Iduritzen zait gaur eguneko telebistako serieek zinea eta literaturaren lekua hartua dutela, eta ez apur baterako bakarrik: geratzeko dira etorri. Uste dut David Simon* gidoigile eta seriegileari irakurria diodala inoiz “Gaurko film onenak ez du ordu eta laurden irauten, baizik eta Sopranotarrek irauten duten 70 ordu inguru. Hori bai, pieza bakarraren lekuan, ataletan banatua dago gaurko zinerik onena”.

Gutxi edo asko bat nator Simonen baieztapen honekin: azken urteotan telebistarako eginak diren serieekin hartu izan dudan gozatua, ez daukat ahazteko. Esango nuke, gainera, narratiba berri batzuen garapenaren testigu ari garela izaten, denbora errealean. Zorionez, gainera.

Jabetzen naiz, hala ere, agian beste modu batera behar nukeela hau guztia adierazi boutade moduan gerta ez dadin, bai baitakit gehiegi ari naizela esaten, eta zineak nire belaunaldikoen bizitzetan eduki daukan garrantzia ezin dela gutxiesten ibili, geure formazioaren zati direla Kubrick, Welles, Scott, Fellini, Allen, Coppola, Almodovar, Tarantino…

Baina bai, serieek liluratuta naukate, gainera hain dira erabilgarriak: erosten dituzu diskak, edo hartzen dituzu liburutegian, edo jaisten dituzu lekuren batetik ordenadorera, eta zeuk nahi duzun moduan ikus ditzakezu, zeuretzat egokitutako programazio apetatsua eginez: gaur atal bat bakarrik, gaur bi edo , zergatik ez, hiru ere bai. Ni neu espainierara bikoiztuta edota hizkuntza horretan azpidatzita dauden serieak ikustera nago ohituta.

Hori baino lehen, gehientsuenok bezala, ohituta nengoen serieak telebista pantailetan ikustera, astea joan eta astea etorri, alegia, publizitateak behin eta berriz moztuko zuen atal berri baten zain egotera. House eta horiei guztiei buruz dihardut, jakina.

Ohitura pitzatu zidan seriea Sopranotarrak izan zen, duela laupabost urte. Harrez geroztik beste bat naiz, zinez. Neure nahieran ikusi nuen serie hori eta ezin izan zion telebista pantailatik isurtzen zen beste ezerk aurre egin, ez eta ere inguruko zine aretoetan egiten zuten eskaintzak ere. Tony Sopranoren gorabeherek eta haren munduko biztanleek irentsi eta bahitu egin ninduten 86 atal ikusi nituen bitartean. Halako sentsazioa liburu oso gutxirekin sentitu izan dut ene bizitzan, azkenetakoen artean Bolañoren 2666 datorkit gogora, esaterako. Eta zinean, ostera, Iñarrituren 21 gramo,  Babel edo halakoren bat aipatuko nuke, ezer aipatze aldera.

Serieak ikusteko nire modua guztiz primarioa eta inkonszientea zen, telebistaren arboletan berez sortutako oilaskoak bailiran, literaturarekin zerikusi handiegirik ez balute bezala, baina halako batean, serie guztiz kaxkar batean, abokatu ahaltsu batek honela esan zion neska idazkari bati: “sistema honetan ni balea konkordun zimurra naiz eta zu planktona baizik ez, potxola“. Argi moduko bat piztu zitzaidan orduan, esaldi hura neure liburu batean idazteko modukoa iruditu baitzitzaidan, besteak beste. Harrez gero, goi-arnas moduko bat aurkitzen saiatzen naiz serie berri bat ikusten hasten naizen bakoitzean, eta aurkitu izan dut, bai, nahi beste.

Seguru naiz neure antzeko seriezale gehiago ere izango dela ZuZeularien artean eta akaso ez dela kalterako izango serieen inguruko informazioa eta iritzia argitaratzea hemen, tatian potian. Ostiraletan, zer moduz?

Serie txar askoak ere ikusi ditut, jakina, ez baita dena urre, baina gauza bategatik edo beste bategatik, atsegingarri izan zaizkidan serieak nahi nituzke aipatu aurrerantzean, ahal dela spoiler gehiegirik idatzi gabe.

Aipatu nahi nituzke The Sopranos,  Breaking bad, The Wire, Borgen eta beste hainbat eta hainbat. Hainbeste dira!

Segur zeuk ere baduzula zer esanik honetaz guztiaz, ala oraindik ere denbora alferrik galtzen duten horietakoa zara beste batzuek zeuretzat programatzen dutenari  begira?

——

* Hala ere hemen ez dago inorekin gehiegi fidatzerik, David Simonek berak oraintsu esan baitu gaur dagoen serierik onena Orange is the new black dela, eta hori gehitxo esatea dela iruditzen zait niri. Serie honetako zortzi bat atal ikusiak ditut, ez dago txarto, gauza eder askoak ere baditu, baina ez dauka hemen aipatzen ditugun gainerako serieen adinako gorputz eta arimarik, ez eta ere Simon berak egin dituen beste batzuenik ere: Treme, Generation kill, The corner… Berak aipatzen duen Orange is the new black hau, divertimento soil bat da, antzezle erramilete bikain bat dantzan jartzeko estakuru inspiratu bat, gehienez ere. Estatubatuarrei hain gogoko zaien kartzela-bizitzaren  profitamendu inozo xamar bat, deus kolokan jartzen ez duen horietakoa, gaia probestearen probesteaz deus ere ez duena ekarriko, halako behelaino atsegin baten oroitzapena izan ezean… Bistan da serieei buruzko iritzietan “zenbat buru hainbat aburu” dela kontua, finean dena dela subjektiboa eta dena norberaren araberakoa, ezerk ezin duelarik sortu guztiontzat balio duen araurik. Onena, beraz, gutako bakoitza den ikusle horren apetari kasu egin eta begitantzen zaigun horixe ikustea eta hari buruzko iritzia esatea izango da. Asmo ederra, ez da?

(Akordatu, hementxe bertan, ostiraletan 😉