Hezkuntza Laikoa elkartetik adierazi nahi dugu ekitatea eta gizarte-kohesioa lortzeko ezinbestekoa dela, besteak beste, laikotasunaren printzipioak kontuan hartuko dituen Hezkuntza Lege bat onartzea. Izan ere, gizarte demokratiko batean Estatuak eta, kasu honetan, Eusko Jaurlaritzak, neutrala izan beharko luke kontzientzia- eta erlijio-aukeren aurrean. Erlijio-sinesmenen irakaskuntza, proselitismoa eta doktrinamendua famili-esparruan, elizetan edo kultu-lekuetan egin beharko litzateke, eta horren finantziazioa eliza edo erlijio-elkarte bakoitzari legokioke.

Erlijio katoliko konfesionalak hezkuntza-sisteman duen presentzia Espainiako Estatuaren eta Vatikanoaren arteko akordioen ondorioa da. Akordio horiek 1979ko urtarrilaren 3an izenpetu ziren Vatikano Hirian, Konstituzioa 1978ko abenduaren 29ko BOEn argitaratu eta bost egunera. Jakina, prekonstituzionaltzat jo ez zitezen itxaron zuten data horretara arte. Akordioen helburua Egoitza Santuaren eta Estatu frankistaren arteko 1953ko Konkordatua eguneratzea zen. Erlijio katolikoko ikastetxeek, irakasgaiek eta irakasleek gure hezkuntza-sisteman dituzten pribilegioak, beraz, diktaduraren nazionalkatolizismoan dute jatorria.

Egoera bidegabe horrekin amaitzeko, akordio horiek bertan behera utzi beharko lirateke, eta hori ez dago Eusko Jaurlaritzaren esku (ezta Nafarroako Foru Gobernuaren esku ere), Espainiako Estatuan txertatutako autonomia-erkidego bateko gobernua baita.

Horrek ez du esan nahi gure hezkuntza-administrazioak ezer egin ezin duenik. Ordea,  zerbait egitera deliberatzeko borondate politikoa behar da, eta printzipio batzuk aitortu. Gure kasuan, ezinbestekoa dela fedea eta ezagutza bereiztea, edota doktrinamendua eta ikaskuntza. Eta, oro har, ez dela bidezkoa erlijio-erakunde jakin batzuen pribilegioei eustea. Pribilegio horiek honelaxe gauzatzen dira gaur egun:

• Ikastetxe erlijiosoak diru publikoarekin finantziatzen dira.
• Ikastetxe publikoetan erlijio konfesionalaren irakaskuntza diru publikoarekin ordaintzen da.
• Erlijio-irakasleak, apezpikuak edo dagokion agintaritza erlijiosoak aukeratzen dituen arren, klaustroko kide bihurtzen dira, eta funtzionarioen lan-baldintza berberak eskuratzen dituzte, edo hobeak.
• Erlijio bakoitzaren agintaritzak zehazten du curriculuma, hau da, irakatsi beharreko edukia.
• Erlijio ikasgaia aukeratzen duten familia eta ikasleek erlijioa aukeratzen ez duten ikasleen ordutegiak eta ikasketak baldintzatzen dituzte.

Lege berriarekin aukera daukagu hezkuntzak behar lukeen izaera laikoa asmo-adierazpenetik harago eramateko eta, horrela, ahal dugun neurrian, hiritarren arteko ekitatea eta kohesio soziala bermatzeko.

Horregatik guztiagatik, Euskal Hezkuntza Lege-proiektuaren aurrean, honako neurri zehatz hauek proposatzen ditugu:

ERLIJIO IRAKASLEEI DAGOKIENEZ:

• Beste erlijio batzuen irakasleek bezalaxe, ikastetxe publikoetan erlijio katolikoko irakasleek erlijio katolikoa baino ezingo dute irakatsi.
• Erlijio irakasleen ordutegiak Erlijio orduei egokituko zaizkie. Gaur egun gaindimentsionatuta daude. Erlijio katolikoaren irakasleei, funtzionarioak ez diren gainontzekoei  bezalaxe, eman behar duten ordu kopuruaren arabera egingo zaie kontratua (jardunaldi osokoa, erdikoa edo herenekoa).
• Erlijio katolikoaren irakasleak, erlijio katolikoa emateko sartu baitira sisteman, ezingo dira beste ikasgaien zerrendetara pasatu erlijio katolikoa emateagatik pilatu dituzten puntuekin.
• Erlijio irakasleek ezingo dute zuzendaritza taldeetan parte hartu. Era berean, ezingo dute arduradun gisa jardun ez liburutegian ez ikasketa-proiektuetan.

ERLIJIO IKASGAIARI DAGOKIONEZ:

• Erlijio ikasgaia aukeratzen ez duten ikasleek ez dute ordu horretan ikastetxean egon beharko. Hori dela eta, ikastetxeak erabakiko du Erlijio saioak noiz eman, Erlijioa aukeratzen ez duten ikasleak ez kaltetzeko moduan.
• Erlijio ikasgaian, besteetan bezala, curriculumean zehaztutako programazioa bete behar da, eta horrela egiten dela bermatzeko Hezkuntza sailak behar beste ikuskari jarriko ditu.

TITULARTASUN PRIBATUKO IKASTETXE ERLIJIOSOEI DAGOKIENEZ:

• Sinesmen erlijiosoak dituen ikastetxe pribatu batek diru publikoa jaso dezan, administrazioak ziurtatu eta bermatu beharko du legeak betetzen dituela. Zehazki, bizimodu eta sexualitate ez-normatiboak errespetatu beharko ditu, eta aniztasun ideologiko eta erlijiosoa.

Hezkuntza Laikoa elkartearen eskaera