Ez nuen uste sekula gizon honekin ezertan egingo nuenik bat, are gutxiago Segundo Mareyk, hil baino hilabete lehenago berari buruz esan zizkidanak entzun eta gero: “Nik bai dakidala ederki nor den Ixa jauna”. Etc. Baina bai, bat egiten dut Felipe Gonzalezi  Televisión Españolan entzundako hitz batzuekin. (Esteka honetan aurkituko dituzue hitzok, seigarren minututik aurrera edo).

Gonzalezek dio, besteak beste, gatazkaren amaierara hurbiltzen garen bakoitzean, beti badela norbait iritsiera urrunagotzen saiatzen dena. Horretarako arrazoia izaten ei da, pertsona hori edo horiek, ez daudela konponbidearen erdian, ez direla eurak protagonista eta, beraz, urrutiko intxaur bihurtzen dutela beti konponbidea. Soilik eurak baleude tartean onartuko luketela konponbidea.

Hitz horiek entzun eta hastapenean ez dut oso ondo  ulertu zer esan nahi zuten, eta Aznar, Mayor Oreja eta halako artistak etorri zaikit gogora. Egia baita, beti zarataka dabiltzan arren, euren txanda egokitu izan denean, saiatu direla, ederki saiatu, eurak ere: Movimiento de Liberación Nacional eta hartaz guztiaz oroitzen?

Kontua da Donostiako Bake Konferentziaren zalapartaren erdian gehien harritu nauten hitzak Gesto por la Pazeko Fabian Laespada eta EHUko Errektore izandako Pello Salaburu lagunenak izan direla, Euskadi Irratiko Mezularia saioan.

Denetik entzun eta irakurri ahal izan dugu Konferentziaren inguruan, astakeria galant askoak tarteko, baina oilarrak kukurruku egiteak ez gaitu jada harritzen, hain baikaude ohituta iritziaren espektakulura, ostera ezagutzen duzun jendearen ahotik entzutea kukurrukua, oraindik ere harrigarri egiten da, adjektibo gogorragoa ez esateagatik.

Beste askoren iritzien artean, hauxe Laespadak bota duena: “Donostiakoa  su artifizialak izan dira. Euskadi ez da aldatu”. Salaburu urrunago joan da: “Donostiakoa pailazokeria izan da. Gatazka amaitu zen. Komedia baten barruan bakarrik ulertzen da”. Gainera biek ala biek hitz egin dute  halako mingostasun gehiegizko batekin. Hala iruditu zait niri behinik behin.

Zer dute bi hauek hala mintzatzen ibiltzeko?

Pentsatzekoa zen Laespadak urtetan erakutsi duen militantzia nabarmenak beste zerbait aginduko ziola. Zer esanik ez, Salaburu errektore ohiari… Baina, ez, benetan agertu dira gogor Konferentziarekin, nire ustez, gogorregi, era ez-normal eta harritzeko moduko batean.

Jira eta buelta nabil, euren bien jarrera ulertu nahian, entzun dizkiedan arrazoiak ez baitzaizkit iruditzen aski eta hondoan beste zerbaitek behar duela ematen baitit,  baina ez zait gaiztakeria baizik otutzen: Joseba Arregik kutsatu egin dituela lagunak galtzeko bere patologia hain nabarmen horrekin eta beti kontrara ibili behar itsuarekin. Edo antzeko zerbait.

Baina, ez, ez da hori ere izango, Gonzalezek esandakoa izango da seguru asko: eurak biak ez zeudenez Aieteko argazkian eta nazioarteko figura handien artean, jokoa ez dela euren bientzat errenta. Nola izango da, bada, bakebidea benetakoa, eurak ez badira tarteko? Eh, eh? Nola ausartzen zarete halako gauza bat pentsatzera?

Horixe izango dela diot nik, edo halako zerbait. Bestela ez baita ulertzekoa.