Bediaga komandantea - Herri baten historia-liburuetan badira orri alaiak eta orri tristeak, garaipena islatzen dutenak eta porrotaren berri ematen digutenak, orri ederrak eta ezkutuan edukitzeko modu...

Zuberoako txikitoak - Zuberoako txikitoak (I) Zuberoako artzainen artean sekulako norgehiagoka pizten zen, eta mendi mazela batetik bestera horrelako gehiegikeriak esaten aritzen ziren. Jon Mirandek...

Zuberoako txikitoak - Denon gogoan dira zuberotarrek urtero egiten dituzten kultur ekitaldi handiak, hau da, maskaradak eta pastoralak. Lehenak inauteriaren inguruko fartsa modukoak dira, neguan buru...

Ur goiena, ur barrena. Urtezahar gaueko erritoa - Nafarroa Garaiko Baztanen, Basaburuan, Imozen, Larraunen, Burundan eta Arakil aldean bazen urte berriaren etorrerarekin loturiko errito bat, urtero e...

Olentzero eta neguburua - Gure arbaso zaharren mundu ikuskeran urtea bitan banatzen zuten, alde batetik uda eta bestaldetik negua. Urtea, bere izenak esaten digun bezala, (ur + te) ur edo eurien kopu...

Atahualparen azkena - Andeen erdialdean sortutako inken kultura handia espainiarren konkista eta kolonizazio prozesuarekin bukatu zen. 1531. urtean Francisco Pizarro espainiar konkistatzaile bihozgab...

Santomasak neguaren atarian - Europako kultura zahar guztietan eguzkiaren gurtzea arront zabaldurik izan da. Eguzkia zen herri horientzat dibinitate handia eta bizi-emailea. Kultu horren inguruan baz...

Gabino Gaintza eta Guatemalaren independentzia - Gure historia landu gabeko harrobia dugu. Historian jasan ditugun kolpeek eragin handia izan dute gure historiaz eta kulturaz dugun ezagupen urri eta ...

Gabriela Mistral, euskal odoleko olerkari txiletarra - Ainitz izan ziren, etorkizun hobe baten bila, Ameriketara joan zirenak, eta ainitz dira euskal diaspora amerikarra osatzen dutenak. Horietak...

Extefana Irastortza hendaiar olerkariaren gorazarrez - Urriaren azken egunetan, isil-isilik, joan zaigu Hendaiako olerkari fina, isil-isilik eta bere familiakoen maitasunean, bizitza osoa eman du...

Elkanoren bi bidaiak - Ainitz idatzi eta eztabaidatu da Elkanoz, onerako eta txarrerako, eta gaur egun espainiarrak ari dira gizon honen irudia bereganatu nahian, heroi nazional moduko bat egitek...

Aita Mari, lo egin ezazu baga soinuaz! - Gogoan dut txikitan Donostiako kaitik  barrena paseatzerakoan, beti Aita Mariren monumentuarekin topo egiten nuela. Arreta handiz irakurtzen nuen estatuaren ...

Marie-Clémence Richard - Ainitzetan emaztekien bizitzak senar ospetsuek egindakoen itzalean baratzen dira, distirarik gabe, heien oroitzapena ere gure artetik erraz ezabatzen delarik. Horixe da emaz...

Karlos Klaberia eta Arizkurgiko apaiza - Gogoan dut oraino, 1970. urtean, hamalau urte nituela, Dunixi Barandiaran osabak Karlos Klaberiaren “Leyendas de Vasconia”(Baskoniako kondairak) liburu mi...

Altzateko Jaun  - Aspaldian, mendizaleagoa nintzen garaian, Gipuzkoako Ugarte herrixkako borda batean lo egin nuen. Borda hartan baginen neskez eta mutilez osaturiko lagun-talde bat. Gaua iristean n...

Jean Duvergier de Hauranne, Baionako seme jansenista - Jean Duvergier dugu, zalantzarik gabe, Baionak eman duen pertsonaiarik eztabaidatsuenetako eta ospetsuenetako bat, garaiko botere politiko-erlij...

Itsasuko kabalkada gogoangarria - Azken hamarkadan kabalkada-toberak indar handia hartzen ari dira Lapurdin eta Nafarroa Beherean. Garai zaharretako toberak bortitzak ziren, ohiko gizartetik kanpo ze...

Luis Mariano handiaren gorazarrez - Gerla nagusi zen aroan sortu zen Irunen, 1914ko agorrilaren 13an, hilabete bat lehenago Lehen Mundu Gerla hasia baitzen, eta bizitzan zehar, gerla horretaz gain, H...

Atsotitzak, erran zaharrak eta gogoeta zenbait - Atsotitzak, errefrau, erranairu edo erran zaharrak dira, Gotzon Garateren hitzak erabiliz, herriak eguneroko bizimodutik atera eta molde tinkoetan era...

Orreagako gudu-lekua zehaztu nahian - Betidanik erakarri nau baskoiek 778ko agorrilaren 15ean Xarlomanen gibel-armada suntsitu zuteneko oihartzunak. Horregatik, Kanaldudek plazaratu bideoa ikusi nuen...

Alostorreko Usoa, Santxa Otxoa eta eresietako beste emakumeak - Gure historiaren zurrunbiloetatik barna gizon izen anitz iritsi bazaizkigu ere, tarteka hainbat emakumeren izenak agertu izan zaizkigu....

Barandiaran, Ataun eta euskaldunon mundu magikoa - Ama, Maritxu Barandiaran Etxeberria, ataundarra nuen. Haren aita, Matias Barandiaran Begiristain, San Gregorio auzategiko Soazabal (Sorozabal)  bas...

Agustin Iturbide Aranburu - Ainitz izan dira Euskal Herria utzirik, Ameriketako lurretan bizimodu berri  hobe baten bila abiatu direnak. Horietako batzuen seme-alabak gaur idazle, politikari, zientz...

Lezo Urreiztieta - Irakurriz eta entzunez ezagutzen nituen gizon honek 1936ko gerran egindako balentriak. Banekien bera izan zela, espainiar faxistek Bilboko portuari jarritako blokeoa, behin eta ber...

Mixel Etxegorria pirata donibandarra - XVII. mendean Lapurdiko kostaldea pirata eta kortsarioen habia zen. Itsasgintza zen lapurtarrentzat bizibide eta dirubide oparoa. Hori dela eta, bakailaoaren et...