interlingua
interlingua –
interlingua = lingua international
Neure postetan naffarrera.info behin baino guehiagotan aiphatu dut hizcunça hau, erdara batua icenezta gueneçaqueena.
Hizcunça unificatua da interlingua, ceina oinharrituric baitago ondoco erdaretan: italianoa, francesa, espainola/portuguesa eta anglesa. Consulta modura germanoa eta russoa.
Cinezco lexico internationalaren extractione bat da, cein functionarazten baita grammatica minimal baten bidez.
JOSU, gutxi euskeraz badakit, AUPA
Aupa, Jose Luis.
Çuc uste duçun baino euscara guehiago daquiçu. Naffarrera, bai, bederen.
Ceren naffarrera hizcunça hybrido bat baita: euscara + erdara.
Erdara horrequin uler bedi lexico internationala.
Adeitassunez
Interlinguan hirur conjugatione ditugu:
Lehenengoa: -AR
Bigarrena: -ER
Hirurgarrena: -IR
Exempluac: parlar, vider, audir
Hemen beherean hirur aditz hauec IEDen.
Derivatuac ikussiric, anglesa ez daquien iracurleac erraz intui ditzaque errannahiac.
Interlingua, euscaldunen modura, osso intuitivoa da.
Ençun, ikus eta minça!
Intuitioneac eramanen gaitu escutic maitequiro:
1.
parlar v to speak, talk
Hence: parlamento &; parlator-altoparlator etc.; parlatorio
2.
vider [vid-/vis-/vist-] v to see;
Hence: vidente-evidente &, clairividente etc.; onmividente etc.; visibile-visibilitate, invisibile-invisibilitate; vision-visionari-visionario, television etc.; viso-visage, visiera, visual, visar, aviso, avisar &; viste; vista; intervider &; previder &; provider &; revider &
3.
audir v to hear (= to perceive by the ear)
Hence: audientia; audibile-audibilitate, inaudibile; audition; auditive; auditor; auditori; auditorio; inaudite; audito; audita; audiometro etc.
Oharrac:
HENCEren ostean aditzaren derivatuac.
& symboloac adiarazten du hitz horrec derivatu guehiago dituela.
IED: Interlingua English Dictionary
parlar, vider, audir
infinitivo hauetaric ondoco participio imperfectuac dathoz interlinguan:
parlante, vidente, audiente
ceinac gerundio modura ere erabilcen ahal baitira hauexen ordez:
parlando, videndo, audiendo
eta participio perfectu hauec:
parlate, vidite, audite
ceinec ekarcen baiterauzquigute gogorat euscarazco participio liratequeen hauexec:
*parlatu, *viditu, *auditu
parlate (parlato/parlata) = > *parlatu
vidite (vidito/vidita) = > *viditu
audite (audito/audita) = > auditu
-o masculinoa eta -a femininoa, participioa nominalizatu eguiten denean erabilcen dira.
On eguin!
vider [vid-/vis-/vist-]
aguercen çaicu “vider” aditzean.
vid-/vis-/vist- dira aditz honec derivatuetan harcen dituen forma differentac.
vidite participioaren varianta da, bat aiphatzearren, viste (visto/vista).
visto eta vista gaztelaniaren bidez ulercen ditugu, berdinac eta berberac direlacotz.
Adeitassunez
*parlatu, *viditu eta *auditu hirur aditzetaric hirurgarrena da euscararat passatu dena “aditu” forma laburtuaren bidez. Hona hemen “Euskaltzaindiaren Hiztegia”n aguercen den lehen adiera:
aditu, adi/aditu, aditzen
1 du ad. Entzun. Belarriak dituenak aditzeko, adi beza. Ez duzue haren ahotsa plazetan adituko. Aditu zen zerutik mintzo bat. Urruti dago eta ez dizu aditzen. Guk geuk bere ahotik esaten aditu diogu.
*parlatu participioa erabili ez dugunarren; bai, ordea, parlamentu erathorria (parla + mentu).
Hona hemen parlar, vider eta audir aditzen presentea:
parla vide audi
Hona hemen iraganaldia:
parlava videva audiva
Futuroa:
parlara videra audira
eta conditionala:
parlarea viderea audirea
Hauec dirade verbo simple guztiac (laur), berdinac persona guztietan.
Composatuac hurrengo postean ikussico.
Ikussi berri dugunez, hirur conjugationeac berdinac dira.
Ikus deçagun cantar aditza (cantatu):
Infinitivoco -R kenduric:
canta: cantatzen du
cantava: cantatzen çuen
cantara: cantatuco du
cantarea: cantatuco çuen
eta forma composatuac:
ha cantate: cantatu du
habeva cantate: cantatu çuen
habera cantate: cantatu ukanen/içanen du
haberea cantate: cantatu ukanen/içanen çuen
Oharrac:
ha = habe-ren forma laburra
cantava adizquiaren itzulpena “cantatzen çuen” bada ere, guehienetan “habeva cantate”-ren cençua harcen du:
cantava: cantatzen çuen, cantatu çuen. Gaztelaniaz: cantaba, había cantado edo cantó.
Nire adisquide batec arratsalde batean ikassi çuen interlinguan idazten.
Aditz ossoa ikussia dugu.
Subjunctivoa eta imperativoa indicativoaren berdinac dira.
Personac berheiztecotz icenorde personalac erabilcen dira:
io, tu, ille, nos, vos illes
illa eta illas emeen casuan, eta
illo eta illos gaucen casuan.
Objectu directoac edo indirectoac direnean:
me, te, le/la/lo, nos, vos, les/las/los
Adibideac:
io vos canta
tu me cantava
ille nos cantara
nos les cantarea
vos nos ha cantate
illas vos habeva cantate
illes nos habera cantate
io los haberea cantate
etc.
Accentuationea:
cantarA, cantarEa, haberA, haberEa.
On deguiçuela!
producer aditz internationaletic producitu naffar edo euscal aditzerat passatzea erraça da osso:
-AR = > -ATU Bizcaieraz -AU
-ER = > -ITU Bizcaieraz -IDU
-IR = > -ITU Bizcaieraz -IDU
Labayruc proposatutaco bizcaieraz erran nahi dut, cein coinciditzen baita Cantabriaco herri erdararequin. Nic neuc ere -AU erabilcen dut ahoz gaztelaniaz -ADO formaren ordez.
producer
en: produce
fr: produire
es: producir
Naffarreraz producitu den arren, Leiçarragac eta ipharraldecoec produitu erabilcen dute, francesetic copiatuaz.
Anglesac (produce) hobequi indicatzen du forma internationalaren forma egoquia (producer).
producer [-duc-/-duct-] v producitu, produitu, ekoitzi, ekoiztu
Erathorriac:
producible
producibilitate
productione = ekoizpen
+superproductione
productivo
+improductivo
productivitate
productore = producitzaile
productu = ekoizquin
+subproductu
reproducitu
reproducible
reproductione
reproductivo
reproductore = reproducitzaile
producitu aditzaren familia’ handiagoa da oraindic, ceren pro- aurrizquiaren ordez berce prepositione bat jar baiteçaquegu (ab, ad, con, de, in, intro, re, se-, trans/tra…):
abducer: abducitu, abduct-
adducer: adducitu, adduct-
conducer: conducitu, conduct-
deducer: deducitu, deduct-
inducer: inducitu, induct-
introducer: introducitu, introduct-
producer: producitu, product-
reducer: reducitu, reduct-
seducer: seducitu, seduct-
traducer: traducitu, traduct-
Eta hauetarico erathorriac:
-ducitu bucaeratic:
-ducible = -ducigarri
-ducibilitate = -ducigarritassun
-ducitzaile
-duct bucaeratic:
-ductu
-ductione
-ductivo
-ductivitate
-ductore = -ducitzaile
Adeitassunez
conducitu [-duc-/-duct-]
+reconducitu
conductibile = conducible, conducigarri
conductibilitate = conducibilitate, conducigarritassun
conductantia = conductancia
conductione
conductivo
conductivitate
conductore
-conductore
+radioconductore
conducto = conductu
salveconducto = salvoconducto = salvoconductu
Batueraz konduktore, konduktu eta salbokonduktu ez daude onharturic. Baina, konduktantzia, ordea, bai!?
conducta
conductismo
conductista
Batueraz kondukta ez dago onharturic. Bai, ordea, konduktismo eta konduktista!?
euscara = euscaldunon hizcunça = lingua vasconum:
Orotarico Euscal Hizteguian aguercen den lexicoa + Euskaltzaindiac eguiten duen selectionea + arauac.
Erdara = erdaldunen hizcunçac = Illorum & illarum lnguae: Haien hizcunçac
Naffarrera = naffarron (ez nafarron!) hizcunça = lingua navarrorum = lingua nostra
Naffarrera hizcunça hybridoa da: euscara + erdara. Leiçarragaren garaitic eta ethorquiçunerat.
Ez dago Leiçarragaren naffarrera ulerceric erdara batua (grecoec eta latinoen ondarea) ikassi gaberic.
Erran dut.
Boca gaztelaniazco hitza internationala da. Osso.
es: boca
pt: boca
fr: bouche
it: bocca
Millioinca personac erabilia munduan.
Anglesec, alemanec, russoec eta grecoec different eguiten dute hitz hau:
en: mouth
ge: mund
ru: rot
gr: stóma
Grecoen stoma hori ere ceharo internationala da, latinoen
la: bucca
beçaimberce.
boca, bouche eta bocca forma dialectalac dira:
bucca da forma unificatua
Internationalitatea, non obstante eta oroz gain, buccal eta berce derivatuec emaiten deraucote bethe bethean:
buccal
alveolobuccal
anterobuccal
axiobuccal
dorsobuccal
extrabuccal
gingivobuccal
nasobuccal
nonbuccal
occlusobuccal
etc.
Baditugu euscaraz berce derivatu batzuc ez hain international:
bokadu = mokadu
bokata = bocata
bokadillo = bocadillo
bocale =
es: desembocadura
fr: embouchure
e.a.
Guciac bucca/aho hitzarequin relationaturic.
Eta halaber berce erathorri batzuc:
abuccatu = abocatu
es: abocar
eus: ahokatu (Curiosoa, ezta?)
abuccamentu = abocamendu
disbuccatu = desbocatu
es: desbocar
disbuccamentu = desbocamendu
imbuccatu = embocatu
es: embocar
imbuccamentu = embocamendu
imbuccatura = embocadura
disimbucatu = desembocatu
es: desembocar
disimbocatura = desembocadura
Grecoen stoma-tic:
stomatitis
stomatoscopio
stomatologo
stomatologia
etc.
stomacho ere badugu: urdail, urdailaren ahoa
eta stomachal
estomago/estomac eta estomacal modura eçagunac hemendic.
On eguin!
Josu: “Ez dago Leiçarragaren naffarrera ulerceric erdara batua (grecoec eta latinoen ondarea) ikassi gaberic.”
Ergo Josuren “naffarrera” = euskañola.
Kabe: ez duzu Josuk dioena ulertzen.
Ikus deçagun berce hitz familia bat, ceharo internationala.
ore = bucca (eus: aho)
oral
+ peroral
oralitate
oralismo
oralista
orificio
orificial
oratu = publicoqui minçatu; othoitz eguin, othoiztu
oraculo
oracular
oracularitate
oracularqui
oratione
orational
oratore
oratorio
oratoria
adorar = ad + oratu
adorable
adorabilitate
adoratione
exoratu = ex + oratu
exorable
inexorable
inexorabilitate
peroratu = per + oratu
peroratione
perorata
Espainola edota gaztelania gaur egun hizcunça bat da. Galegoa eta catalana, bi aiphatzearren, diren beçala.
Hirur hizcunça hauen artean dauden differenciac ascoçaz ttipiagoac dira bizcaieraren eta çuberotar euscararen artean daudenac baino. Euscalqui bi hauec differentagoac dira espainola eta italianoa baino.
Gure esparruan differentena francesa da, azquen mendeetan eduqui dituen aldaquetei esquer eta erruz.
Duela hamar bat mende, Finisterretic Romaraino joaiten ahal cen hizcunça aldatu gabe, ceren hizcunça berbera minçatzen baitzen: lingua romana rustica. Berau latineraren ondoan vici cen antiquitatetic eta legionarioen minçoa ere bacen. Latinera idazteco hizcunça cen, philosophoec eta idazleec sorthuricoa, grecquera ethengabe copiatuz eta calcatuz.
Adibidez, idazle grecoec “hypothesis” sorthua çutenez, romatarrec calcoz “subpositio” hasten ciren idazten.
Populuac seguitzen çuen minçatzen herrico hizcunçan: lingua romana rustica.
Ala uste al du baten batec legionarioec declinatione guztiac cequizquitela?
Duela 20 bat urthe, hizcunça romanicoac lingua romana horren dialectotzat harturic Romanica iceneco hizcunça batua plaçaratu nuen.
Interlingua eçagutu nuen eta eguin nuen beronen grammatica naturalizatu. Guerorat jaquin dut berce saio batzuc ere egon direla, nire proposamena hobetu nahian. Richard Sorfleet canadarra eta berce batzuc lagunçaile bicain eduqui nituen. Eta neuc baino lehen berce batzuc ere saiatu direla cençu honetan lan eguiten.
Adibide bat:
Interlingua:
io parla, tu parla, ille parla, nos parla, vos parla, illes parla
Romanica:
io parlo, tu parlas, ille parlat, nos parlamos, vos parlatis, illes parlant
Berce adibide bat:
Interlingua:
Le feminas bon veni ab ille parve casas
Romanica:
Las feminas bonas venient ab illas parvas casas
Wikipedia
Anglesez:
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Pan-Romance_language#Interlingua_Romanica
Catalanez:
https://ca.wikipedia.org/wiki/Lleng%C3%BCes_panrom%C3%A0niques
Eta hemen proposta bat berce batena:
http://uglossia.blogspot.com/2020/06/interlingua-con-flexiones.html
Eredu differentac baina ia ia berdinac.
Adeitassunez
https://youtu.be/-QrEb8vJOQM
Gathibu talde bicainaren canta bicain hau dedicatzen derauet hasserre aurpeguia ipini duten 32 horiei (eguiatan, içan, 3 dira guztira).
Astiro eta gueldiro ençun deçatela.
Toleranciaren aldeco cantu honetan ençun ahal dugu:
Desberdine naz eta badaquit, ta cer! ez gehiau, ez gitchiau, bardin!
Çure bildurrec, çure acatsac nire beguietan ikusten doçuz.
Ez decot lotsatu beharric, ez, hauxe naz ni,
Ta gustoco ez banoçu, jodidu zaitez!
Ez naz makurtuco!!!
Beharbada okertuta nabil, Kabe, beharbada baduzu Josuk dioena ulertzen baina ez zaizu gustatzen.
jodidu çaitez
Euscainola, ezta?
Dakussagun:
Futue te ipsum (et caballum tuum)
Jódete tú (y tu caballo)
Jodi çaitez çu (eta çure çaldia)
Aspaldi aspaldicoa erranmoldea.
jodidu bizcaierazco formari joditu dagoquio batueran.
Hizcunça internationalean futuer da aditza. *FUTUITU gure systeman, nondic baitathor gaztelaniazco joder forma dialectala. Cantabriaco herri hizqueran hoder (hache aspiratuaz), F = > H.
Adeitassunez
Eta “futitu” euskaraz!
E,
Baiezcoan nago ni ere.
futuer, *futuitu aditza relationean dago ondoco familia honequin:
fuste. makila, garrote, quirten…
ceinetaric baitathoz:
fustigatu
fustigatione
fusta
eta -futatu (jotze edo joitearen cençua du) aditzaren derivatuoc:
confutatu
confutatione
…
refutatu
refutable
irrefutable
irrefutabilitate
refutatione
…
Eskerrik asko zuri, Josu. Gustura irakurtzen dut idazten duzuna. Segi horrela!
polluitu & contaminatu
= kutsatu
+kutsadura
+kutsatzaile
…
IED:
polluer [-lu-/-lut-] v to pollute (1. to soil, make filthy; 2. to make unclean morally, ceremonially, etc.)
Hence: pollution
Orotaricoan:
poluitu.
Ensuciar. v. zikindu.
Halakoei publikoki deklaratzen zaie mahain saindu hunetara eztatozen, Iesus Krist gure Iaunak bere domestikoei eta fidelei baizen emaiten eztrauzten bianda saindu hauk polui eta satsu eztitzatenzát. Lç Ins B 3v. Komun, erran nahi da poluitua edo satsua. Lç Decl ã 2v.
Leiçarragac pollui era polluitu idatzi çuen, eguiatan.
polluitu
polluent = polluente
pollutione
pollutivo
antipollutione
electropollutione
superpollutione
photopollutione
pollutionista
…
Familia synonymoa:
contaminatu
contaminable = contaminagarri
contaminatione
contaminativo
contaminatore = contaminatzaile
incontaminatu
discontaminatu = descontaminatu
discontaminatione = descontaminatione
…
Eta:
contagiatu = kutsatu
contagione = contagio
contagioso = kutsacor
contagiositate = kutsacortassun
anticontagione = anticontagio
contagionismo
contagionista
anticontagionismo
anticontagionista
…
Adeitassunez
mitter [mitt-/miss-] v ipini, barruan ipini, sarthu, igorri, bidali, joanaraci
= mittitu/missu (misso/missa)
missu = > meçu
missa = > meça
missal = meça liburu
missile = missil
*mensaje = > message
message = meçu
messagero = meçulari
messageria = meçularitza; meçutegui
messagiatu = meçuac bidali
missione
missionista
missionario = missionari, missionero
missiva
AD
admittitu
admissible
admissibilitate
inadmissible
inadmissibilitate
admissione
inadmissione
RE + AD
readmittItu
readmissione
CON
committitu
commissione
commissionero
commissionatu
commissura
commissario
commissariato = commissariatu
commisso
FIDEI = fedearen
fideicommittitu
fideicommittent = fideicommittente
fideicommisso
fideicommissario
DIS
dimittitu
dimissione
EX
emittitu
emissione
emissore
emissario
INTER
intermittitu
intermittente
intermittentia = intermittencia
intermissione
INTRO
intromittititu
intromissione
OB
omittitu
omissione
omisso
PER
permittitu
permissible
permissione
permisso
PRE
premittItu
premissa
PRETER
pretermittitu
pretermissione
PRO
promittitu
promissore
promissorio
promisso
promissa
CON + PRO
compromittitu
compromisso
RE
remittitu
remittent = remittente
remissible
remissibilitate
irremissible
irremissibilitate
remissione
remissa
remisso
SUB
submittitu
submissione
insubmissione Batueraz: intsumisio
submissivo
submisso
insubmisso Batueraz: intsumiso
TRANS
transmittitu
transmissible
transmissibilitate
intransmissible
transmissione
transmissore
MANU = escu, manu
manumittitu
manumittent = manumittente
manumissione
manumisso
manumissore
…
preter + mitter
ikussia dugu
preter- prepositione prefixu hau berce hitz batzuetan aurkitzen dugu:
preternatural: naturalaz haratago
eta, adibidez,
preterito hitzean.
Cein aditzi dagoquio hau, baina?
preterir, hau da, haratago joan, ceren IR bucaera hau, aditz honetan eta berce batzuetan IR aditza berceric ez da.
Gaztelaniatic eçagutzen dugu “ir” aditza, cein “joan” baita euscaraz.
VENIR aditza ere euscaraz erabilcen da, *VENITU formapean. Dakussagun, bada:
VENIR: ethorri
*venitu: Ondoco derivatuetan eta berauen erathorrietan erabilcen da:
advenitu
circumvenitu
convenitu
contravenitu
devenitu
evenitu
intervenitu
pervenitu
prevenitu
provenitu
revenitu
subvenitu
supervenitu
ir
= *itu eus: joan
AD
aditu
Casu, additu differenta da!
adito
AMBI-
ambitu
ambient = ambiente
ambiental
ambitione
ambitioso
ambito
CIRCUM
circuitu
circuitione
circuito
EX
exitu
exito
OB
obitu
obito
obituario
PRE
preteritu
preteritione
preterito = iragana, harat/aurrera passatua
TRANS
transitu
transient = transiente
transitione
transitivo
intransitivo
transitorio
transito
…
Josu, ez da bidezkoa norbaiti “intolerantea” deitzea zurekin ados ez dagoelako. Kritika egitea zilegi da, eta zuk ere onartu behar duzu kritika, errespetuz egina den bitartean, behinik behin. Eta nik ez dizut errespetua galdu.
Orain, harira: tripak ateratzen zituen Jack horrek erraten zuen bezala, goazen atalka.
Bada pertsonaia xelebre bat “Alizia lurralde miresgarrian” liburuan, eta pertsonaia horrek zera dio halako batean: “Ni hitzen jabea naiz, eta, beraz, hitzek nik erratea nahi dudana erran nahi dute”. Bertzera erran: hitz bat noren ahotik sortu, erranahi bat edo bertze hartzen du. Adibide batez azalduko dizut: Sarita Montielek aktoresatzat zeukan bere burua; horrela omen zuen gogoko berak, behintzat. Hara, benetan zen aktoresa Sara Montiel? Tira, ez dugu uste, ezta? Bada antzeko zerbait gertatzen da zure “naffarrera batuaz” denaz bezainbatean: zuk erraten duzulako, eta bertzerik gabe, ez da ez “naffarrera” eta ez “batua”: berez eta eitez, Josuren idiolektoa baizik ez da.
Nagia ematen du hau azaldu beharrak, zerorrek nik bezain ongi baitakizu, baina oharkabeko irakurleak agian eskertuko du gaizki-ulertua argitzea: herri xehea sekulan ez da mintzatu Leizarragaren euskaraz. Leizarragaren euskara (zu erakartzen zaituen ezaugarri sorta nagusia, bederen) berak asmatua da. Hasteko, Leizarraga itzultzailea da, eta itzultzaile txarra. Ongi uler nazazu, otoi: ezin bertzerik espero ez garaitik, ez garaiko baliabideetatik. Batetik, ohitura zabaldua zenez, hitzez-hitzezkotasun belarri-zulagarri bati egin behar zioten men Bibliaren orduko itzultzaile guziek, Jainkoaren hitz santuak jatorrizko [?] latinaz bertzeko sasiko mintzamolde sortu berriez ez ote ziren zikinduko. Eta bertzetik, tira: ez Leizarragak ez inork ez zekiten itzulpengintzaz XXI. mendean dakiguna. Erran nahi baita, bere garaian bezain antinaturala da gaur egun Leizarragaren hizkuntz eredua, euskaren senetik erabat atekoa. Batek erranen du: baina bide horixeri jarraiki noranahikotu eta “jakite hegoez igo” egin dira hainbat hizkuntza moderno (alemana da kasu tipikoa). Bai, eta euskarak ere bide hori har zezakeen… Baina ez zuen hartu, eta harrez geroztik ia 500 urte joan dira. Bitartean, euskara modernizatu eta auzoko hizkuntzekin “homologatu” da bertze bide batzuk hartuta.
Diozunez, auzo erdarak jakin gabe ez dago eredutzat proposatzen diguzun “naffarrera” batu hori ulertzerik. Termino freudiarretan “huts egindako egintza” deituko nioke zure aitortzari, Josu. Egin kontu pixkat zeure solas horien gibelean gordetzen den oihartzun izugarriari: kolpe batez, zirt-zart, euskara hizkuntza subsidiario bihurtu nahi diguzu, autonomiarik gabea, ondoko hizkuntza “kultuen” eta “garatuen” menpekoa. Egun zientzietan, unibertsitatean, eskoletan, komunikabideetan, familietan, kaleetan, literaturan eta abarretan nagusi den eredua deusetarako ez balitz bezala, komunikazio simulakroen ibilgailu maingua baino ez. Horretarako adina baduzunez, trantsizio garaiko Suarez-en erran horiek oroituko dituzu, euskararen ustezko gabezi intrinsekoak direla eta: “a ver cómo enseña usted física nuclear en vasco”. Muñoz Seca-ren antzeslanean bezala, “los extremeños se tocan [os tocáis]”.
Hizkuntzen dimentsio nagusiak eskapo egiten dizu, Josu: ez dago hizkuntzarik hizkuntz komunitaterik gabe. Hizkuntzak hiztunek nahi dutena dira, eta euren komunikazio beharrei erantzuten diete. Nago ni euskara zuretzat estilo-ariketa hutsa dela, gogo-jardun intelektualki asegarria, baina hiztungo “xehearen” beharretatik nahiz borondate adostutik zeharo deslotua eta arroztua.
Eta hizkuntzak ere, oro har, horixe baitira zuretzat, ez da harritzekoa interlinguarekiko erakusten duzun atxikimendua. Hara, ongi dakizunez, nazioarteko hizkuntza artifizialen artean ere badira aldeak: badituzu, batetik, eredu elitistak, dimentsio sozialik gabekoak, gabineteko hizkuntza soilak direnak eta hizkuntza normal batek bete beharko lituzkeen funtzioez gabetuak direnak; eta, bertzetik, baduzu bertzelako eredurik ere, hiztun komunitate xehea, trinkoa eta autokonstzientea duen nazioarteko hizkuntzarik, bere apalean osasuntsua eta zinezko komunikazio tresna bezala funtzionatzen duena (ahozkoan, literaturan, komunikabideetan, lagunartean, familietan…). Zuk, noski, lehenbiziko ereduaren alde egin duzu, aski jakitun alde egin ere: interlingua eta zure “naffarrera batua” txanpon berberaren bi aldeak baitira.
Okerbiderik ez egoteko, Josu: eskubide osoa duzu zeure jiteak, jostailuak eta buru-janak lau haizetara zabaltzeko. Baina bertzeok ere horiek kritikatzeko eskubide osoa dugu, horregatik “intoleranteak” izan gabe.
Akabatzeko, galdera bat egin nahi nizuke jakin-minez, nirekin areago haserretu ez bazara behintzat. Krutwig zena gertutik ezagutu baitzenuen, zein zen bere iritzia interlinguari buruz?
Ongi izan.
Kabe,
Bai, jauna, intolerant çara. Ohico guiçaquien modura intolerant hutsa.
Krutwig jaunari ez neraucon nehoiz ençun interlinguari buruz hitzeguiten. Berac ez çuen behar, ceren interlingua ossoa eçagutzen baitzuen bethe bethean. Berac bacequien latina, grecoa, anglesa, italianoa, portuguesa, espainola, germano eta berce hizcunça anhitz.
Ikus anglesezco VADE (= joan) hitz familia:
vade mecum = vademecum
EX + VADE
to evade
evading
evadable
evadible
evasible
evasion
evasive
evasively
evader
IN + VADE
to invade
invadable
+uninvadable
invasible
invasion
invasive
invasively
+uninvasive
+- uninvasively
invader
PER + VADE
to pervade
pervading
pervasive
pervasively
pervasiveness
pervasion
pervader
…
Hitz hauetaric cembat ikassi behar dituzte euscal gazteec?
Hitz hauetaric cembat ikassi behar dituzte espainola edo francesa jaquin behar duten euscal gazteec?
Hitz hauetaric cembatec hartu dute Euskaltzaindiaren baimena euscaraz erabil ahal dItzaten gure gazteec?
Cein bidetatic ikassi behar dituzte?
Euscaratic bertatic?
Espainol edo frances bide intermediotic?
Çucen çucen anglesez?
Nola edo hala ahal duten beçala?
Youtube edo Netflix bitartez?
Nondic eta nola?