NGarmendiak berak idatzita utzi du enpresa nola sortu zen: «1996an, erabiltzeari utzitako pneumatikoen arazoa konpontzeko ereduzko saio bat egin zen gure autonomia erkidegoan, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailburuordetzak bultzaturik. Saio horren ondorioz, irtenbide hau proposatu zuten: teknikoki eta ekonomikoki baliagarriak diren pneumatikoak birkautxuztatzea eta birziklatzea, eta gainerakoak zementu fabriketan erabiltzea, berreskuraturiko erregai gisa. Azkenik, Europako Batasunaren gomendio eta arauek ezarritako epearen barruan, hondakin horiek botatzeari uzteko asmoa agertu zuten saioaren bultzatzaileek». Bizkaiko Foru Aldundiak 1999an kaleratu zuen Bizkaia Maitea aldizkarian idatzi zuen artikulu hori Garmendiak; lastima da, baina «saioaren bultzatzaileei» ez zien izen-deiturarik jarri.

1998an hasi zen lanean Neuciclaje, egunean zazpi bat tona gurpil prozesatuz. Orain, egunero, 40 bat tona pneumatiko zatikatzen ditu, Cementos Lemona eta Cementos Rezola enpresetako labeetan erretzeko. Pneumatikoak zementu enpresetako labeetarako ex profeso prestatzen dituzte Neuciclajen: labeetarako neurri aproposean ebakitzen dituzte. Erregai aproposa dira pneumatikoak: kilogramo batek 7.500 kilokaloria sortzen ditu(50).

Xabier Garmendiak sortu zuen Neuciclaje, baina hiru enpresaren artean banatzen da haren jabetza: Cementos Lemona, Financiera y Minera(51) eta Neumaticos Vizcaya. Santiago Erkoreka da Neuciclajeko zuzendaria, eta 2008ko ekainean sinatutako bere artikulu hau irakur liteke neuciclaje.com webgunean: «Gure enpresak (…) erabiltzeari utzitako pneumatikoak kudeatzen ditu eta pneumatikoetatik eratorritako erregaia lortzen du haietatik, duten energia berreskuratzeko. Agerikoa da ingurumenaren aldeko gure lana, erabiltzeari utzitako pneumatikoen arazoa konpontzen baitugu (…). Bestalde, jabetzen gara produkzio prozesuan beste hondakin batzuk eta eraginak sortzen ditugula ingurumenarentzat (…)». Neuciclajek, eraginak eragin, 236.000 euroko emaitza eskaini zion Cementos Lemonari 2006an —edo FCCri, gauza bera dena; agertu ere, FCCren urteko txostenean agertzen da Neuciclajeren balantzea—.

Cementos Rezolak ere iritzi argia du pneumatikoak labeetan erretzeari buruz: «Erabiltzeari utzitako pneumatikoak arazo bat dira ikuspuntu ekologikotik, baina, aldi berean, kudeaketa egokia emanez gero, aukera bat dira erregai alternatibo gisa eta birziklatzeko material gisa. (…) Hondakin erregai guztietatik, pneumatikoak dira zementuaren industrian gehien erabiltzen direnak. Financiera y Minera SA 2000ko urrian hasi zen, Añorgako Cementos Rezolaren plantan, Donostian, pneumatiko zatikatuak erregai bezala erabiltzen. Pneumatikoz hornitzen duen enpresa Financiera y Minera SAk partizipatutako enpresa bat da [alegia, Neuciclaje]. Lehen probak egin zirenetik, Añorgako labean erabili dira, erregai bezala, 6.300 tona pneumatiko zatikatu [2000 eta 2002 artean], eta horrela lagundu dugu hondakin hori ingurumen ikuspegitik positiboa den era batean tratatzen». 2002ko martxoan idatzi zuen hori Ferran Gonzalezek, Añorgako fabrikako Cementos Rezolako Ingurumen eta Kalitate Departamentuko laguntzaileak, Cemento-Hormigón aldizkarian.

Xabier Garmendiak bazekien zertan ari zen Neuciclaje sortzea pentsatu zuenean. Bazekien Europako zuzentarauek debekatzen zutela, 2003 urtetik aurrera, erabiltzeari utzitako gurpilak zabortegietara botatzea. «Horrek behartzen gaitu aprobetxamendu energetikoaren alorrean esfortzu izugarri bat egitera», idatzi zuen orain duela hamar urte, eta administrazio publikoen «inplikazioa» eskatu zuen beharrezko egokitzapenak egiteko. Izan ere, ISR fundazioak zioen bezala, «nahiz eta Europako araudiek ulertzen duten zabortegien eta erraustearen aurreko aukera izan behar duela birziklatzeak, gaur egun aukera hori ez da lehiakorra beste batzuen aldean». Neuciclajeko zuzendari Erkorekak ere halaxe esana utzi du: erraustu gabe ere, pneumatikoak birziklatzea posible eta desiragarri dela, baina teknologia garestiagoa eskatzen duela horrek, eta baita instituzioen esku hartzea ere. Industriarentzat, argi dago, errentagarriagoa da erretzea, birziklatzea baino. Eta hori badaki Gipuzkoako eta Bizkaiko hondakinen kudeaketa planak idatzi dituenak.

Baina are interesgarriagoa da jakitea, 2009ko abendura arte, Neuciclajeko idazkari eta kontseilari izan dela Carlos Urzelai Gordobil. Industria ingeniaria da Urzelai, urtetan Cementos Lemonarentzat lan egin duena. Baina gaurko egunean ez du Cementos Lemonarentzat lan egiten, FCCrentzat baizik: Iraunkortasuna eta Hondakinak Balioztatzea sekzioaren arduraduna da. Alegia, FCC barruan hondakinak erretzeko politiken ardura duen pertsonarekin partekatu du Garmendiak Neuciclajeko ardura; eta haiekin egin dute bidea Cementos Lemonako presidenteak, Gamindek, eta Cementos Rezolaren kudeatzaileak, Antonio Nolasco Bethencourtek. Garmendiak, Gamindek eta Urzelaik Neuciclajen zituzten ardurak utzi zituzten 2009ko abenduan —Garmendiak, Eusko Jaurlaritzako Industria eta Energia sailburuordetza hartu ostean; Gamindek, erretiroa hartu duelako Cementos Lemonan—.

Neuciclajeren administrazio kontseiluari begiratuta azaleratzen da, beste inon baino argiago, errausgintzaren harreman sare korapilatsua.

———————————-

(49) Aragoiko komunitateak debekatu egin zuen pneumatikoak erretzea 2007ko irailaren 24an, eta haiek birziklatzeko politiken alde egin zuen.

(50) Kautxua, tela eta burdina izan ohi dituzte pneumatikoek; kautxu sintetikoa, hain zuzen ere, petroliotik deribatzen da. Auto bateko gurpil batek 26 eta 30 petrolio litro izan ditzake. Zenbait aditurentzat, beraz, pneumatikoak ezin dira erregai fosilen ordezkotzat jo. Ez dute hala pentsatzen Neuciclajen.

(51) Cementos Rezolaren fabriken jabea da Financiera y Minera.

http://credit-n.ru/zaymyi-next.html http://credit-n.ru/zaymyi-next.html http://credit-n.ru/zaymyi-next.html http://credit-n.ru/zaymyi-next.html