Dena dago egiteko eta dena dugu posible

Josu Lezameta Jozulinen Baga, Biga, Bloga ataritik orain hiru urteko sarrera berreskuratu dugu, atzo Katalunian jazotakoa aitzakia hartuta, herriari omenaldi gisara.

Badira testuak atoan sorgintzen zaituztenak. Eta lehen aldiz entzunda ere eztarrian korapiloa sortzen dizutenak. Hemen entzun nuen, Sílvia Bel-en ahots eta Lluís Llach-en pianoan, eta jarraian euskaratzeko gogoa itzela etorri.

Hona emaitza:

Oraintxe bertan

Oraintxe bertan albainutzen dut orratz hau
isiltzen dudan asmo baten hariaz
eta adabakiak josten hasi.
Azti ospetsuek iragarritako mirakulurik
bat ere ez da bete, eta urteak arin doaz.
Ezerezetik gutxira, beti haize kontra,
a ze bide luzea, estualdi eta isiluneena.
Eta gauden lekuan gaude, hobe jakitea eta esatea,
oinak lurrean bermatu eta oinordeko garela aldarrikatu:
Zalantza eta ukoen garai baten oinordeko,
zaratek hitzak itotzen dituzten garai baten oinordeko,
eta ispilu ugarirekin desitxuratzen bizitza.
Ezertarako ez digu oroiminak edo aieneak balio,
ezta kalera irteteko malenkonia axolagabetzat
janzten dugun jertse edo gorbatak ere.
Duguna dugu, doi; eta nahikoa:
historian zehatz dagokigun espazioa eta lurralde ñimiño bat berau bizitzeko.
Zutitu gaitezen berriro, entzun dadila argi eta handitasunez.
Nor garen egin dezagun oihu eta denek entzun dezatela.
Eta amaitzean, nor nahierara jantzi dadila eta, jalgi plazara!
.
Zeren dena dago egiteko eta dena dugu posible.

______________________________________________________________________

PS:  Nire ezjakintasun entziklopedikoaren adierazle (beste bat), ez nituen “Ara mateix” poema eta Miquel Martí i Pol egilea ezagutzen. Aurkikuntza handia, eta etorkizunerako, segur naiz, plazer askoren iturri.

Zalantza handiak izan ditut euskaratzean, katalanez ez baitakit sobera eta, gaztelaniazko bertsio pare bat behintzat begiratu ostean, batzuetan hirugarren bidea hartu dudalako. Ausardia handiz, esan beharrik ez dago.

Bitxia da, esaterako, Azken aurreko lerroko ‘Via fora!’ esaldiaren esanahia eta jatorria, gaztelaniaz  ‘¡Adelante!’ melenga batez itzulita ikusi dudana. Zalantza malantza ibili ondoren, ‘Jalgi plazara!’ itzuli dut, hemen ere soberako ausardiaz. (ez, ez dizuet nik argituko esanahia, baina hemen aurkituko duzue).

Esan beharrik ere ez dago, baina itzulpena hobetu dezaketen aholkuak ongi etorriak eta hobeto eskertuak izango dira.

.

Hona hemen testu –eta kanta– eder hau hizkuntza eder horretan:

.

ARA MATEIX

Ara mateix enfilo aquesta agulla
amb el fil d’un propòsit que no dic
i em poso a apedaçar. Cap dels prodigis
que anunciaven taumaturgs insignes
no s’ha complert, i els anys passen de pressa.
De res a poc, i sempre amb vent de cara,
quin llarg camí d’angoixa i de silencis.
I som on som; més val saber-ho i dir-ho
i assentar els peus en terra i proclamar-nos
hereus d’un temps de dubtes i renúncies
en què els sorolls ofeguen les paraules
i amb molts miralls mig estrafem la vida.
De res no ens val l’enyor o la complanta,
ni el toc de displicent malenconia
que ens posem per jersei o per corbata
quan sortim al carrer. Tenim a penes
el que tenim i prou: l’espai d’història
concreta que ens pertoca, i un minúscul
territori per viure-la. Posem-nos
dempeus altra vegada i que se senti
la veu de tots solemnement i clara.
Cridem qui som i que tothom ho escolti.
I en acabat, que cadascú es vesteixi
com bonament li plagui, i via fora!,
.
que tot està per fer i tot és possible.

Dena dago egiteko eta dena dugu posible