PP-PSOEren oinordekotzaren itzal luzeaz
Eusko Jaurlaritzan euskararen bilakaerari buruzko balantzea irakurriz gero, dirudike PP-PSOEk sustatutako gobernurik ez dela agintean izan hiru urtez. Berdin izan dela agintean batzuk ala besteak egon.
Euskararen normalizazioak Jaurlaritzan daraman erritmo ia nabariezinean, ez dela aldaketarik izan. Berdin direla Bengoa eta Darpón, Urgell eta Azkarate, Ares eta Balza edo López eta Urkullu.
Baina, etxe honetan dihardugunok badakigu ez dela berdin izan. EAJren eskutik erritmoa gero eta geldoagoa, baina euskararen aldeko haizea zebilela, mehe, boladaka, ia indarrik gabe, baina alde.
Horrexegatik harrituta geratu ginen asko, EAJ-k igaro plangintzaldiaren balantzea aurkeztu zuenean, ontzat emanez aurreko basamortu gorriko hiru urteak. Harrigarria izan da, era berean, euskalgintzak sendoago erantzun ez izana Eitb taldean emandako gainbehera negargarriari, edo zerbitzu publikoetan (Ertzantza, Osakidetza, Hezkuntza…) euskarak jasandako baztertze sistematikoari.
PP-PSOEren agintaldiak euskararen normalizazioari atzerakada latza ekarri diola, EAJ-k aipatu ere ez du egin, Jaurlaritzan ere lehenengo egunetik nabaritu genuen arren: hasteko, arduradun politiko gehientsuenak erdaldunak zirelako, jarraitzeko, gehien-gehienek euskararekiko axolagabekeria (eta sarri erdeinua) erakusten zutelako nabarmen, euskara teknikariak lehendik zeudena baino bakartuago utziz, edota zuzenean soilik itzulpenak egiten ipiniz gehien-gehienak, Euskara planak izozgailuan utzita.
Okerrena da, PSOEk utzitako oinordekotzari ez zaiola etenik jarri. Ez da oraindik aldaketarik sumatzen. Sailetako Euskara Teknikariak itzulpenak egiten, eta euskara planak etorkizun hobe baten esperoan jarraitzen dute hamar hilabete geroago ere. Eta hortik aurrera, denetik aurki daiteke etxe honetan. Baita adibide iraingarririk ere. Kulturklik webguneko Idazleen direktorioa berbarako. Bertan ez duzu apenas euskaraz idazten duen idazlerik aurkituko. Uxue Alberdi ageri da zerrendaren bukaeran, baina Lankuren berri ematen du loturak; Uxueren literatur lanen arrastorik ez.
Alferrik arituko zara Alonso, Atxaga, Izagirre, Jaio, Lertxundi, Mintegi, Saizarbitoria, Urretabizkaia, edo beste edozein euskal idazleren bila. Ez daude. Zero.
Bertoko idazle erdaldunak bai, ostera. Dozenaka. Patxilopeztarren estiloan, euskara bazterrera, konplexurik gabe. PP-PSOEren oinordekotza bizirik dirau Eusko Jaurlaritzan.
Hau lotsa.
Dena geratu zen argi hasieratik: Euskadi Literatura Sarien emanaldia, ordura arte egiten zutenei kendu eta sozialisten “ingurukoei” eman zitzaien, Alex Oviedo tarteko. Luze eta zabal aritu ginen horretaz orduan. Gero etorri zen guztiaren seinale aparta izan zen Xabier Lete iraindu zuteneko egun hura, Blanca Urgell buru zela. Hemen dago gertaeren kronika.
PSEkoek Aldizkari Ofiziala erdaraz bakarrik irakurtzeko aukera zabaldu zuten, euskarazko zutabe oztopagarri hori gabe. Urtebete pasa eta gero PNVk ez du ezer egin hori aldatzeko, eta ez dirudi asmorik duenik ere.
Erabat ados Peru Dulantzek eginiko lehenengo iruzkinarekin, alegia aldizkari ofizial elebakar berriari buruz eginiko iruzkinarekin. Pozten naiz ni bezala pentsatzen duenik badagoela jakiteaz, sartu diguten golaz ohartu denik badagoela ikusteaz; izan ere, aurreko batean Jaurlaritza barruko lankide batzuekin komentatu nuen gai hori bera eta erabateko adostasuna izango nuela uste nuenean… ustea erdia ustel. Inork ez zion garrantzirik eman, eta hori lankide horiek guztiak euskaltzaleak direla (batzuk porrokatuak). Lozorrotik esna gaitezen!
Hori da, bai, erabateko lozorroan gaude euskarari dagokionez, direnak eta ez direnak sartzen dizkigute gure begien aurrean eta gu konturatu ere ez. JJ eta Itzain askoren beharra dugu gure artean…
Emozionatuko naiz, jejejej…
EAJri Euskara bost,behintzat gau egun daon EAJri. Hauteskunde kanpainan argi ikusten zan EAJren jarrera Euskararekiko,estatus politiko berriaren berdina gertarzen ari da. EAJren hitzetan denok ados eon behar gara inori ezer inposatu gabe. Beraz Espainia barrun ta gazteleraz. Haurreskoletan gaztelera bultzatzearen alde azaldu zirenean konfirmazioa izan zan. Herriak ez badu bultzatzen EAJk ez du ezer eingo,ta EAJko bozkatzaile ugariei Euskara bost axola zaienez…
Ba ote euskara lehenesten duen alderdirik?
Denok dakigu zein zen Celaa andrearen asmoa eredu hirueleduna bultzatzerakoan, ezta? Orain, zilegitasunik gabe hartutako gobernua utzitakoan, Jaurlaritza berriak egingo al du zerbait dekretu hori egokitzeko, aldatzeko, edo, besterik gabe, deuseztatzeko?
Se dekretu? Eredu hiruoleduna? Ole, ole y ole?
Nik es dot euskera inposatuko.
Euskera chiri-chiri. Erderas ederto.
EAjK-k utzi egin du behin betiko euskararen inguruko edozein ardura eta PSEren tesietara hurbildu da nabarmen.
Ezker abertzaleak du orain euskararen arloan egitasmo on bat aurkeztu eta lidergoari heltzeko aukera bikaina.
Kulturkliketik ohar hau igorri digute ZuZeuko erredakziora:
Egun on:
Kulturkliketik, Zuzeun argitaratutako informazio honi erantzun nahi diogu:
https://zuzeu.eus/2013/08/12/pp-psoeren-oinordekotzaren-itzal-luzeaz/
Kulturklikeko lantaldea harremanetan ari da kultur elkarteekin, Kultur Baliabideen Direktorioan sartzen joan daitezen.
Literatur eragileen kasuan, idazleak biltzen dituzten bi elkarteei (Euskadiko Idazleen Elkartea eta Euskal Idazleen Elkartea) beren elkartekideekin Direktorioan sartzeko proposamena egin genien.
Saiatu arren, oraindik ez dugu erantzunik jaso Euskal Idazleen Elkartetik, eta, beraz, ezin ditugu datu horiek argitaratu; izan ere, horixe zehazten du Datuen Babeserako Legeak.
Euskal Idazleen Elkartearen erantzuna eta baimena jasotzen ditugunean, berehala gehituko ditugu datu horiek gure Direktoriora.
Edozein zalantza argitzeko edo kontsultaren bat egiteko, mezu bat idatz diezagukezue Kulturklikeko helbide elektronikora: kulturklik@ej-gv.es.
Zuen erantzunaren zain geratzen gara.
Ondo izan,
Kulturklikeko lantaldea
Kulturklikeko lantaldeak Euskal Herriko kultur eragile ezberdinekin egindako elkarlanaren jakitun naiz eta artikulu honek beraien lana, inolako fundamentu gabe kutsatzen duela deritzot. Euskal literatur alorrean dabiltzanek ez badute erantzunik eman atarian azaltzeko, interesik ez dutelako izango da, baina ez Kulturkliken partetik saiakerarik egon ez delako. “Euskal txiringetoak” ere badira, eta batzuek hala segi nahi badute, ba aurrera! baina gero ez dezatela esan aukerarik eman ez zaienik bestelako plataformetan.
Boletinarekin gertatu dena, nire ustez, aurrerapausua baino atzerapausua da. Nafarroako gobernuak sustatzen duen ereduaren bidetik jarri nahi izan gintuzten -eta hala darraigu, aldeak alde-. Oker ez banago, boletina erdara hutsean argitaratzen da Nafarroan, eta gero, zenbait ale euskeraz, Nafarroako eremu euskaldunetarako (hala zen, behintzat, Internet ez zegoen garaian).
Bitartean, gure lankide erdaldun elebakarrei ezerk ez die gogorarazten jada testu ofizialetan beraiek ere euskera ikastera eta erabiltzera behartuta daudela administrazio honetako langileak diren heinean, guk erdera eta euskera darabiltzagun bezalaxe.
Erabaki horrekin euskeraren presentzia ezabatzea bilatu da, nire ustez; batez ere, erderaren parean ez agertzea, ez dezagun sinestu, badaezpada, parekoak direnik, edo, inoiz, parekoak izatera hel daitezkeenik.
Keinuek hainbesteko garrantzia duten gizarte honetan, hizkuntza paisaiak garrantzi handia du (batez ere hizkuntza bat baino gehiago duten gizarteetan) eta paisai horretatik desagerrarazten duzuna, alegia jendaurrean agertzen ez dena, soilik ez da existitzen.
Helburua betea…
Nafarrek gure bidea hartu beharrean, guk haiena hartu?
Nire asmoa ez da izan inoren lana kutsatzea. Are gutxiago “inolako fundamentu gabe” AK delakoak esan bezala.
Hilabeteak dira nire zerbitzu buruari eta zuzendariari hutsune horren berri eman niela, diskrezio eta “fundamentu” osoz, eta pentsatzen dut egingo zituztela egin beharrekoak.
Egin dudan gauza bakarra izan da bai orduan, bai egun ere, kulturklik-en atal horretan ageri den hutsunea agerrarazi.
Ongi izan.
PPSOEk fijazioa dauka(te) euskararekin. Desagerrarazi nahi lukete, bistatik galdu. Hartara dator boletina bi bertsio ezberdindutan argitaratzearena, erdaldunek ez dezaten euskararekin inongo harremanik izan.
Nafar Gobernuak edo Iruñako Udalak egin ohi duen bezala.
PSNko zinegotzi batek esan zidan behin, oso argi: “zergatik soportatu behar dut nik euskarazko testua ikustea?”
Horixe da “el euskera en libertad” xelebrearen sintesia.
JJ Agirre, diozun hutsunea ez dute Kultuklikekoek eragin, bertan agertzea komeni ez zaiela erabaki dutenek baino. Beraz, harriak okerreko teilatura botatzen zabiltzala deritzot.