Bilgarri gehiegi
Zenbait hipermerkatuk plastikozko poltsak banatzeari utzi diote “ingurumena zaintzeko” aurrerapauso bat eman nahian. Txalotzeko ekimena da, baina produktu ekoizleek plastikoak murrizteko ahalegin txikiena egiten saiatzen ez diren bitartean, jai daukagu planeta hondakin plastikoetatik salbatzeko. Supermerkatuko apalei erreparatuz gero, gehiegizko bilgarriak dituzten produktu mordoa ikus ditzakegu. Azter ditzagun batzuk.
Ezin al dira botilak inguratzen dituzten plastiko horren guztiaren ordez tiratxo txiki batzuk ipini? Garagardo potoak seinaka lotzeko erabiltzen diren horietako tirekin. Tira, egia da, poto asko lotzeko ez dela erosoa, batez ere gero horiek maneiatzeko, baina lepoa egingo nuke badela munduan horri irtenbidea emango dion diseinatzaile mordoa.
Berdin kartoi hauekin. Marka askok jogurtak launaka erraz itsasten dituzte; orduan, zergatik erabili kartoia? Mezu gehiago jartzeko tokia izateko? Erakargarriagoa egiteko? Nabarmentzeko? Ziur. Baina ziur ere badaudela beste formula ekologikoagoak ere.
Hona hemen beste bost adibide xelebre: bilgarriak bilgarrien barruan. Madalena poltsako madalena guztiak banaka bildu dituzte gero berriro ere poltsa handiago batean biltzeko, baita ogi xigortua ere. Zergatik? Hobe kontserba daitezen? Uste dut kontsumitzaile bakoitzak kontu pixka bat izango balu, plastiko hori guztia soberan legokeela. Berdin platanoekin. Ez al dute beren bilgarri naturala?
Txokolatearen kasuan, paperezko bilgarria alde batera utz liteke diseinu egoki batekin zilarra oinarritzat hartuta.
Zorionez, badaude oraindik merkatuan gehiegizko bilgarririk gabeko produktuak: tea, txokolatea, gailetak, ogia, jogurtak… Hipermerkatuek, adibidez, fruta eta barazkiak plastikoz biltzeko ohitura hartu dute; beraz, fruta-dendetara jo dezakegu. Donostiako San Martin azokako arrandegietan, adibidez, erosketetarako norberak bere edukiontzi berrerabilgarria eramateko ekimena jarri dute martxan plastikoak murrizteko.
Beraz, gure esku dago plastikoak murriztea.
Bilgarrien gaiak sekulako garrantzia dauka zaborra sortzearen aurka egiteko. Hemen ezezagunak badira ere badira munduan zehar badira bilgarririk gabeko merkaturatze ereduak. Botilak, tuperrak, ohialezko poltsak eta bestelako hainbat bitarteko erabili daitezke behin eta berriz hondakinik sortu gabe. Hemen dauzkazue horitako batzuen irudiak ikusteko eskekak:
https://picasaweb.google.com/lh/photo/_NRKcsreBFpOm6WJvQmxUg?feat=directlink
https://picasaweb.google.com/lh/photo/MBkd2lExNfDUW4FYrNgWEA?feat=directlink
https://picasaweb.google.com/lh/photo/UOnKpYXa89W1Mmnw8YOPrA?feat=directlink
https://picasaweb.google.com/lh/photo/0WKpidvwJINEnOBYqCMnUA?feat=directlink
https://picasaweb.google.com/lh/photo/b7XvG0Ev7fMPcALcdTTMdQ?feat=directlink
https://picasaweb.google.com/lh/photo/MqnQnHPRnVIJ5WPMB8BD9w?feat=directlink
Bestetik beste irudi honetan 100 litro esnek sortutako hondakin kopurua. Esan beharra dago hori etxean sortutako hondakinak direla bakarrik. Ekoizpen eta garraio fasean sortutakoak gehitu beharko litzaizkioke. Batazbeste egunean pertsonako katilu bat kontsumitzen dela jartzen badegu EHan esnea kontsumitzearen ondorioz urtean sortzen diren hondakinak hor ikusten diren hondakinak x 20.000 biderkatuz irudika ditzakegu. Surtidore bidezko salmenta eta berrerabiltzeko poto-botilekin hori dena ekidin daiteke. Gehitu urarekin sortzen direnak, jogurrak, olioa… Benetako iraultza litzateke eta azken hamarkadetan hartutako bide okerra zuzentzea.
https://picasaweb.google.com/lh/photo/xinm1QwXqD8dEVxPFHG8Fw?feat=directlink
Begira gai honi gehi daitekeen hausnarketa. Berrian egin du Xabier Gantzarainek: http://paperekoa.berria.info/berria/2011-05-13/008/002/benetakoa.htm
Xabier Gantzarainek idatzitakoaren gainean. Poltsak kobratzearen komentarioaren inguruan. Poltsak, kobratu, beti kobratu dizkigute. Kontua da orain arte erositako produktuen prezioaren barruan zihoala eta orain hortik aparte. Beraz ez da okerrera egitea. Poltsak erabiltzen dituenak ordaindu ditzala eta ez hondakin gutxiago sortzearren berrerabiltzeko poltsak, kajak eta abar erabiltzen ditugunok. Helburua ahalik eta hondakin gutxien sortzea bada, onena poltsa hoiei guztioi eragiten diguten kalteagatik ekotasa bat jartzea da. Xentimo bat kostatu beharrean 20 kostako balira, askoz ere mundu osasuntsuago batean biziko ginateke. Eta hori guztion onerako litzateke.