Maskarada Maule-Lextarren, inautearen tenorea - Abenduaren 25ean hil zen urte zaharreko eguzkia eta hil orduko, eguzki berria sortu zen, Eguberri zen, hau da, eguzki berriaren eguna. Orduz geroztik, ...

Sumer, mitoaren sehaska - Jainko-jainkosez eta mitoez hitz egitean berehala datozkigu gogora Greziakoak, beraienak bailiran antzinateko mito bakarrak. Haatik, mitoaren sehaska ikertu nahi badugu, urr...

Nahuatl kulturari buruzko zenbait gogoeta - Gaur egun zibilizazioen kultura aztertzen dugunean, normalean, Eurasia eta Ipar Afrikako herrienetara jotzen dugu soil-soilik, herrialde zabal horiek baili...

Ur errito zaharra Urtatseko gauean - Nafarroa Garaiko Baztanen, Basaburuan, Ultzaman, Imozen, Larraunen, Burundan eta Arakil aldean bazen urte berriaren etorrerarekin loturiko errito bat, urtero erre...

Olentzero euskaldunen ikuskera magikoan - Gure arbaso zaharren mundu ikuskeran urtea bitan banatzen zuten, alde batetik uda eta bestaldetik negua. Urtea, bere izenak esaten digun bezala, (ur+te) ur e...

Karta izenak euskaraz - Karta jokoak ospetsuak dira Euskal Herriko luze-zabalean, eta adin guztietako zaleak dira musean, trukean, punttuan… edo bestelako karta jokoetan maiz samar aritzen direnak....

Julian Gaiarre, Erronkaritik mundura kantuz - Erronkarin izan zen artzain gazte bat, ardiak utzi eta Iruñera kantatzera abiatu zena. Iruñetik Madrileko kontserbatoriora gero eta Madriletik mundura....

Lola Iturbe Arizkuren, borrokalari eta ekintzaile anarkista - Badira, gauza batengatik edo bestearengatik, Euskal Herritik kanpora joan behar izan duten seme-alabak, lurralde berrietan habia egin...

Juan Larburu mugalariaren ibilerak eta bukaera tragikoa - Bigarren Mundu Gerrak Europa osoa odol eta sufrikarioz blaitu zuen, baita gure Euskal Herria ere, Iparraldeko hiru lurraldeak, gehienbat, pre...

Xaretako pastorala, euskal nortasunaren auspoa - Izurritearen ondorengo lehen urte hauetan era guztietako bestak eta ikusgarriak berpizten eta sendotzen ari direla dirudi, eta iduriz, pastoralarekin ...

Kontrabandoa Urruña eta Bera herrien artean - Aurten, Nafarroako Bera eta Lapurdiko Urruña herri mugakideek biziki egitasmo ederra landu eta zabaldu dute. Bi herrien arteko Intzolako bidea eta Mand...

Jean-Martin Mundutegi Iraultzaren borrero gupidagabea - XVIII. mendea oso gogorra izan zen Iparraldeko euskaldunentzat, Paris aldean garaile suertatu zen Iraultzak bere garroak zabaldu baitzituen ait...

Gau Beltza euskaldunen artean - Antzinatean, Europa osoan naturaren zikloekin loturiko sinesmen animistak zabalduta zeudenean, jai erritual ainitz egiten zituzten solstizio eta ekinozioetan, edota il...

Joanikot Arberoa eta Donibane Garaziren defentsa - Historiaren patu beltzak galtzaileen aldean jarri gaitu euskaldunok, arrotzek gure herria konkistatu, bereganatu eta zatitu egin baitute. Honela iri...

Joan Batista Gamiz, XVIII. mendeko olerkari arabarra - XVIII. mendean Aita Manuel Larramendi andoaindarra izan zen Hegoaldean euskararen aldeko sua indarrez piztu zuena. Bere teoriak, bere hiztegi os...

Elbira Agirre El Doradoko bideetan barna - Bizitzaren halabeharra jadanik idatzita dagoela diote batzuek, gure patua hastapenetik bukaera arte ezarrita dagoela, alegia. Beharbada hori erraitea gehieg...

Sugaar eta Herensuge - Garai zaharretako euskaldunek solstizioak eta ekinozioak baliatu zituzten urtearen banaketa egiteko. Horrela egin zuten Europa zaharreko herri naturista eta animista guztie...

Daniel Argote, askatasuna amets - Daniel Argote baionarra gizatasun handiko pertsona izan zen, askatasuna amets zuena, beretzat eta besteentzat. Bere nahia ez zen teoria hutsa izan, garai latzeta...

Christine de Pizan-en olerkiak Auxtin Zamorak euskaraturik - Koronabirus izurriteak izua, beldurra, heriotza eta konfinamendua ekarri bazituen ere, era guztietako artista eta idazleren bultzagilea er...

Jean Fourcade, Urruñako historian aditua - Herri guztietan bada edo izan da herriari buruzko historiak eta kontuak bilatzen aritu dena. Pertsona horiek guztiz garrantzitsuak dira herrietako historia...

Muskildiko Simone Veil pastorala - Aurtengo pastorala, Muskildiko herritarrek jokatu dute arrakasta handiz. Osora hiru saio egin dituzte: uztailaren 24an, igandearekin, uztailaren 31n, igandearekin e...

Euriaren itzulera -   Non hintzen Euri? ama-lurretik hain urruti?! Lehorte latza dinagu pairatu, ia bi hilabetez lurra dun arras idortu.           Amalur gaixo eta eri, u...

Iztueta eta Kontxesi, maite bat maitatzen det… - Badira historiak belaunaldiz belaunaldi pasatzen direnak, askotan kantu edo bertso bihurturik. Horrela delarik, indar handiagoz egiten da transmisio...

Louis Charpentier eta euskaldunen jatorria - Charpentier izan dugu, zalantzarik gabe, misterioak aztertzean, XX. mendean Europan izan dugun egile handienetako bat, eta euskaldunak eta euskara maiz ai...

Cristoforo Colombo, euskal semea ote? - Historia ez da inoiz zientzia absoluturik izan, guztiz malgua baizik, eta giza ekintza bat historiaren barruan arakatu nahi dugunean, bide, irizpide eta ideolo...