Heriotza duina, nahi eta ezina

Gurutzetako (Bizkaia) ospitaleko atalean ezagutu nuen pertsona batek kontatu zidan istorioak eragin dit honako artikulu hau idaztea.

Ezagutu nuen lagunak berrogeita hamabost urte zeukan. Kontatu zidan duela hamabost urte  gaixotasuna diagnostikatu zutela (ELA: Esclerosis Lateral Amiotrofica, gaztelaniazko akronimoa). Bere bizitza erabat aldatu zen. Ordutik aurrera gaxoitasunaren aurka borrokatzen ari da. Nahiz eta gogoz saiatu, gaixotasunak astiro aurrera egin zuen eta une honetan mugikotasun txikia eta beste pertsona baten menpekotasun handia dauka. Bere egoera itzulezina da eta hobera egin beharrean, okerrera egiten du.

Hausnarketa eragin dit eta hori inspirazio iturri izan da.

Medikuntzak aurrerakuntza handia egitea lortu du azken 150 urteotan. Horren ondorioz, gure bizitza-kalitatea eta bizitza-itxaropena izugarri hobetu da. Baina nola ez, hobekuntza guztiek badute desabantailarik. Kasu honetan desabantaila zera da, medikuntzak pertsona baten bizitza luzatzea lor lezake, baina paziente horren gorputzak bizitza kalitate txarra duelarik. Eta are okerrago, paziente hori erabat kontziente delarik eta hortaz, bere sufrimendua oso handia delarik.

Gure gizartea, gero eta zaharkitua dagoenez, gero eta kasu gehiago agertzen dira, non dilema agerian geratzen den. Gaixo terminal askorekin noiz, zer, nork eta nola egin eztabaida handia da medikuntza arloan eta baita legelari/politikari artean. Kontua da, ordea, tabu eta beldur ugari plazaratzen direla heriotza bezalako gai baten inguruan.

Gaur egun, munduan bakarrik herrialde batzuek ematen dute aukera eutanasia aktiboa aplikatzeko (Holanda, Suitza eta Belgikan), baina muga batzuekin eta ikuskapen juridiko zorrotzaren pean.

Espainiar estatuan eutanasia, berez, ez da legezkoa. Hori bai, pazientea hil dadin aplikatzeko modu ohikoena hauxe da: sedazio paliatiboa. Kasu honetan, farmako batzuk sartzen dira gorputzean mina kentzeko eta pazientea lokartzeko.

Sedazio hau gaixo terminalekin aplikatzen da soilik. Medikuntzak eta legeak praktika hau onartzen du, helburu nagusia mina arintzea da eta. Bide batez pertsonaduintasunarekin  hiltzea lortzen da, baina hau ez da eutanasiatzat jotzen. Eutanasia, pasiboa edo aktiboa izan ahal da. Eutanasia pasiboa orokorrean onartuta dago, baina aktiboa, Espainiar estatuan, bide luzea dago egiteke, are gehiago, ez da ezta planteatzen hasi ere egin.

Arazoa hurrengoa da, badira paziente asko linbo batean daudenak,
hots, ez dira terminalak baina bere bizitza “infernu” bilakatu da: egun osoan ohean egon behar dute. Batzuek soilik burua mugitu dezakete. Gainera, askok min fisikoa sentitzen dute ere.

Ezin ahaztu bere familia eta hurbilenekoek ere asko sufritzen dutela egoera hauekin. Arazo psikologikoak ikaragarriak dira.

Dilema da zein pazienteri eutanasia ezarri ahal zaien. Arrazoi erlijioso eta pertsonalak daude. Gainera, pazientea kontziente ez badago edo bere egoera psikologikoa ez bada ona, zailagoa da erabakia hartzea.

Baina, hasieran aipatutako lagunarekin itzuliz eta bere begirada goibela kontuan hartuz,  bera eta bera bezalako pertsona batzuk laguntzeko, zerbait egin beharko dugulapentsatzen dut. Euren azalean jarri eta eutanasia aktiboa modu objektibo eta zentzudunean aztertu behar genuke beldurrik gabe.

Heriotza duina, nahi eta ezina Heriotza duina, nahi eta ezina Heriotza duina, nahi eta ezina