Biarra baino maisu hoberik ez dago
Biarra baino maisu hoberik ez dago –
Biarra hitza euskaratik etorriko litzateke (beharra), premia bihurtuko litzateke eta Nafarroako eremu zabaletako substratu lexikoaren parte izatera pasatuko litzateke Espainiako gerraondoko gordinean. Geroago, 70eko hamarkadako mirari ekonomikoarekin, ahanzturaren lainoa bere mantuarekin estali zuen, baina hurrengo bosturtekorako aurreikusten den munduko krisi ekonomikoak berriro jarriko du gaurkotasun osoko hitz horrek.
Biarrak pentsaera berri bat hartzera behartuko du taldeko irudimena, eta jarrera proaktiboa hartuko du munduko krisi-egoera berriaren aurrean. Egoera horrek ondorio onuragarriak izango ditu erabiltzen ez diren balioak berraurkitzea, hala nola ahalegina, beherapena, ekonomia zirkularra, auzolana, elkartasuna, ingurumenarekiko errespetua eta ondorioz, beste utopia bat bilatzea. Benetakoa ez den arren, utopiak aukera ematen du gizarte edo komunitate baten idealak bere ibilbide historikoko une jakin batean ezagutzeko, bai eta bere amets idilikoa gauzatzea galarazten duten oztopoak ere. Horrela sortutako utopia ekintza jakin batean (bidean dago helmuga) eragiteko ahalmena bere potentziarekin inplizituki eramango lukeen amets bat lortzeko bidea izango litzateke, eta beharrezkoa izango litzateke il poverello d´Assisik markatutako bidetik ibiltzea: “Behar dena egiten hasten da, gero posible dena eta bat-batean ezinezkoa egiten arituko zara”.
Lehenik, segur ote gara biar (travail) lanaren zentzuan eta behar( besoin, devoir) hitz bera direla?
Zeren erran nahi bailukeluke hitz bera erabitzen dugula hiru kontzptu erraiteko frantsesek ( eta espainolek) hiru hitz desberdin erabiltzen dutelarik
Bitxikeria horrek ez ote du filosofia bat islatzen?
Bq ote da beste hizkuntzarik nun gauza bera gertatzen den?
Batuan:
4 iz. Bizk. Lana, egitekoa. Behar eguna. Behar gabe gelditu. Premia handi gabe beharrik zuk egin edo besteri eragin badiozu. || Esr. zah.: Gaueko beharra, eguneko lotsari. Etorkizuneko olak, beharrik ez.
behar egin Lan egin. Sei egunetan behar egingo duzu, eta bukatuko dituzu zeure lan guztiak.
behar eragin Lan eginarazi. Zerk egin zintuen behargin?, beharrak behar eragin. Emakumea da otseinari behar eragiten diona.
“Biarrak pentsaera berri bat hartzera behartuko du taldeko irudimena, eta jarrera proaktiboa hartuko du munduko krisi-egoera berriaren aurrean” diozu German
Zure burutazioaren haritik, Frantziako erretretaren erreformaren kontrako mugimendu zabala interegarria da.
Asko kritika daiteke ( adibidez langile gehienak baino hobeki bizi diren jubilatu anitzek parte hartu beharko lukete esfortzuari eta ez litzateke zaharrak kaleratu behar xoilik adinagatik) baina gizarteak sentitzen du jaiotze tasa jarraitzen badu beheititzen eta bizitza esperantza luzatzen, jubilazio eguna atzeratu beharko dela. Alta, hori jakinik ere, jendeak biziki hasarre jarraitzen du eta ez deus aditu nahi.
Baina ez ote da sistima honek, neurri handi batean, “biarraren” zentzu sakona eta ezinbesteko “beharra” galarazi diola jendeari eta gazteei batez ere?
Ez dira hiru ordea, lau ere bai. Nafarroako “beharrik” , eskerrak esateko.
Interegarri zure “beharrik” hori ezbainuen sekula aditu eskerrak esateko.
Izan ere usaian “beharrik” erabilten dugu “zorionez” bezalako zerbait adierazteko: “beharrik lagundu gaitu bestenaz ez ginuen erreusituko”
Nafarroako zein eskualdetan?
Euskaltzaindiaren Hiztegia:
beharrik
adb. Ipar. eta Naf. Zorionez; eskerrak (lasaituaren edo pozaren adierazle gisa). Anton. damurik. Beharrik han bainuen ama. Andoaindarraren eragina ez zen gainera, eta beharrik, Konpainian gelditu. Beharrik da gertatu gizon bat Euskal Herria eta euskaldunak zinez maite zituena. Beharrik, orduko, ilargiak argitzen zituela erreka eta bazter ikaragarri haiek. Beharrik etorri zaren, bestenaz itoko nintzen.
Bizkaiera eta gipuzkeraren arteko mugan bizi direnek honako txiste hau kontatzen dute hots, bizkaitar batek diola “dirurik ez eta beharrik ez” eta harekin hizketan ari den giputzak zera erantzun ” A ze suertea!”
Beharrik lagundu gaituEn, bertzenaz…..
Zorionez, lagundu gaitu. Ez dira bergauza.
Nafarroa eta Iparralde osoan.
Eta Biarra ez letorke euskaratik. Bihar dut nonahi ahozkatzen da eta.
Eta komak? Komarik gabe ez da deus ere entelegatzen