu du liburu bat, “Bizitzak” izenekoa. Bertan familiaren historia kontatzen digu, eta primerako testigantza da Euskal Herriko bizimod...

Olentzero, neguburua eta kontsumismoaren aroa - Oso garai zaharretatik euskaldunok sua gurtu dugu eta sua erabili izan dugu solstizio eta ekinozioen inguruko jai erritualetan. Jondoni Joane edo S...

Barandiaran, Ataun eta euskaldunon mundu magikoa - Ama, Maritxu Barandiaran Etxeberria, ataundarra nuen. Haren aita, Matias Barandiaran Begiristain, San Gregorio auzategiko Soazabal (Sorozabal)  bas...

Udako solstizioa eta denboraren antolaketa - Antzinateko euskaldunen mundu-ikuskera biziki lotua zegoen izadiaren irakurketarekin, hau da, natura, mundua, giza-ibilera… interpretatzeko eta ulertzek...

Ortzadarraren bide magikoa - Gure sinesmen zaharren barruan zeruak edo unibertsoak izan dituen indar eta eragin handia ukaezina egiten zaigu, nonahi eta noiznahi azaltzen baitzaigu berarekin erlazio ...

Euskaldunen animismoa eta euskara - Garai zahar-zaharretan, Paleolito deitzen dugun aro urrunean, izadia eta izadiaren agerpenak sakratutzat hartzen zituzten. Iturriak, euria, hodeiak, ortzadarra, lu...

Euskal sinesmen zaharren hastapenak eta ezaugarriak - Betidanik eta betirako dena zegoen, nehork ez zuen inoiz ezer egin, eta izatea aldatuz garatzen zen. Gizakiak, aireak, urak, lurrak eta suak osat...

Hartzaren neguloa eta euskal inauteria - Herri guztiek beren animalia  totemikoak izan dituzte, eta euskaldunon artean hartza izan da mende luzeetan mirespen eta begirunea jaso dituena. Gure arbasoe...

Euskal inauteria - Gure arbaso zaharrek, laborantzatik bizi zirenez gero, gogoeta sakona egin zuten urteaz, urtaroez, egunaren eta gauaren txandatzeaz, biziaren gurpilaz, eguzkiak urtean zehar egiten...

Euskararen misterioa (I) - Koldo Mitxelena hizkuntzalari eta euskaltzainak zioenez euskararen historiak ezkutatzen duen benetako misterioa ez da bere jatorria, iraupena baizik (Mitxelena, 1978). Eta ...

Olentzero eta neguko solstizioa - Oso garai zaharretatik euskaldunok sua gurtu dugu eta sua erabili izan dugu solstizio eta ekinozioen inguruko jai erritualetan. Jondoni Joane edo San Joanen udako so...

Euskaldun berri guztiei eskerrik asko - Zaila da hizkuntza bat zerotik hastea, zaila da zure ama hizkuntza ez den beste bat ikastea, zaila ere urteetan zehar minorizatua (bai minorizatua eta ez minor...

Euskal serie kosmogonikoa Nestor Basterretxea Artzadun (Bermeo, Bizkaia, 1924ko maiatzaren 6a - Hondarribia, Gipuzkoa, 2014ko uztailaren 12a) euskal herritar eskultore, margolari eta zinemagilea izan...

Urdiain Urte berri egunean Iñakito Garayk idatzi zuen etxe honetan, batetik urte berri eguneko kanta baten berri emanaz, eta bestetik galdetuz ea gehiago ba ote genekizkien. Orduan ez, baina gaur er...

Dantza ezazue Honako idatzia dantzan.eus ataritik ekarri dugu ona. Amparo Sevilla: "Dantza ezazue, baliatu ezazue bizitzak ematen digun aukera eder hau" ... Amparo Sevilla, dantzari, antropologo...