Euskaldunen animismoa eta euskara - Garai zahar-zaharretan, Paleolito deitzen dugun aro urrunean, izadia eta izadiaren agerpenak sakratutzat hartzen zituzten. Iturriak, euria, hodeiak, ortzadarra, lu...

Louis Legasse eta bakailaoaren negozioak - Legassetarrak jatorriz Basusarrikoak ziren, XVIII. mendetik  nabigazio eta arrantzari atxikiak bizi zirenak. Kontatzen zutenez, ekaitz egun batez, Louis Le...

Xaia ostatua Bidasoa ibaiaren begirale - Bidasoa ibaiaren ertzetan, Lapurdi eta Gipuzkoa bereizten diren bazterretan eta Nafarroa Garaitik ez sobera urrun den bailaran, denetariko gertakizuna...

Euskaldunon ilargi egutegia - Aitzin-aitzinetik gizatalde ezberdinek euren egutegiak egiteko zeruko astroak hartu zituzten erreferentzia gisa, eta beraien mugimenduan oinarriturik, beren denbora eta ...

Lapurdiko ihauteak Urruñan bizi-bizirik - Orain dela hemezortzi urte inguru, Urruñako Hazia eta Berttoli elkarteetakoek kaskarotak eta zirtzilak berriro plazaratzea erabaki zuten, eta orduz gerozti...

Euskal sinesmen zaharren hastapenak eta ezaugarriak - Betidanik eta betirako dena zegoen, nehork ez zuen inoiz ezer egin, eta izatea aldatuz garatzen zen. Gizakiak, aireak, urak, lurrak eta suak osat...

Xanpun bertsolariaren gorazarrez - Manuel Sein Usandizaga Senpereko Olagaraia baserrian sortu zen 1928ko abenduaren 21ean. Hortik familia osoa Ahetzera aldatu zen eta bertan lau urte egin ondoren, Ur...

Kaskarotak Lapurdiko gizartean eta folklorean - Kaskarot hitza aditzen dugunean, berehala lotzen dugu Lapurdirekin. Alde batetik, aitzineko mendeetan Donibane Lohizune eta Ziburu inguruan bizi izan z...

Euskal irainak denon ahotan - Lagunarteko euskara denon ahotan dagoen gaia da. Euskara batu formala egina dago, bere korpusa aski osatua… baina lagunartean erabiltzen dugun hizkera informalaren ald...

Hartzaren eguna Donibane-Lohitzunen - Aurten ere, eta urteroko kontuari jarraituz, otsailaren 9an, larunbatarekin, hartza, mendietako leize-zuloak utzirik, Donibane Lohizuneko karriketara etorri zitz...

Inprimategiaren urratsak Euskal Herrian - Esan ohi denez, VI. mendean azaldu omen ziren Europan, Txinatik ekarririk, zurezko oholtxoen bidez egindako lehen liburu inprimatuak, baina XV. mendera arte ...

Hartzaren neguloa eta euskal inauteria - Herri guztiek beren animalia  totemikoak izan dituzte, eta euskaldunon artean hartza izan da mende luzeetan mirespen eta begirunea jaso dituena. Gure arbasoe...

Ixtebe Pellot, Lapurdiko azken kortsarioa - Euskal marinelak sona handikoak izan ditugu beti, balea eta bakailao arrantzan aritu ziren luzaz, Islandiako eta Ternuako itsaso hormatuetan ibili ziren os...

Euskal inauteria - Gure arbaso zaharrek, laborantzatik bizi zirenez gero, gogoeta sakona egin zuten urteaz, urtaroez, egunaren eta gauaren txandatzeaz, biziaren gurpilaz, eguzkiak urtean zehar egiten...

Urdiñarbeko maskarada euskal inautearen aitzindari - Olentzero eta Urtats joan zaizkigu eta urte zaharretik berrira pasatu berriak gara. Jadanik, inautea euskaldunon ateetan daukagu eta horretan, Zu...

Lauburua edo euskal esbastika - Euskaldunok tipi-tipitatik ikusi izan dugu gure artean lau buruko ikur bitxi bezain eder hau. Beste garaietan abertzaletasunaren ikurtzat hartzen genuen, bere barruan ...

Ur goiena, ur barrena. Urtezahar gaueko erritoa - Nafarroa Garaiko Baztanen, Basaburuan, Imozen, Larraunen, Burundan eta Arakil aldean bazen urte berriaren etorrerarekin loturiko errito bat, urtero e...

Olentzero eta neguko solstizioa - Oso garai zaharretatik euskaldunok sua gurtu dugu eta sua erabili izan dugu solstizio eta ekinozioen inguruko jai erritualetan. Jondoni Joane edo San Joanen udako so...

Inexa Gaxen, makurtu gabeko lilia - Inexa Gaxen 1566an sortu zen Baxenabarreko Bastida herrian, Gaxen auzategian, hain zuzen, eta hortik datorkio deitura. Ttipi-ttipitatik belarren indarrak eta ahalm...

Hipolito Irigoien, iraultzaile eta lehendakari - Martin Irigoien Dodegaraik XIX. mendean euskaldun ainitzek egiten zuten bidaiari ekin zion eta Iparraldetik Argentinara joan zen bizimodu hobe baten b...

Lapurtarren ezizenak - Euskaldunok beti izan gara ezizenak edo goitizenak jartzeko zale. Hori dela eta, zazpi herrialdeetan ohikoa izan da herri bateko zein bestekoak ezizen batez ezagutzea. Gaur egu...

Ihiztari beltzaren itzulera - Udazkeneko haizeak indarrez ufatzen zuen abenduaren lehen egunetako horietako batean, Azkaingo ostatu batean nintzela, hainbat saratarrekin topatu nintzen. Horietako bat...

Francisque-Michel euskalari frantsesa - François-Xavier Michel, Francisque-Michel deitua, Frantziako Lyon hirian sortu zen 1809ko otsailaren 18an. Aita André Michel negozio-gizona zuen eta alemania...

Arimen Gau Beltza - Antzinatean, Europa osoan naturaren zikloekin loturiko sinesmen animistak zabalduta zeudenean, jai erritual ainitz egiten zituzten solstizio eta ekinozioetan, edota ilargiaren ald...

Euskal onomatopeiak berreskuratzen - Euskara, pittaka-pittaka eta jende aunitzen lanari esker, bere bidea egiten ari da bizitzaren arlo guztietan, hala ere, bai komikigintzan eta baita literaturaren ...