Ni ere ikastolaren alde (nintzen)
Ni ere ikastolaren alde (nintzen) –
Gutun hau idatzi dut Agustina Pontestak irailaren 7an GARAn argitaratutakoari erantzunez. Eta ez Agustinari zuzenean (edo bakarrik) erantzuteko asmoz, baizik eta gure herriaren zati handi batek Partaideko Ikastolen inguruan duen ustea behingoz desmuntatzeko. (Ez dezagun inoiz ahaztu gure herrialdetan euskalduntzearen alde lan handia egin duten eta egiten duten Ikastola publikoak ere badaudela.)
Niri ere egokitu zait, adinagatik, frankismoaren azken urteak umetan bizitzea, eta nire bizitzako hurrengo urteetako herri-borrokak lehen pertsonan bizitzea. Horien artean, Euskal Herri erabat euskalduna lortzeko borroka. Urte askotan eta arlo askotan egindako borrokak. Eremu pertsonalean, ni neu euskaldunduz eta nire alabak euskalduntzen. Eta kalean euskararen aldeko era guztietako borrokak babesten, garai hartan Euskal Herrian Ikastolek egiten zituztenak barne. Ikastolei gure denborarekin, diruarekin…lagundu genien, eta ez naiz damutzen. Horixe eskatzen zuten garai zail haiek. Euskara arriskuan zegoen eta Ikastolak funtsezko parte izan ziren susperraldian, zalantzarik gabe.
Agustinak bere artikuluan dioen bezala, herriaren partaidetzak, auzolanak, urte horietan mobilizatu ginen milaka abertzale eta euskaltzaleren gogo eta indarrak Ikastolek indarra hartzea ahalbidetu zuen eta gure hizkuntza belaunaldi berriei transmititzeko beharrezkoak diren hezkuntza tresnak ematea ahalbidetu zigun.
Baina geldirik ez geratzeko adostasuna ere bazegoen. Ikastolen mugimenduak berak ere gogor aldarrikatzen zuen sistema Publiko eta Euskalduna izateko beharra. Hala oihukatzen genuen indarrez 1987ko Zornotzako Ibilaldi hartan: “Gure gogoa, euskal eskola publikoa”. Oso ondo gogoratzen dut joan nintzen lehena izan zelako. Edo hurrengo urtean Arrigorriagan, eskola publiko baten alde etengabe kantari. Ez al dugu ahaztu gure ordezkari politikoei egindako eskakizun hori? Baina denbora aurrera doa, eta jende askoren lanari esker lortu da EAEko hezkuntza publikoa D eredua praktikan hegemonikoa izatea. Hori dela eta, ikasleen euskalduntze-faktore nagusia Euskal Eskola Publikoa da, argi eta garbi; izan ere, XXI. mendeko ikastolen eragina ez da egungo hezkuntza-sistemaren % 13ra iristen, eta, horrela, ezinezkoa da egungo euskalduntze-mailei eustea. Datuek ez zuten gezurrik esaten 1987an ezta 2022an ere. Orain, EAJ Eskola Publikoa desegiten saiatzen ari da, eskola pribatuei argi eta garbi mesede egiteko, auzo-lotsa ematen duten hezkuntza-kontzertuen bidez. Hezkuntzako patronalei mesede eginez, batez ere katolikoei.
Agustina Pontesta bezalako pertsonek egin duten lana miresgarria da, baina garaiak aldatu egin dira eta ezin dugu patronalen esku utzi gure herriaren euskalduntzea.
Amaitzeko, adierazi nahi nuke Euskal Eskola Publikoaren aldeko herri-mugimenduetatik ez dugula inoiz irainik erabili, eta are gutxiago Partaideko Ikastolekin. Beti eztabaidatu dugu datuak ematen. Baina, era berean, irmotasunez eta duela gutxi arte Ikastolek beraiek partekatzen zituzten argudioak defendatuz egin dugu. Bitxia da nola Euskal Eskola Publikoari baliabideak kentzen dizkioten hezkuntza-itunekin amaitzea eskatzen dugun bakoitzean ez dugun inoiz erantzunik jasotzen Euskal Herriko hezkuntza pribatuko ordezkari gehienen aldetik (Kristau Eskola). Ikastolen ordezkariak irakaskuntza pribatua defendatzeko nahikoa eta sobera duelako izango da, itunpeko eskola osoaren eta bere patronalen bozeramaile bihurtua. Eta gauzak horrela daude gaur egun: eskola pribatuek segregazioa sortzen dute, elitismoa bultzatzen dute eta, jakina, gehienak gure herriaren euskalduntzean atzerapausoa dira. Itunpeko sarearen parte diren ikastetxe batzuk salbatzeko osotasuna defendatzea akats historikoa da. Gora Euskal Eskola Publikoa! Pribatizaziorik ez!
Eta bukatzeko, Baldin Bada taldearen esaldi batekin bukatuko dut: “Zirt zart, eskola euskaldun publiko bat”.
Javier Iglesias
Gasteizko Euskal Eskola Publikoaren Aldeko Plataforma
Ni ere ikastolaren alde (nintzen) Ni ere ikastolaren alde (nintzen)
Tronpatu egin zara. Zu espainiar eskola publikoaren aldekoa zara, ez badakizu ere.
Ez dakit Gasteizen itunpeko eskola erlijiosoetan zer nolako ikasle mota dabilen, baina Bilbo Handian behinik behin, atzerritar eta jende xumeaz beterik daude. Beraz, zure elitista eta segregazio argudioek, orokortasun batean behintzat, lekurik ez daukate.
Egia da, beste itunpeko eskola batzuetan, ondio elitismoa eta segregazioa ematen dela, eta hori zuzendu beharra dagoela.
Segregazioa ikastetxe publikoen artean ere gertatzen da.
Edonola ere, heri honetako ohitura zaharrari atxikita jarraitzen dugu: errealitateari iskin egin eta desio dugun hori errealitatea balitz bezala hitz egin.
Euskal eskola publikoa deitzen den hori, EAEko eskola estatala da.
EAEko eskola estatalean unibertsitate aurreko ikasleen %65 da D ereduan dabilena, eta %35 B, A eta G ereduan (Lanbide heziketan “A eredu” deitzen bazaio ere).
Nafarroako eskola estataleko D ereduan matrikulazioa %25 ingurukoa da. Euskararik gabeko G eta PAI ereduetako matrikulazioa %60koa da.
Iparraldeko egoera are okerragoa da.
“Euskal eskola publikoa” deitutakoan, Espainiako edo Frantziako historia ikasten da, eta ez Euskal Herrikoa (EAEkoa, Nafarroakoa… neurri batean, zein bere erkidegoan).
Gauzei izenetik editzen hasi behar genuke.
Bego eskola publiko bat nahi dutenentzat, baina batzuok nahiago dugu politikari eta funtzionarioen eskuetatik ahalik eta urrutien eduki gure seme-alaben heziketa.
Zure erabakia hori bada aurrera baina ez besteon diruakin, ordaindu beharko duzu. Diru publikoarentzat, kalitatezko hezkuntza izateko eskubidea denon esku egon dadin. Sistema dual honekin bukatu beharra dago, PRIBATIZAZIOARI EZ!!!
Ez dakit publikoen aldekoek zergatik itunpeko eskolak horrenbeste gorroto dituzuen. Zuen lehentasuna eskola publikoa kalitatezkoa izan dadila izan beharko litzateke eta horretarako administrazioak baliabideak baditu. Utziguzue besteei gure dugun heziketa mota aukeratzen.
Tximino, ados, aukeratu nahi duzuna, baina zure diruarekin. Ez denonarekin.
Ez, zentroak publikoak ez izanagatik ere, ematen duten zerbitzua publikoa da (beste alor batzutan gertatzen den bezala. Gogoan ditut AEKk urte luzetan egindako kanpainak, Euskara irakastearen publikotasuna aitor zekion… esate baterako) eta guztion diruaz ordaindu behar da. Hezkuntza, maila batzutan, derrigorrezkoa da, unibertsala, eta gurasoak legez behartuta daude seme-alabak eskolatzera. Nahitaezkoa den zerbitzua ordaintzen badugu, guztion diruaz. Gainetikoa, berriz, norberak ordaindu beharko du. Baina administrazioak beharturikoa, bai, jakina guztion diruaz.
Eta bestela, ordaintzen ditugun zergetatik, deskontatu ikastolan gaudenoi hezkuntzari dagokion zatia.
AEK diru laguntza barik gelditu dadin onartuko zenuke Kaute???? Habe daukazu, publikoa dena, beraz zertarako AEK??? Kontuz zuen diskurtso sinplista horrekin, askotan zuen (gure) kontra egin dezakelako. Hemen planteatu behar dena ikastolek gaur egun, ea izatearen beharra daukaten edo ez, eta askoren eritziz, oraindik behar beharrezkoak dira. Are gehiago, ikastolatik euskal hiztun gutxi irteten da, baina eskola publikoetatik askoz ere gutxiago. Beraz, euskararen egoera zein den ikusita, ikastolak inoiz baino beharrezkoagoak dira.
Ez dakit oker nagoen baina, Eusko Jaurlaritzak EAEko itunpeko eskola bati bakarrik ordaintzen dio irakasleen soldata, beste gastu guztiak gurasoek ordaintzen ditugu kuoten bitartez (eraikina, suministroak,…).
Beraz, demagun ituna desagerrarazten duzuela, zuek desiratzen duzuen bezala. Kasu horretan, egia da, itunpeko eskola gehienak desagertuko zirela, irakasleen soldatak ezin kubrituta kuoten bitartez. Baina aldi berean, ume guzti horiek publikora pasa beharko ziren eta gastuak are handiagoak izango ziren Eusko Jaurlaritzarako, zeren eta irakasleen soldatak ez ezik beste gastu guztiak asumitu beharko zituen EJk, orain ez bezala.
Orduan, diru baliabideak are txikiagoak izango ziren zuek defendatzen duzuen estatu espainoleko eskola publiko horientzat.
Hau da, Itunpeko eskolek ez diete dirua kentzen publiko deitutakoei, kontrakoa baizik, gastu asko kenduta.
Agian zuen helburu bakarra da ume guztiak estatu kolonizatzaileen eskoletan eskolatzea, eta dirua aitzaki bat baino ez.
Zuen eredua legitimoa da noski, baina ez sartu beste modeloekin, zuek borrokatu zuen baliabideak lortzeko, seguru nago gabezi asko daudela.
Bestalde, euskal eskola gora eta euskal eskola behera, baina zazpi probintzietan dagoen bakarra Partaideen Ikastolak dira, bere akats eta guzti.
Españolismo hutsa. Ikastolak dira 7 lurraldeetan euskalduntzeko lana egin duten bakarrak. Are gehiago hemendik aurrera, lege erdaltzaile berri honekin.
Ez dugula Ikastolen beharrik gaur egun? Inoiz baino behar handiagoa dugu.
Aukera paregabea dugu euskarazko murgiltze ereduaren eta euskal curriculum-aren alde denok batera mobilizatzeko; baina bakoitza bere zilborrari begira egotea nahiago dugu -hori dirudi behintzat-.
Eskola publikoa vs ikastolak eztabaida, eztabaida antzua da, egungo menpeko markoak eraginda.
Ez da eztabaida bat. Espainiaren markoan izan arren eskola publikoaren aldekoek egundoko erasoa antolatu dute ikastolen aurka, CCOO-UGT-Steilas… eta ezker abertzaleko hainbat jende tartean.
Eta bien bitartean, EHBilduk eta PNVk, PSOE eta Podemosekin adostu dute inmertsio ereduari azkena ematea eta eredu eleanitza (euskara, gaztelera eta ingelesa gutxienez irakats hizkuntza) orokortzea.
Bilbotarra izenekoak esaten duena maiz entzun dut erantzun gisa elizari diru publikoa ez oparitzeko eskatzen dudanean.
Edo diru publikoz Poliklinikara gaixoak deribatzen dituztela salatzea.
Ez da kontu bera, ezta hurrik eman ere. Herri kolonizatua gara, sindikatu kolonoak ere badira GURE artean. Nerau publikoaren amorratua naiz, baina nafar, eusko publikoaren aldekoa, bitartean herri ekimena, UGT eta CCOO horiek bakarrik bere jendea Iruñeko Wolswagenen eta Gasteizko Mercedesen sartzeko erabili dutena. Nork Jartzen ditu bada helegiteak euskararen aldeko ebazpen guztien kontra, UGTek eta enparauek.
Nagore, zuri ez zaizu egungo eskola publikoa gustatzen X arrazoirengatik (kolonialismoa). Beste batzuei beste Y arrazoirengatik (adibidez, erlijioa), Beste batzuei Z arrazoirengatik (zer dakit nik, elikadura edo sexu-segregazioa)
Soluzioa X, Y eta Zren gustuko eskolak diru publikoz finantzatzea. Tururu.
Kaute, beraz, zure gustuko eskola batere gustuko ez duten X, Z eta Yren diruarekin finantzatzea da irtenbidea? Ez zaizu askoz ere justuagoa iruditzen eskola-txekearen irtenbidea?
Eskola-txekea, eta osasun-txekea… eta….
Jangela publiko batean, dagoen menua dago. X nahi duenak (demagun beganoa) ordain dezala X, eta Y nahi duenak (demagun kosher edo txerri-eza) ordain dezala Y.
Ez duzu zipitzik ere entenditu. Ni nafar eskolaren aldekoa naiz, oso, euskal eskola ez zait horrenbeste interesatzen, baina duguna espainiar eskola da. Erlijioa, galdetu Baleike eta PSOEri zergatik ez duten salatu Konkordatua. Eta jantokia eta horiek, beizu, neronen ikasle batek aitortu zidan umeak lantokian uzten zituztela bidenabar txortan egiteko. Kontziliazioa esaten zaio egun.
Kaute. Nola izan zaitezkeen hain asto! Eskolak herritarrak sortzen ditu, bo, kasurik onenean. Espainiar eskolak española, Frantziakoa frantsesak, Alemaniakoa alemanak, eta geureak?
Kaute, “eskola publiko batean, dagoen menua dago, beste zerbait nahi duenak, berak ordain dezala”, baina kontua da beste zerbait nahi duten horiek ere ordaintzen dutela menu bakarra inposatzen duen eskola publikoa. Horregatik gustatzen zait eskola-txekearen ideia; eskola publikoan gastatzen den dirutik ikasle bakoitzari dagokiona eman eta berak (haren gurasoek, adingabeen kasuan) erabaki dezala zer eskolatan gastatu nahi duen. Askatasun gehiegizkoa ezkertiar diktadore batentzat?
Eskerrik asko “asto” eta “diktadore” deitzeagatik. Oso atsegina da..
Zergatik eskola-txekea bakarrik. Adibidez, osasun-txekea ere bai, norberaren gustuko klinika pribatuetak finantzatzeko.,,
“Askatasuna” esatean beste zerbait esan nahi denean…