etorri & eratorri
etorri & eratorri –
ibili & erabili, joan & eroan eta etzan & eratzan modukoen arauera,
etorri & eratorri
aditzak, biak, trinkoki jokatzen ahal ditugu:
VOZ NOMINATIVOA:
dator datoz
nator gatoz
hator zatoz
& zatozte
darator daratoz
narator garatoz
harator zaratoz
& zaratozte
RA particula da diferentzia bakarra = eragin, arazi
eratorri = etorrarazi
Iruzkinetan jarraikiko naiz.
etorri & eratorri
ETORRI & ERATORRI
ORAINALDIA
VOZ NOMINATIVOA
dator datoz
nator gatoz
hator zatoz
& zatozte
darator daratoz
narator garatoz
harator zaratoz
& zaratozte
VOZ DATIVOA
NORI-atzizkiak
kit kik kin kio
kigu kizu kizue kie
Adibidez, KIOrekin:
datorkio datozkio
natorkio gatozkio
hatorkio zatozkio
& zatozkiote
daratorkio daratozkio
naratorkio garatozkio
haratorkio zaratozkio
& zaratozkiote
VOZ AKTIVOA
NORK-atzizkiak
t k n – gu zu zue te
Adibidez TE agentearekin:
daratorte daratozte
naratorte garatozte
haratorte zaratozte
& zaratoztete
ETORRIk ez dauka ahots aktivorik.
VOZ AKTIVO DATIVOA
Adibidez KIO dativoarekin eta TE agentearekin.
daratorkiote daratozkiote
naratorkiote garatozkiote
haratorkiote zaratozkiote
& zaratozkiotete
Adeitsuki
ETORRI & ERATORRI
IRAGANALDIA
VOZ NOMINATIVOA
zetorren zetozen
nindatorren gindatozen
+ nentorren + gentozen
hindatorren zindatozen
+ hentorren + zentozen
& zindatozten
+ zentozten
zeratorren zeratozen
nindaratorren gindaratozen
+ neratorren + generatozen
hindaratorren zindaratozen
+ heratorren + zeneratoze
& zindaratozten
+ zeneratozten
Oharra:
+dun forma laburrak nork-nor tipokoak dira.
• neratorren eta heratorren objektu pluralarekin neratozen eta heratozen bilakatzen dira.
• generatozen, zeneratozen eta zeneratozten, ordea, objektu singularrarekin generatorren, zeneratorren eta zeneratorten bilakatzen dira.
VOZ DATIVOA
KIOrekin:
zetorkion zetozkion
nindatorkion gindatozkion
+ nentorkion + gentozkion
+ hentorkion + zentozkion
& zindatozkioten
+ zentozkioten
zeratorkion zeratozkion
nindaratorkion gindaratozkion
+ neratorkion + generatozkion
hindaratokion zindaratozkion
+ heratorkion + zeneratozkion
& zindaratozkioten
+ zeneratozkioten
Oharra:
Hemen ere, +dun forma laburrak nork-nor tipokoak dira.
• neratorkion eta heratorkion objektu pluralarekin neratozkion eta heratozkion bilakatzen dira.
• generatozkion, zeneratozkion eta zeneratozkioten, ordea, objektu singularrarekin generatorkion, zeneratorkion eta zeneratorkioten bilakatzen dira.
VOZ AKTIVOA
NORK-atzizkiak
t k n – gu zu zue te
Adibidez TE agentearekin:
ceratorten ceratozten
nindaratorten ningaratozten
+ ez dago forma laburrik
hindaratorten zindaratozten
+ ez dago forma laburrik
& zindaratozteten
ETORRIk ez dauka voz aktivorik.
VOZ AKTIVO DATIVOA
Adibidez KIO dativoarekin eta TE agentearekin.
zeratorkioten zeratozkioten
nindaratorkioten gindaratozkioten
+ ez dago forma laburrik
hindaratorkioten zindaratozkioten
+ ez dago forma laburrik
& zindaratozkioteten
Adeitsuki
ERAGIN
ORAINALDIA
VOZ NOMINATIVOA
[Subjektua singularreko hirugarren pertsonan doa. Kasu honetan nork-atzizkia da atzizkirik ez ipintzea.]
daragi daragiz
naragi garagiz
haragi zaragiz
& zaragizte
VOZ ACTIVOA
[Nork-atzizkiak ipintzean datza:]
Nork-atzizkiak:
t k n – gu zu zue te
Adibidez TErekin:
daragite daragizte
naragite garagizte
haragite zaragizte
& zaragiztete
VOZ DATIVOA
Nori-atzizkiak:
(ki)t (ki)k (ki)n (ki)o
(ki)gu (ki)zu (ki)zue (ki)e
daragio daragizkio
naragio garagizkio
haragio zaragizkio
& zaragizkiote
VOZ ACTIVO DATIVOA
TE nork-atzizki eta O nori-atzizkiarekin:
daragiote daragizkiote
naragiote garagizkiote
haragiote zaragizkiote
& zaragizkiotete
Oharra: Dativoan daragi-ren ordez, deragi ipintzen ahal da.
Honela bereizten ahal dira, adibidez, adizki biok:
daragit = hura nik
eta
deragit = hura niri hark
Adeitasunez
ERAGIN
IRAGANALDIA
VOZ NOMINATIVOA
zeragien zeragizen
nindaragien gindaragizen
+neragien + generagizen
hindaragien zindaragizen
+ heragien + zeneragizen
& zindaragizten
+ zeneragizten
+dunak nork-nor dira:
neragien. pl: neragizen
heragien. pl: heragizen
generagizen. sg: generagien
zeneragizen. sg: zeneragien
&
zeneragizten. sg: zeneragiten
VOZ ACTIVOA
Nork-atzizkiak:
t k n – gu zu zue te
Adibidez TErekin:
zeragiten zeragizten
nindaragiten gindaragizten
hindaragiten zindaragizten
& zindaragizten
VOZ DATIVOA
Nori-atzizkiak:
(ki)t (ki)k (ki)n (ki)o
(ki)gu (ki)zu (ki)zue (ki)e
zeragion zeragizkion
nindaragion gindaragizkion
+neragion + generagizkion
hindaragion zindaragizkion
+ heragion + zeneragizkion
& zindaragizten
+ zeneragizkioten
VOZ ACTIVO DATIVOA
TE nork-atzizki eta O nori-atzizkiarekin:
zeragioten zeragizkioten
nindaragioten gindaragizkioten
hindaragioten zindaragizkioten
& zindaragizkioten
Oharra: Dativoan -daragi-ren ordez, -deragi- ipintzen ahal da. Adibidez:
ni-hari-hark:
nindaragion = ninderagion
ni-hari-haiek
nindaragioten = ninderagioten
Adeitasunez
Proba bat:
EGON
ORAINALDIA
NOR
dago daude
nago gaude
hago zaude
& zaudete
NOR-NORI
dagokio dagozkio
nagokio gagozkio
hagokio zagozkio
& zagozkiote
IRAGANALDIA
NOR
zegoen zeuden
nindagoen gindauden
+ nengoen + geunden
hindagoen zindauden
+ hengoen + zeunden
& zindaudeten
+ zeundeten
NOR-NORI
zegokion zegozkion
nindagokion gindagozkion
+ nengokion + gengozkion
hindagokion zindagozkion
+ hengokion + zengozkion
& zindagozkioten
+ zengozkioten
Laketago zait honetara.
Adeitsuki
ETORRI
Orainaldia
dator datoz
nator gatoz
hator zatoz
& zatozte
Iraganaldia
zetorren zetozen
nindatorren gindatozen
+ nentorren + gentozen
hindatorren zindatozen
+ hentorren + zentozen
& zindatozten
+ zentozten
ALEGIAZKOA
letor letoz
nindator gindatoz
+ nentor + gentoz
hindator zindatoz
+ hentor + zentoz
& zindatozte
+ zentozte
AGINTERA
betor betoz
Hona joan gara:
https://zuzeu.eus/euskara/dakarzkiokete/