MINTZAtu trinkoki
MINTZAtu trinkoki –
Aditz joko hau ez da benetan ematen duena. Helburua gure aditz trinkoak jokatzen ikastea da, inongo aditz koadrorik kontsultatu gaberik, halako moldez, non heltzen ahal baikinateke automatizatzera mekanismo hori.
MINTZAtu trinkoki
NOR
damintza / damintzaz
zemintzan / zemintzazen
lemintza / lemintzaz
bemintza / bemintzaz
Orainaldia
namintza / gamintzaz
hamintza / zamintzaz
& zamintzazte
Iraganaldia
nindamintzan / gindamintzazen
hindamintzan / zindamintzazen
& zindamintzazten
Alegiazkoa
nindamintza / gindamintzaz
hindamintza / zindamintzaz
& zindamintzazte
NORI
mintza (+ z) + ki
t k n o gu zu zue e
NORK
t k n ? gu zu zue te
Adibidez:
gamintzaz = mintzatzen gara
gamintzazkio = mintzatzen gatzaizkio
damintzagu = mintzatzen dugu
damintzakiogu = mintzatzen diogu
IRAGANALDI bereziak:
Hemendik: NOR
Hona: NORK
nindamintzan
> nenmintzan
> nemintzan sg + nemintzazen pl
hindamintzan
> nenmintzan
> hemintzan sg + hemintzazen pl
gindamintzazen
> genmintzazen
> genemintzazen pl + genemintzan sg
zindamintzazen
> zenmintzazen
> zenemintzazen pl + zenemintzan sg
& zindamintzazten
> zenmintzazten
> zenemintzazten pl + zenemintzaten sg
Adibidez;
genemintzan
= mintzatzen genuen
genemintzazkion
= mintzatzen genizkion
ALEGIAZKOAK
Aurrekoei eN iraganaldiko marka kenduta.
Adibidez
BAgenemintza
= mintzatzen BAgenu
BAgenemintzazkion
= mintzatzen BAgenizkio
Oharra:
Mintzatu trinkotu honetan -mintza- erroaren ordez, beste edozein aditz erro jarririk: -tor-, -bil-, -kar-, -rama-, -ntzu-, -kusa-… euskal konjugazio bakarra lortzen da magikoki.
Adeitsuki
MINTZAtu trinkoki
damintza = mintzatzen da
damintzaz = mintzatzen dira
zemintzan = mintzatzen zen
zemintzazen = mintzatzen ziren
lemintza = mintzatzen litz
lemintzaz = mintzatzen lira
bemintza = mintzatzen biz
bemintzaz = mintzatzen bira
Oharra: mintzatzen = mintzo
damintzo = mintzo da
damintzoz = mintzo dira
zemintzo = mintzo zen
zemintzozen = mintzo ziren
lemintzo = mintzo litz
lemintzoz = mintzatzo lira
bemintzo = mintzo biz
bemintzoz = mintzo bira
Adeitsuki
ORAINALDIA
na + damintza: namintza
ha + damintza: hamintza
ga + damintzaz: gamintzaz
za + damintzaz: zamintzaz
& zamintzaz + te: zamintzazte
IRAGANALDIA
nin + damintza + eN
= nindamintzan (ni)
> nenmintzan (ni/nik)
> nemintzan (nik) sg
+ nemintzazen pl
hin + damintza + eN
= hindamintzan (hi)
> henmintzan (hi/hik)
> hemintzan (hik) sg
+ hemintzazen pl
gin + damintzaz + eN
= gindamintzazen (gu)
> genmintzazen (gu/guk)
> genemintzazen (guk) pl
+ genemintzan sg
zin + damintzaz
= zindamintzazen (zu)
> zenmintzazen (zu/zuk)
> zenemintzazen (zuk) pl
+ zenemintzan sg
& zindamintzazen + te
= zindamintzazten (zuek)
> zenmintzazten (zuek/zuekk)
> zenemintzazten (zuekk) pl
+ zenemintzaten sg
Adeitsuki
Euskaltzaindiak leku honetan:
https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ebe&view=bilaketa&Itemid=1715&task=bilaketa&lang=eu&id=1075
esaten dIgu ezen:
mintzatu
Da aditza da estandarrean. Ez ginen horretaz bakarrik mintzatu. Euskaraz ongi mintzatzen dira. [EH]
Zer da “estandar? Batua eta estandarra berbak sinonimoak dira? Ala estandarra euskararen molde murritz bat da?
Zeren Euskaltzaindiaren Orotariko Euskal Hiztegian nor-nork eta nor-nori-nork ere agertzen baitira!!!
Euskal Klasikoen Corpusa (EKC)
tresna bikainean, “aldaerak aintzat hartu” markatu arren, “minzatu” eta “mintzatu” desberdintzat jotzen ditu:
MINZATU
https://www.ehu.eus/ehg/cgi/kc/bilatu.pl?s=&S=&o=1&h=&c=&z=&k1=1&m1=lema&h1=minzatu&d2=1&m2=lema&h2=&d3=1&m3=lema&h3=&alda=1&idazlea=&garaia=0&euskalkia=0&generoa=0
MINTZATU
https://www.ehu.eus/ehg/cgi/kc/bilatu.pl?s=&S=&o=1&h=&c=&z=&k1=1&m1=lema&h1=mintzatu&d2=1&m2=lema&h2=&d3=1&m3=lema&h3=&alda=1&idazlea=&garaia=0&euskalkia=0&generoa=0
Aurreko iruzkinean aipatzen den Euskaltzaindiaren estandarrean onartzen ez diren adibideak bilatzen ibili naiz, eta logikoki agertzen zaizkigu.
Zer egin behar du pertsona batek baldin eta bizitza osoan “mintzatzen diot” entzun eta esan badu? Hasi behar al du estandarrean “mintzatzen natzaio” esaten eta idazten? Nork sinesten!?
Ala Euskaltzaindiak bere hitzak neurtu behar lituzke, Jainkoak agintzen duen bezala?
Adeitsuki
“Mintzatu” eta “mintzo izan” direla eta…
Gaur konturatu naiz “mintza izan” ere existitzen dela. Orotarikoan.
Eta “mintzatzen zaitut” modukoak ere:
mintzatzen zaitut = zamintzazt
hau da:
mintzatzen dut zurekin = damintzat zurekin
Ulertzen zaidalakoan
Postean jarri berria:
Oharra:
Mintzatu trinkotu honetan -mintza- erroaren ordez, beste edozein aditz erro jarririk: -tor-, -bil-, -kar-, -rama-, -ntzu-, -kusa-… euskal konjugazio bakarra lortzen da magikoki.
Erka ditzagun laur itzulpen hauek:
JOAN 3:34 BHNT
Ecen Iaincoac igorri duena Iaincoaren hitzéz minçatzen da, ecen Iaincoac eztrauca neurriz emaiten Spiritua.
Oharrak:
igorri duena = igorri zuena. Kasu honetan!
eztrauca = ez derauca / derauco
Batuan: ez dio
Bizkaian: ez deutsa / deutso
Zuberotarrez: ez dereio / deio
Juan 3:34 RVR1960
Porque el que Dios envió, las palabras de Dios habla; pues Dios no da el Espíritu por medida.
JOAN 3:34 EAB
Izan ere, Jainkoak bidaliak hitz egitean, Jainkoak berak hitz egiten du, neurririk gabe ematen baitio bere Espiritua.
Joannes 3:34 VULG
Quem enim misit Deus, verba Dei loquitur : non enim ad mensuram dat Deus spiritum.
Jarraikiren da.
JOAN 3:34 BHNT
Ecen Iaincoac igorri duena Iaincoaren hitzéz minçatzen da, ecen Iaincoac eztrauca neurriz emaiten Spiritua.
Euskaraz:
Iaincoaren hitzéz minçatzen da:
habla mediante las palabras de Dios
Gaztelaniaz:
“las palabras de Dios habla”
Nola litzateke “las palabras de Dios habla” edota, gauza bera dena, “habla las palabras de Dios”.
Neuk egun honetara esango nuke:
Jainkoaren hitzak mintzatzen ditu
Ikus:
mintzatzen da = damintza
mintzatzen ditu = damintzaz
mintzatzen du = damintza
mintzatzen dira = damintzaz
mintzatzen dituzte = damintzazte
mintzatzen dute = damintzate
DA eta DUrekin berdinak trinkoki.
DIRA eta DITUrekin ere berdinak.
Dudarik? Galderarik?
josulavin@gmail.com
MINTZATU aditza trinkoki
2024-11-27
Tenporalak
— Orainaldia:
damintza damintzaz
namintza gamintzaz
hamintza zamintzaz
& zamintzazte
+ KE:
damintzake damintzazke
namintzake gamimtzazke
hamintzake zamintzazke
& zamintzazkete
— Iraganaldia:
zemintzan zemintzazen
nindamintzan gindamintzazen hindamintzan zindamintzazen
& zindamintzazten
+ KE:
zemintzakeen zemintzazkeen
nindamintzakeen gindamintzazkeen
hindamintzakeen zindamintzazkeen
& zindamintzazketen
Atenporala
— Alegiazkoa:
lemintza lemintzaz
nindamintza gindamintzaz
hindamintza zindamintzaz
& zindamintzazte
+ KE:
lemintzake lemintzazke
nindamintzake gindamintzazke
hindamintzake zindamintzazke
& zindamintzazkete
Imperativoa:
bemintza & bemintzaz
+ KE
bemintzake & bemintzazke