Diario de Noticias-en euskararekiko jarrera
Diario de Noticias-en euskararekiko jarrera –
Diario de Noticias Navarra 1994ko apirilaren 8an jaio zen, Navarra Hoy bere aurrekoak utzitako lekukoa jaso eta euskaltzaleen inspirazio komunikabide gisa. Bere asmoen adierazpenean dioenez, bere helburua “Nafarroako biztanleei irekita dagoen eta etorkizunaz kezkatuta dagoen egunkaria izatea da, eta bere orrialdeetan foru komunitateko sektore guztiek ahotsa izatea”.
Hala ere, kazetaritzan eman zituen ia 20 urteetan zehar, bere jatorrizko ideologia ideologikoaren zirimolak galtzen joan zen, eta bere deriba ideologikoak euskararekiko desafekzio argia izan zuen albo-ondorio gisa.
Horrela, Joseba Santamariak bere Nafarroako edizioan gidatutako kazetaritza-nabearen norabidean lema-kolpe bat ikusten dugu, edukiak idazterakoan gaztelaniaren hizkuntza-monokromatismoa inplementatzean islatzen dena, non euskarazko artikuluen presentziak ia distira egiten duen ez egoteagatik.
Horrela, PSNk, Geroa Baik eta Podemos-Ahal Dugu, alderdiak osatutako Gobernu Aurrerakoia osatu ondoren, Chivite Gobernuaren bozeramaile ofiziala izango litzateke, eta “Gobernu horren ontasunak eta lorpenak defendatzea” izango luke bereizgarri, eduki propioen ekoizpenean euskararen erabilera alde batera utzita.
Izan ere, DNNren edukiek xede duten biztanleria-segmentua Geroa Bairen, PSNren, Podemos-Ahal Dugu-ren eta IU-Batzarreren jarraitzaileek osatuko lukete eta salbuespenak izan ezik, erdaldunak dira.
Bien bitartean, Joseba Santamariak zuzendutako egunkaria bere ugazaben (irakur bedi Barkos eta Chivite) transmisio-uhalean transmutatu zen, Foru Gobernuko kideen hizkuntza-desadostasunak alde batera utzita poltronei atxikita jarraitzearren, eta aldi berean, bere gaztelania-monokromatismoarekin jarraituko zuen asmo merkantilista hutsez, euskara lekukotasun-presentziara baztertuz eta Berria ‘eta’ Gara egunkariak prentsa idatziaren hedapenaren azken gune gisa geratuz foru lurraldean.
Germán Gorraiz – Analista
Diario de Noticias-en euskararekiko jarrera
Eta toponimo, baita ofizialak ere, abizen, izen, erakundeen izen eta edozein gauzaren erabilera oker erdaldunizatzailea.
Tira, nik ez nuke esango inola ere “euskaltzaleen inspirazio komunikabide gisa” jarduteko asmo irmoa edo erabatekoa duenik, izan duenik ere, inon idatzita egon badaitekeen arren.
Egia esatera, etiketa hori nekez irabazten baitute gainerakoek, Berria barne. Azken hau Euskaraz da beti, eta horrek hurbiltzen du, nahitaez, euskaltzaleen, edo eta euskaldunen, inspirazio…
Izan ere, beste ezein egunkarik ere ez du etorri handirik hizkuntzaren alorrean; Egin, Gara, Deia… beren burua abertzaletzat jorik ere, sekulan ez dute urrats nabarmenik egin, beren historian, hizkuntzaren berreskurapen dinamikan aitzina jotzekotan.
Jakina, badakigu horrela esatea, “hizkuntzaren berreskurapen dinamika”, hitz potoloak erabiltzea dela, zeren eta sozialki ere ez baitugu horrelako dinamikarik sortu. Urteak joan dira jaio zirenetik, askotxo, eta Berria izan ezik, abertzale omen diren egunkariek ez dute iristerik izan ezta ehuneko 50 Euskaraz argitaratzera ere. Gizarteen isla dirateke…
Murgiltze eredua baldin bada euskalduntzeko balio dezakeen bakarra, zein ote da egunkariak “euskaldunon inspirazio komunikabide” izan daitezen eredu egokia?
Garak “Gaur Zortzi” argitaratzen du, osoki euskaraz, Bidaide, osoki euskaraz, egunkarian berean erreportaje, oso egunkari gutxik argitaratzen dute rreportajerik, Zurutuza eta beste gogoan, ez euskaraz ez erdaraz. Ezin da konparatu konparaezina dena. Euskaldun batek bere burua, alfabetizatua eta kultur maila erdikoa Edo jasoa badu, islatua Argian, Garan eta Berrian. Bestela Reala eta el Bilbao. Noticiasen desertuan.
Hara! Zuk ez duzu paperean erosi ez Egin, aipatzea ere bortxaz itxurako egunkari bat, bidegabeko zorra pagatutako beste bat eta inor leitzen, Deia, beste bat! Ez duzu lotsarik.
“Diario de Noticiasek, PSNk, Geroa Baik eta Podemos-Ahal Dugu, alderdiak osatutako Gobernu Aurrerakoia osatu ondoren, Chivite Gobernuaren bozeramaile ofiziala izango litzateke, eta “Gobernu horren ontasunak eta lorpenak defendatzea” izango luke bereizgarri, eduki propioen ekoizpenean euskararen erabilera alde batera utzita”
Bai. Bilakaera negargarria.
Nagore, nitaz ari bazinen, oker zaude; areago, behin egunkarietan Euskaraz agertzen zen edukiaren ehunekoak neurtze lana egin nuen, eta ondorioak, nahiz eta garaia izan abertzaleen oldarraldia ematen zena, penagarria zen; Diario de Noticiasi aurpegiratzen zaionari dagokionez. Jakina, ez du abertzale batek beharko lukeena eskaintzen, baina, zein abertzalek eskatzen die hedabideei Euskaraz argitaratzea, Berria, Argia, irratiak eta telebista izanik?Ala, Diario de Noticias (eta Gara…) bere horretan kontsumitzen du, txintik esan gabe? Ni hortaz ari nintzen. Eta ez asteroko gehigarri benetan txalogarriez.