Chomsky handiak, zer pentsatu handiak

Chomsky handiak –

Chomsky handiak
Arg: Sissa

Noam Chomsky pentsalari eta jakintsu iparamerikarrak mintzatzeko gaitasuna galdu egin du laurogeita hamabost urte bete berriak dituelarik. Paradoxikoa da, zeren Chomsky hizkuntzalari eta zientzialari ospetsuenetako bat da pertsonak hizkuntzaz jabetzeko duen moduari buruzko teoria berri bat aurkeztu zuelako: pertsonok jaiotzetik berezko gaitasuna dugu hizkuntza geureganatzeko eta gainera, mundu osoko hizkuntzen azpian gramatika unibertsal bat dagoela aldarrikatu zuen. Hizkuntzalaritzan egindako ekarpenez gain, ezagun da haren pentsamendu kritikoa eta engaiamendua AEBetan.

Nolanahi, Noam Chomsky ez dago hilda oraino, duela hilabete zenbait maltzurki zabaldu zen albiste aizunak iragarri bezala. Haatik, haren osasun egoerak makurrera egin du, baiki. Honatx, Chomsky-ren testu labur bat,  euskarari ekarria, denentzako pentsakizun eta argibide:

“Historiaren ikasgairik argienetako bat: eskubideak ez dira ematen, indarrez eskuratzen baizik. Izan ere, badago Historia desitxuratzeko asmo bat, jendeari sentiarazteko bakarrik gizon handiek egin dutela den-dena Historian. Hori horrela, jendeari sinestarazten zaio ezgauza dela, eta jendeak berak ezin duela deusik ere egin, eta jendeak zain egon behar duela, gizon handi batek noiz-zer egingo zain.”

Noam Chomsky-k hitz egiteko gaitasuna galdu duenez gero, maite dugunok haren ahotsa ozentzea dugu eginkizun eta plazer; izan ere, Chomsky maisu handiak zer pentsatu handiak ematen ditu, segur.

[Euskalerria Irratiko Metropoli Forala saioa, ‘Minutu bateko manifestua’, 2025eko martxoaren 18koa]
Chomsky handiak
Nola zaude?

Iruñean sortua, 1967an, baina aspaldi Berriozarkotua. Ingeles irakaslea —erretreta hartuta baina ez erretiratuta— poeta, idazlea eta artikulugilea. Narratiban, hainbat ipuin ditu sarituak eta argitaratuak, bertzeak bertze, Tene Mujika lehiaketa, Orixe saria, Iparragirre saria eta Atarrabiako Petri saria. Haur eta Gazte literaturan, Johanes, Bargotako Aztia liburua, (Txalaparta) eta Hiru Miru album ilustratua (Denonartean). Olerkigintzan, bi haiku-bilduma, Gerezi garaiko haikuak liburua (Maiatz) eta Orbel Azpiko Haikuak (Denonartean), Aingurak eta Arrangurak (Pamiela, 2018) eta Hitzen hasperenak (Maiatz, 2019). Zuihitsua saikaera da bere azken liburua (Dakit, 2022.) Ohiko kolaboratzailea Euskalerria Irratian, Maiatz aldizkarian eta baita Hatsa olerki bilduman ere. Artikuluak ere, berrehun baino gehiago ditu argitaratuak han-hemenka. Noriko Matsui-ren How to perform kamishibai eta Ryookanen 101 haikuak liburuen itzultzailea da, eta, orobat, euskarara itzuli ditu Idea Vilariño, Wislawa Szymborska, Paco Urondo, Joan Margarit eta Ernest Hemingway-en poemak, Euskal Idazleen Elkarteko idazkari (2010-2014) eta Nafar Ateneoaren Euskara eleduna (2017-2020) izan da.

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude