Hica: toca & noca
Hica: toca & noca –
Aztertu nahi diagu/dinagu hemen Joannes Leiçarragac eguiten duen hicaren erabilera, bai toca, bai noca moldeetan.
Baten bat orhoit daitequeenez, badugu prest Hitano automaticoa batuerazco textuetaraco programma.
Halaber, Naffar paradigmac carpeta, ceinetan içan, edin, ukan eta eçan aditzac aguercen baitzaizquigu forma guztietan guehi toca, noca, çuca eta xuca.
Leku honetan:
Naffarroa eta naffarrera • ZUZEU
ondoco verseta arguitaratu guenian/gueninan;
Eta non-ere har baiteça, çathicatzen dic: eta orduan haguna diarioc, eta garrascots bere hortzez eguiten dic, eta eyarthu dihoac: eta erran diraueat hire discipuluey egotz leçaten campora, eta ecin eguin dié.
ceinean ikusten ahal baititugu ondoco tocaco formac:
dic = du
diarioc = dario
dihoac = doa
diraueat = drauet (nic haiei)
dié = dute
MARCOS 9:18 BHNT
https://bible.com/bible/25/mrk.9.18.BHNT
ceinec gakoa emaiten baitraucute naffarrerazco paradigma guehienac ossatzecotz, hala nola iruzquinetan garatuco baititugu.
Adeitsuqui
Hica: toca & noca
Tocaco adizquioc ikussiric:
dic = du
diarioc = dario
dihoac = doa
diraueat = drauet (nic haiei)
dié = dute
erraz ondorioztatzen ahal ditiagu/ditinagu nocacoac:
din = du
diarion = dario
dihoan = doa
dirauenat = drauet (nic haiei)
diné = dute
dié eta diné ondoco bi hauen laburpenac dituc/ ditun: diate eta dinate.
drauet aguertu ciaicuc/ciaicun goragocoan.
drauet naffar paradigmetan honela ikusten ahal diagu/dinagu:
derauet
toca: cieraueat
noca: cierauenat
çuca: cieraueçut
xuca: cierauexut
Nondic eraiqui diren forma hauec?
Krutwig eta Ithurriren grammatica idazlanetatic.
Leiçarragaren styloan:
drauet
toca: diraueat
noca: dirauenat
çuca: diraueçut
xuca: dirauexut
lituzquec/lituzquen
Orainaldico edocein adizquiri (du, dario, doa, drauet, dute, etc.) eransi behar ciaioc/ciaion i bat lehenengo consonantaren atzean:
dario + i = > diario-
eta bucaeran c (toca) edo n (noca) jarri:
diarioc (toca)
diarion (noca)
Berdin luquec/luquen çuca eta xuca baliz:
diarioçu (çuca)
diarioxu (xuca)
Schema:
neutro
toca
noca
çuca
xuca
nathor
niathorrec
niathorren
niathorreçu
niathorrexu
gabilça
guiabilçac
guiabilçan
guiabilçaçu
guiabilçaxu
Erraça, ezta?
Leiçarragaren garaian hica erabilcen çuan/çunan soil soilic perpaus nagussi enunciativoetan (baiezco nahiz ecezcoetan).
Galdetzea cegoan/cegonan:
Hic ikussi duc?
Hic ikussi dun?
baina ez:
Ethorri al duc?
Ethorri al dun?
moducoric.
Eta erdiren duc seme batez eta deithuren duc haren icena Iesus. Ecen harc saluaturen dic bere populua hayen bekatuetaric.
duc = da
dic= du
da
duc
dun
duçu
duxu
du
dic
din
diçu
dixu
IÇAN eta UKAN berheci samarrac dituc/ditun hica contuan.
MATTHAIO 1:21 BHNT
https://bible.com/bible/25/mat.1.21.BHNT
Baina Ioannesec haguitz empatchatzen çuen hura, cioela, Nic behar diat hireganic batheyatu, eta hi ethorten aiz enegana ? Eta ihardesten çuela Iesusec erran cieçón, Vtzac oraingotz: ecen hunela complitu behar diagu iustitia gucia. Orduan vtzi ceçan eguitera.
diat : dut
diagu : dugu
dut
diat
dinat
diçut
dixut
du
dic
din
diçu
dixu
dugu
diagu
dinagu
dizugu
dixugu
dute
dié : diate
diné : dinate
diçué : diçute
dixué : dixute
Batueraz:
dié = ditec
diné = diten
MATTHAIO 3:14?-?15 BHNT
https://bible.com/bible/25/mat.3.14-15.BHNT
Ecen ni-ere guiçon nauc berceren meneco, ditudalaric neure azpico gendarmesac, eta erraiten diarocat huni, Oha, eta ioaiten duc: eta berceari, Athor, eta ethorten duc: eta neure cerbitzariari, Eguic haur, eta eguiten dic.
Oha, athor eta aiz aurkitzen ditiagu/ditinagu Leiçarragaren obretan hoa, hathor eta haiz adizquien ordez.
Badaqui aiz erraiten, baina guero bahaiz aurkituco diagu/dinagu ba- prefixuarequin lotzen denean.
nauc eta diarocat horietan concentratuco gaituc/gaitun.
nauc = naiz + toca
naiz
nauc/naun/nauçu/nauçu
noca/toca/çuca/xuca schemapean.
Eta cer da “diarocat” hori?
diarocat edo diarocát da draucat adizquiaren tocaco forma. Raro samarra da, ceren drau- formatic dirau- lorcen baita ikussi dugun beçala.
Formatione normala hau liçateque:
draucot
diraucoat
dirauconat
diraucoçut
diraucoxut
Leiçarraga baithan ohicoagoa da drauca- ecen ez drauco-, nondic
draucat
diraucaat
diraucanat
dirauncaçut
diraucaxut
diarocat, beraz, diraucoat (draucot + toca) edota diraucaat (draucat + toca) da.
Batueraz dio: zioat
MATTHAIO 8:9 BHNT
https://bible.com/bible/25/mat.8.9.BHNT
Eta diotsó Iesusec, Aceriec çulhoac citié eta ceruco choriéc ohatzeac, baina guiçonaren Semeac eztic non bere buruä reposa deçan.
citié = ditié = dituzte toca
dituzte
ditié
ditiné
ditiçué
dituxué
eztic = ez dic
ditié perpaus baiezcoetan citié modura idazten ahal da. Ezezcoetan ditié:
ez + ditié = eztitié
MATTHAIO 8:20 BHNT
https://bible.com/bible/25/mat.8.20.BHNT
Eta hurbilduric bere discipuluéc iratzar ceçaten, ciotela, Iauna, beguira gaitzac, galdu guihoaçac.
guihoaçac = goaz + toca
goaz
guihoaçac
guihoaçan
guihoaçaçu
guihoçaxu
Formatione regularra, baina h bat tartecatzen çaio JOAN aditzari.
noa: nihoac nihoan nihoaçu nihoaçu
doa: dihoac dihoan dihoaçu dihoaxu
doaz: dihoaçac dihoaçan dihoaçaçu dihoaçaxu
MATTHAIO 8:25 BHNT
https://bible.com/bible/25/mat.8.25.BHNT
diarocat forma irregularra ikussi dugu gorago, ceina regularqui diraucaat bailiçateque.
Typo berdineco berce adizqui bat dakarquigu Leiçarragac:
diarocoé edota diraucoé
Biac erabilcen ditu gure autoreac.
draucote
diraucoé
dirauconé
diraucoçué
diraucoxué
Badaquiçue ecen draucote batueraz diote dela.
é, ne, çue eta xue bucaerac ate, nate, çute eta xute formen laburpenac dirade:
dute: dié & diné
draucote: diraucoé & dirauconé
daquite; ceaquié & ceaquiné
Ikussi berri dugu daquite adizquiaren hicaco formac.
Dakussagun ossoric daquite honen lau forma derivatuac:
daquite
ceaquié
ceaquiné
ceaquiçué
ceaquixué
Regularra baliz, ceaqui- hassieraren ordez, diaqui- eduquiren guenuque.
Batueraz adizqui honec forma bikoitza du:
dakite
zekitek = zakitek
zekiten = zakiten
ze- edota za-
Leiçarragac cea- du bien combinationea baliz beçala.
daquigu
ceaquiagu
ceaquinagu
ceaquiçugu
ceaquixugu
JAQUIN da ia irregularra den bakarra, diaqui- hassieraren ordez ceaqui- duelacotz.
Eta hona berce aditz bat ceinec baitaduca irregulartassunen bat, ERRAN aditza hain çucen ere.
Ikus deçagun batuerazco hau:
diote = ziotek & zioten
ceinetan k/a eta n/na aguercen baitira -te atzizqui pluralguilearen ostean, arau den beçala batueraz:
dute = ditek & diten
Naffarreraz c/a eta n/ na -TE horren aurrean doaz:
dute = diate / dié & dinate / diné
diate eta dinate contrahitu beçala eguiten dirade dié eta diné sorthuz.
diote erran aditzaren lau formac:
toca: cioé
noca: cioné
çuca: cioçué
cuca: cioxué
Berceac batueraz beçala:
diot: cioat & cionat
diogu: cioagu & cionagu
dio: cioc & cion
Batueraz zuka eta xuka fincatu gabe daude oraindic, baina erraz ondorioztatzen ahal dirade.
Hunela beraz çuec othoitz eguiçue, Gure Aita ceruètan aicena, sanctifica bedi hire icena: Ethor bedi hire resumá. Eguin bedi hire vorondatea ceruän beçala lurrean-ere. Gure eguneco oguia iguc egun. Eta quitta ietzaguc gure çorrac, nola guc-ere gure çordunéy quittatzen baitrauegu. Eta ezgaitzála sar eraci tentationetan, baina deliura gaitzac gaichtotic. Ecen hirea duc resumá, eta puissancá, eta gloriá seculacotz. Amen.
aicena = aiz + ena
Egun nahiago dugu haiz idatzi.
eta
baitaiz formaren ordez baihaiz batueran den beçala.
MATTHAIO 6:9?-?13 BHNT
https://bible.com/bible/25/mat.6.9-13.BHNT
Eta cituán gure artean çazpi anaye: eta lehena ezconduric hil ciedián: eta leinuric etzuenaren gainean, vtzi cieçoan bere emaztea bere anayeri.
1.
cituan hori ciren da + toca
ciren
cituan
citunan
cituçun
cituxun
Çori onez, bat eguiten dute naffarrerac eta batuerac IÇAN aditzean:
naiz: nauc naun nauçu nauxu
da: duc dun duçu duxu
gara: gaituc gaitun gaituçu gaituxu
dira: dituc ditun dituçu dituxu
nincen: ninduan nindunan ninduçun ninduxun
cen: çuan çunan çuçun çuxun
guinen: guintuan guintunan guintuçun guintuxun
ciren: cituan citunan cituçun cituxun
2.
ciedian eta cieçoan moducoric ez dago batueran.
ciedian = cedin + toca
cieçoan = cieçon + toca
cedin eta cieçon naffarreraz bi gauça different içaiten ahal dira:
1. Indicativoco aoristoa
hil cedin = hil cen
2. Subjunctivoco iraganaldia, batueraz ere den beçala.
hil cedin nahi nuen
Hica, çuca eta xuca aoristo horri soil soilic applicatu ahal çaio:
cedin
ciedian
ciedinan
ciediçun
ciedixun
ceçan
cieçaan
cieçanan
cieçaçun
cieçaxun
cieçon = ceçan + hari (ziezaion liçateque batueraz)
cieçon
cieçoan
cieçonan
cieçoçun
cieçoxun
Çuca eta xuca ez ditu Leiçarragac behin ere erabili. Includitu ditugu ossoago içan nahian.
Formacunça’ guztiz regularra daducate.
MATTHAIO 22:25 BHNT
https://bible.com/bible/25/mat.22.25.BHNT
Eta ihardesten duela Pierrisec diotsa, Guciac hitan scandaliza baditez-ere, ni iagoitic ezniaitec scandaliza.
ditez = daitez
ezniaitec = ez niaitec
niaitec = naite + toca
naite = naiteque
Batueraz:
naiteke: naitekek & naiteken
Naffarreraz:
naiteque = naite
niaitequec = niaitec
niaitequen = niaiten
niaitequeçu = niaiteçu
niaitequexu = niaitexu
Batuerazco formac ere egoquiac dirade naffarreran ere.
MATTHAIO 26:33 BHNT
https://bible.com/bible/25/mat.26.33.BHNT
Orduan orhoit citecen haren discipuluac ecen scribatua dela, Hire etcheazco zeloac ni ian niauc.
niauc = nau + toca
Batueran:
nau: naik & nain
Leiçarragac
niauc edo nic
erabilcen ditu.
Batuerazco
naute: naitek & naiten
erraiteco, Leiçarragac honetara dio:
niaue edo nie
Contutan harturic ondocooc:
gaitu
guiaitic
eta
gaituzte
guiaitie
naffarrera unificatuan forma hauec guenituzque:
nau
niaic
niain
niaiçu
niaixu
naute
niaié
niainé
niaiçué
niaixué
gaitu
guiaitic
guiaitin
guiaitiçu
guiaitixu
gaituzte
guiaitié
guiaitiné
guiaitiçué
guiaitixué
JOAN 2:17 BHNT
https://bible.com/bible/25/jhn.2.17.BHNT
Haur ethor cedin Iesusgana gauaz, eta erran cieçón, Magistruá, baceaquiagu ecen Iaincoaganic magistru ethorria aicela: ecen nehorc ecin eguin citzaquec hic eguiten dituán signo hauc, Iaincoa harequin ezpada.
citzaquec = ditzaque + toca
Batueraz beçala: zitzakek
JOAN 3:2 BHNT
https://bible.com/bible/25/jhn.3.2.BHNT
Diotsa emazteac, Iauna, badiacussát ecen Propheta aicela hi.
badiacussat = dacussa + toca
Naffarrera unificatuan:
daccusat = dakussat
dakussat
diakussaat
diakussanat
diakussaçut
diakussaxut
JOAN 4:19 BHNT
https://bible.com/bible/25/jhn.4.19.BHNT
Diotsa emazteac, Baceaquiat ecen Messiasa ethorteco dela, Christ deitzen dena, harc dathorrenean declaraturen dirauzquiguc gauça guciac.
ceaquiat = daquit + toca
dirauzquiguc = drauzquigu + toca
drauzquigu
dirauzquiguc
dirauzquigun
dirauzquiguçu
dirauzquiguxu
JOAN 4:25 BHNT
https://bible.com/bible/25/jhn.4.25.BHNT
Diotsa Philippec, Iauna, eracuts ieçaguc Aita, eta asco ciaicuc,
diotsa = diotso
asco = asqui
ciaicuc = çaicu + toca
Formatione regularra:
çaicu
ciaicuc
ciaicun
ciaicuçu
ciaicuxu
Batuerazco zaigu naffarreraz çaicu da. Iraganaldian zitzaigun batuerazcoa çaicun da Leiçarraga baithan (bizcaieraz erabilcen den systema bera) eta çaicun edota citzaicun naffarrera unificatuan.
çaicun = citzaicun
ciaicuan = citzaicuan
ciaicunan = citzaicunan
ciaicuçun = citzaicuçun
ciaicuxun = citzaicuxun
JOAN 14:8 BHNT
https://bible.com/bible/25/jhn.14.8.BHNT
Eta esquer emaiten diarocat ni fortificatu nauenari, cein baita, Iesus Christ gure Iauna: ceinec fidel estimatu vkan bainau, bere cerbitzuan eçarriric: Ni, lehen bainincén blasphemaçale eta persecutaçale eta iniuriaçale: baina misericordia eguin içan ciaitadac: ecen ignorantiaz eguin vkan diat, fedea eznuelaric.
diarocat Ikussia dugu = dieraucoat = draucot + toca edota dieraucaat = draucat + toca
ciaitadac = ciaitac = çait + toca
-da- hori ez da behar beharrezcoa
çait
ciaitac
ciaitan
ciaitaçu
ciaitaxu
Iraganaldian çaitadan da Leiçarraga baithan, ceina naffarrera unificatuan citzaitan edo çaitan baita.
çaitan = citzaitan
ciaitaan = citzaitaan
ciaitanan = citzaitanan
ciaitaçun = citzaitaçun
ciaitaxun = citzaitaxun
1 TIMOTHEORI 1:12?-?13 BHNT
https://bible.com/bible/25/1ti.1.12-13.BHNT
Guiçon batzuén bekatuac aitzinean agueri dituc, eta aitzinean dihoaçac condemnationetan: eta batzuey ondoan-ere iarreiquiten ciaiztec. Halaber obra onac-ere aitzinean agueri dituc: eta bercelaco diraden obrác, ecin estal daitezquec.
dituc = dira + toca
dihoaçac = doaz + toca
ciaiztec = çaizte + toca
çaiZTE hori çaiZQUIE da, hala nola derauZTE baita derauZQUIE.
1 TIMOTHEORI 5:24?-?25 BHNT
https://bible.com/bible/25/1ti.5.24-25.BHNT
Josu, noiz ote ditugu David-en psalmuak naffarreraz?
https://www.bible.com/bible/25/PSA.1.1.BHNT
Egüerdi on, Peru!
Bai, baditiagu psalmoac naffarreraz interneteco haimbat lekutan!
Itzulpena Duvoisinena duc; graphia’, ordea, neuc eçarria naffar styloan.
Abia hadi goico estecatic.
Leku horrec applicatione bat diaducac telephonoan berean iracur deçagun biblia ossoa, Leiçarragarena barne, Testamentu Berria, aleguia.
Textu guztiac neuc igorriac dierauztec. Duvoisinen Testamentu Çaharra onhartu cién, neuc convencituric, ceren bakarric protestantenac baitituzte arguitaratzen.
Pena handia duc Leiçarragarena ez içaitea itzulpena. Duvoisinec escuac asqui lothuric eguin cian itzulpena, Bonaparte princeari esquer, prince cein ez baitut qualificatuco. Bonaparte hau duc euscararen gaurco graphiaren aita. Halacotz, euscara malapartera eraman duena.
Anhitz esquer!
Lauquiniztar gazte batec atzo erossi cerautan Leiçarragaren obren berreditionea 20 eurotan, ceina posta arruntaz gaur igorri baiteraucot.
Lassai, ez naiz aberastu eguinen, aurthen bederen.
josulavin@gmail.com
Mila esker Josu, helbide hau bidaltzeagatik.
Ni ez nauk Peru, ez, eta ez nauk Gabiriko…
Hago deskantsu, bidaliko diat laster mezu bat postara. Hartan emanen diat ene berri. Mila esker, adiskide!
Arratsalde on,
dute adizquiaren hicaco formac (toca eta noca) auqueratzeracoan hirur possibilitate cituzten Euscalçaindicoec:
1. Leiçarragaren styloan:
dute: die & dine
2. Aurreco bi forma hauec “osso”agoac edo:
dute: diate & dinate
3. Euscalçaindiac erabaquiricoac:
dute: ditek & diten
Tocacoac hartuco ditugu, adibidez:
die, diate edo ditek
ditek da bakarra errannahi bakarra duena.
die formac bi errannahi lituzque:
1. die: harc hura haiei. Naffarreraz draue.
2. die: dute + toca
diate formac ere bi:
1. diate: haiec hura hiri. Naffarreraz drauate
2. diate: dute + toca
Cein içan da academicoen criterio edo erizpidea?
Içan da criterio philologicoa?
Içan da criterio linguisticoa?
Içan da curcumstanciala?
Cein criterio ez philologico içan da?
Jaquin nahi nuque, cinez.
Nire ustez hoberenac hauec dirade:
Naffarreraz:
duté = dié & diné
Batueraz:
dute = ditek & diten
Content naiz.
Anhitz esquer, Peru Gabirico ez haicenorri!
Adisquidetsuqui
Iaunac misericordia daguiola Onesiphoren etcheari: ecen anhitzetan recreatu vkan nic, eta ene cadenáz eztuc ahalquetu içan:
Hemen dugu aurreco batean aiphatu dugun “nic” hori, cein naffarrera batuan “niaic baita.
niaic = nau + toca
Arhin ahoscatuz guero, syllaba bakar batean niaic horrec nic emaiten du belharrirat. Bon, neure belharrirat.
2 TIMOTHEORI 1:16 BHNT
https://bible.com/bible/25/2ti.1.16.BHNT
Eta hurrengo versetean:
Aitzitic Roman içan denean guciz affectionatuqui bilhatu vkan niauc eta eriden:
niauc ikusten ahal dugu.
Hoberena bien artecoa:
nic + niauc = niaic
2 TIMOTHEORI 1:17 BHNT
https://bible.com/bible/25/2ti.1.17.BHNT
Baldin desleyal bagara, hura ordea fidel diagoc, vka bere buruä ecin ceçaquec.
diagoc guztiz regularra
dago
diagoc
diagon
diagoçu
diagoxu
ceçaquec = deçaque + toca
Batueraz berdina:
zezakek = dezake + toca
Hirurgarren personaco pluralean dathoz differenciac batueraren eta naffarreraren artean:
Batuera:
dezake: zezakek & zezaken
dezakete: zezaketek & zezaketen
Naffarrera:
deçaque: ceçaquec & ceçaquen
deçaquete: ceçaqueé & ceçaquené
Ulercen da, ezta?
Batueraz -tek/-ten denean, naffarreraz -é/né daducagu. Iraganaldian batuerazco -tean/tenan; naffarreraz, principioz, lirateque -én/-nén:
zezaketean / zezaketenan
=
ceçaqueén / ceçaquenén
2 TIMOTHEORI 2:13 BHNT
https://bible.com/bible/25/2ti.2.13.BHNT
Uste dinat/diat Leiçarragaren behiac ez duela esne guehiago emaiten hica contu honetan.
Ikus ditzagun bi adibide guehiago:
Batueraz:
daramate
toca: zaramatek edota zeramatek
noca: zaramaten edota zeramaten
dakarte
toca: zakartek edota zekartek
noca: zakarten edota zekarten
Naffarreraz:
daramate
toca: diaramaé
noca: diaramané
çuca: diaramaçué
xuca: diaramaxué
dakarte
toca: diakarré
noca: diakarné
çuca; diakarçué
xuca: diakarxué
Naffarreran dia- eta cea- hassieren ordez ça- erabilcea begui onez ikusten dugu:
ceaquic = çaquic
diaramac = çaramac
diakarrec = çakarrec
diagoc = çagoc
du: dic & din
dute: dié & diné
edo
daqui: ceaquic & ceaquin
daquite: ceaquié & ceaquiné
comparaturic, ikusten ahal dugu ecen bucaeraco TE marca plurala É tonico bihurcen dela.
diné eta ceaquiné horiec conservatzen dute din eta ceaquin adizquietan aguercen diren n horiec (noca marca). n hau na bihurcen da ascotan.
Baina dié eta ceaquié horietan ez da arrastoric gueratzen singularreco c horietatic. c hau ascotan a bihurcen da, daquigunez.
Cer guertatu da?
1.
dic + te = diate eta guero dié
ceaquic + te = ceaquiate eta guero ceaquié
ala
2.
dic + é = diaé eta guero dié
ceaquic + é = ceaquiaé eta guero ceaquié
ala
dic + é = dié
ceaquic + é = ceaquié
Bi hauetan simplequi tocaco marca desaguercen da.
Erran gueneçaque c/a marca c/° bihurcen dela. Desaguertu eguiten dela, beharrezcoa ez delacotz.
Batuerazco tocaco typo honetacoen
dakusa:
zakusaat/zekusaat
ordez, bi a horietatic bat eguiten du Leiçarragac:
daccussat:
diaccussat edo diaccussát
Aguian á horrec aa bi vocalen valioa duque.
Edo simplequi desaguercen dela edo ez dela marcaric jarcen erran gueneçaque.
deçaan erraiteco ere deçan edo deçán idazten du.
á = aa
Naffarreran biac çucenac.
Hica minçatzen denean, noca erabilcen da nesca eta emacumeequin; toca, ordea, berce guztiequin: muthil, guiçon, hiri, mendi, itsasso, deabru, Jainco, escu, çuhaitz eta abarrequin.
Nic Paulec scribatu diát haur neure escuz, nic pagaturen diát: eztarradan ecen are eure burua-ere niri çor drautadala.
haur = hau
eztarradan = ez derradan = erran ez deçadan
eure = heure
drautadala adizquian ikusten ahal dugu -tada- hori bera cein aguercen baitzaicu çaitadan adizquian ere.
çait eta draut horietaco bucaeraco T hori benetaco T bat da. Ikus ditzagun atzizqui batequin elkarcen direnean:
Batueraz:
zait + -en = zaidan
dit + -en = didan
Naffarreraz:
çait + -en = çaitan
draut + -en = drautan
Bi casu hauetan -ta- horren ordez -tada- erabili içan da.
Verseteco drautadala horretan HIRIren marca falta da. -ela kenduric drautadac liçateque, eta ez “drautat” baten batec oker interpretatu duenez.
Naffarreran:
drautaala edo drautadaala idazten dugu.
drau- ordez derau- ere onharturic momentuz.
PHILEMON 1:19 BHNT
https://bible.com/bible/25/phm.1.19.BHNT
Eta lurreco habitantéc bozcario vkanen dié hayén gainean, eta atseguin harturen dié: eta presentac igorriren dirauecé elkarri: ceren bi Propheta hauc tormentatu dituqueizten lurrean habitant diradenac.
dizkie = drauzte
dizkiete = drauztete
baina -tete- hori ez da maitatua naffarreran. Haren ordez -te- bakarra, edo -ce- erabili çuen Leiçarragac:
drauztete = drauzte edo drauece
Goico dirauecé hori azquen drauzte/drauece hau + toca da.
Naffarrera unificatuan
dirauecé = dirauzteé liçateque.
drauzte
dirauzteé
dirauztené
dirauzteçué
dirauztexué
APOCALYPSIA 11:10 BHNT
https://bible.com/bible/25/rev.11.10.BHNT
Baina questione batzu citiztean haren contra berén superstitioneaz, eta edocein Iesus hilic vici licela Paulec seguratzen çuen batez.
citiztean iraganaldico forma honi
ditiztec orainaldia dagoquio.
nor plurala singularrera passaturic:
citean iraganaldiari
ditec orainaldia legoquiqueo.
ditec erraiteco dié darabila Leiçarragac, nondic pensa baiqueneçaque ecen
dié adizquiaren iraganaldia cién dela.
Haimbatez, Euscalçaindiaren hautua osso ona iruditzen çaicu:
ditec = ditek
çaquitec = zakitek
…
dié
ceaquié
…
formen ordez.
Biac onac dira, beraz, naffarrera unificatuan.
EGUINAC 25:19 BHNT
https://bible.com/bible/25/act.25.19.BHNT
Eta Gentiléc Iaincoa bere misericordiagatic glorifica deçaten: scribatua den beçala, Halacotz laudorio emanen drauat hiri Gentilén artean, eta hire icenari cantaturen diarocát.
diarocát irregularra da. Forma regularra diraucát (diraucaat) da.
Ez dut oraino aurkitu honen raçoin logicoa. Egon ere, aguian ez dago.
diarocoé (edota diraucoé) ere irregularra den beçala.
Naffarreran biac dira çucenac, momentucotz.
ROMATARREI 15:9 BHNT
https://bible.com/bible/25/rom.15.9.BHNT
Iruñeco eta Naffarroaco Resumaco regue reguinen icenac gaia arau modura arguitaratu du Euscalçaindiac:
Iruñeko eta Nafarroako Erresumako
errege-erreginen izenak
https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0192.pdf
Joanna reguina Joana bilhacatu çaicu. Lastima!
Patronymicoei buruz erabaquitacoa ere harrigarri suertatzen çaicu.
Sánchez: Santxitz
López: Lopitz
Pérez: Peritz
Fernández: Fernanditz
Gómez: Gomitz
Ruiz: Ruitz
Joan Perez bi, bata Laçarragacoa eta bercea Betolaçacoa, ditugu gure lehen idazleen artean. XVI. mendeco arabar bi.
Bi hauec Perez ciren aita Pedro celacotz.
Pedro deitzen cenean aita semeari Perez edo Periz deithura ipincen ceraucoten.
Peritz eta -itz bucaera hori ez cen ohicoa.
Semeac Perez, Peres, Periz, Peris, Piris deithura harcen çuen.
Gaur egun Peritz deithura luen batec ez luque pensatu beharco ecen Pérez dela Peritzen evolutione bat, hau eguia ez baita.
Naffarreraz Sánchez, López, Pérez, Fernández, Gómez, Ruiz eta abar dirade. Tildea optativoa da naffarreraz. Ken liteque perfectuqui.
Bucaeraco Z horretan euscarazco -Z declinabide atzizquia ikusten dugu.
Lopez = Loperen semea edo alaba, LopeC edo LopeZ engendratua.
Martinez: Martinitz
Naffarreran Martinez, duda bat ere gabe.
MartinEC edo MartinEZ engendratuac Martinez dirade.
Agirre deithuraren naffar forma Aguirre da.
Ascoc uste dute lehenago cela Agirre eta guero Francoc edo aldaraci çuela. Guztiz alderanciz, baina.
Orain bakarric falta litzaiquegu Perez eta Lopeztarrec pensatzea anceco cerbait, eta benetaco euscal formac Peritz eta Lopitz direla!
Berriro hanca sarcen gure academia!
Santxitz!!! Mesedez eta favorez!
Sanchez edota Sánchez euscara ona dira!
Domingitz eta Rodrigitz ere onharturic dituzte!
Gutierritz ez.
Cachondeoan daude, ala?
Rodriguez deithura naffarra duten euscal idazle batzuc baditugu, baina!
Eta Peritz deithura honetan, bat ipincearren, cein da syllaba tonicoa?
PEritz ala PeRITZ?