Egiak eta gezurrak sozialismoan eta sozial asmoan –

Federiko Krutwig Sagredo (Ihartzatar Heiko Sagredo) filosofo eta ideologo abertzaleak idatzitako testu zatia ekartzen da hona, sarrera honen egileak euskara batura egokitua. Aitzinekoa bada ere (1976), garai egokiak dira bere hitzak berreskuratu eta hausnartzeko.

Pasa diren asteetan, testu osoaren lau ataletatik bi aurkeztu dira hemen, erabiltzaileak nahi beste irakur ditzakeenak:

• Pertsona guztiak sortzez inteligente bezain berdinak direlako mitoa (eka-28)
• Produkzio bitartekoen “nazionalizazioaren” bidez, sozialismorako lehen urratsak egiten direlako mitoa (uzt-04)

Gogora beza irakurleak Krutwigen artikulu osoa Udako Euskal Unibertsitatearen Zabal aldizkarian topa dezakeela, aipatutako urteko uztail-abuztuko alean (19) eta “Egiak eta gezurrak sozialismuan eta sozial asmoan” izenburupean.

“Aurrerapen” sozialaren mitoa

Mito hau Marxek asmatu zuen, lurralde guztietan “ekoizpen moduen” segida beti gertatzen dela baieztatuz. Baina adierazpen hau maltzur eta gezurrezkoa da, Marxen baieztapen hori bizpahiru herrialdeetan baizik ez baita agertzen. Lege bat ezin daiteke atera etsenplu sorta handi eta luze batetik ez bada, eta honela Marxek “egoera sozial” bat, salbuespena baizik ez zena, legetzat hartu zuen. Produkzio moduen lege horren arabera, lehenengo gizarteak, jatorrizko komunismoaren ekoizpen moduekin bizi izan dira beti. Produkzio bitartekoak hobetzen zirela, beti –hau baita, Marxen aburuz, lege mekanizista honen puntu gogorra–, eta nahitaez, esklabo sistema ekonomikoa sortu zen. Honen atzetik, jauntxoen feudalismoa etorri zen, eta honen ondoren burgesen kapitalismoa. Honela, Marxek profezia sortu zuen, non kapitalismoaren ostean, derrigorrez sozialismoa etorri behar zuen. Sistemen segidaren lege hura ametsa baizik ez dela orain badakigu, lehenik Marxek aipatzen zuen katea ia inon ere ez baita gertatu. Beraz, salbuespena.

Geroago, Marxek bere garaiko fisikan nagusi zen “determinismo” gogorraren printzipioan pentsatu zuen. Eta fisika berriak erakutsi digunez, fisikan (naturan) halako legerik ez dago; Halakotz, historian, askoz gutxiago.

Geroago, Marxek, “dialektikazko” lege objektiboetan pentsatzen zuen. Eta hemen ere, biologia-ikerketek naturan dialektikarik ez dagoela zalantzagabeko zigurtasunez erakutsi dute. Beraz, Marxek bere legeen oinarritzat hartzen zituen printzipioak, euren gogortasunean faltsuak direla orain badakigu.

Honen arabera, Marxek pentsatu zuen “aurrerapenaren” eta “historiaren” zentzua baieztapen maltzurra besterik ez da, historiak ez baitu “zentzurik”, Marxek bere “ekoizpen moduekin” eta “ekoizpen moduen bidez” determinatu zuen bezala. Eta sistema feudala ere ez dator sistema esklabistaren atzetik. Are gehiago: Marxek egin zituen taldekatzeak oso faltsuak zirela ikasi beharko genuke, zeren eta jaun feudalen sistemen arteko diferentziarik ia-ia ez dago, baina esklabo sistemak Mundu Zaharrean oso desberdinak izan dira.

Beraz, Marxen historia-sailkapenetan arbitrariotasuna baizik ez dago. “Historiaren zentzua” hain da asmakuntza faltsua, ezen hazi zientifikorik ere ez daukan. Marxek hemen ere, beste kasuetan bezala, fikzio zientzia baizik ez zuen izkiriatu, Jules Verne-rena baino faltsu eta oinarri gabekoagoa.

Egiak eta gezurrak sozialismoan eta sozial asmoan