Ingelesak Donostian ibili zirenekoa
Ingelesak Donostian ibili zirenekoa –
Atzera begira dezagun, baina ez urteak utzitakoaren errepasoa egiteko, baizik eta historiak Euskal Herriko bihotzean idatzita utzi dituen istorioak berreskuratzeko. XIX. mende hasieran Frantsesek Donostia hartu eta suntsitu baino mende bat lehenago (1668 eta 1712 bitartean hain zuzen), Ingelesak ere Donostian izan ziren.
Trollton jeneralaren espedizioetako batean, Donostiaraino heldu ziren esploratzaile ingelesak 1668ko apirilaren 23an. Ekaitz bortitza zen egun horretan eta badiara sartu ezinik, Santa Klara uhartean gelditu behar izan zuten. Han eman zuten Trolltonen gizonek eguna eta gaua, ekaitza baretu zen arte. Baina barealdia etorritakoan eta egunsentiko lehen argi izpiek Donostiako badia urre kolorez margotu zutenean, ingelesek beren egonaldia apurtxo bat gehiago luzatzea erabaki zuten. Hala, inguruak ondo aztertu ostean eta uhartea toki estrategiko bikaina zela ikusirik, bandera ingelesa lurrean jarri eta Santa Klara uhartea konkistatu zuten.
Hurrengo urteetan zehar, ontzi ingelesak iritsiz joan ziren, gutxinaka-gutxinaka, uhartearen geografia malkartsuak ez baitzuen biztanleria berriarentzat aukera erosorik ematen garai horretan.
Toki estrategiko bikaina zen hura ingelesentzat: portuko mugimendu guztiak kontrolatzen zituzten, klima ona zuten, parean hondartza aparta… Eta mende batzuk geroago, Donostiako Aste Nagusiko su artifizialak ikusteko toki pribilegiatua.
Ez dago urte horietako testigantza askorik, baina jakina da ingelesek hiriko arrantza-ontzi onenetako baten jabe izan zirela.
Baina erraz lortutakoa erraz galdu zuten ere. 1712ko abenduaren 4an, denborale zakar batek gupidagabe astindu zuen euskal kostaldea eta Santa Klararako asentamendu ingelesa txiki-txiki eginda utzi zuen.
Azkenean, beren zorigaiztoa madarikatuz, etorri ziren bezala alde egin zuten uhartean bizi ziren ingeles gutxi horiek, mende erdia baino gutxiago pasa ostean.
Ingelesak Donostian ibili zirenekoa
Donostiako historiaren pasarte kuriosoa da, bai. Aski ezezaguna donostiarron artean. Ahaztu zaizu esatea Trollton horren iloba bat Urgulleko Ingelesen hilerrian hobiratua dagoela.
A, eta ez zen apirilaren 23a izan, apirilaren 1a baizik.
> XIX. mende hasieran Frantsesek Donostia hartu eta suntsitu baino mende bat lehenago…
1813-8-31n Donostiako genozidioa frantsesen aurkako “aliatuek” egin zuten, alegia, espainolek, ingelesek eta portugesek, 600 etxe lapurtu 8 egunetan, neska eta emakume guztiak bortxatu, 500 etxe propio eta banaka erre, mila hildako eta hurrengo urtean beste mila sortu ziren gaitzengatik… datorren urtean 2013an 200. urteurrena:
http://euskalherria.indymedia.org/es/2009/08/62777.shtml
Iñaki Egañaren “Oroimenak”, mende bat beranduago gertatutakoari buruz:
“LA CADENA DE MANDO”
Hace unos días hemos recordado en Donostia el 197 aniversario de la quema de la ciudad por una horda de soldados ingleses ebrios que dirigidos por generales ilustres de salones y clubes del Londres chic hicieron buena la orden de un fanático militar español, Javier Castaños, que vengó de esa manera su animadversión hacia todo lo vasco. Los ingleses no tuvieron que tomar clases especiales para saquear y violar a su antojo ya que llegaban del subcontinente hindú donde habían saqueado y violado a su antojo. Un ejército colonial de exterminio, racista, con mayor pedegree que las Wehrmacht.
Lo injusto de la historia ha quedado reflejado en este episodio, de manera palmaria, donde los verdugos han sido recordados con vehemencia a través de monumentos en Westminster, calles en Portugalete e incluso un cementerio en Donostia, en el que reposan los restos de aquellos ingleses y de los que les precedieron defendiendo la causa liberal en la Primera Guerra Carlista, como si una cuerda extensa quisiera desterrar lo efímero de la vida y su recuerdo.
Las mujeres y las niñas que fueron violadas, y sus vientres atravesados por bayonetas empapadas en ron, ni siquiera tuvieron un nombre. El juez que hizo de testigo de aquellos hechos no se atrevió a transcribir su apellido por temor a mancillar el recuerdo de sus padres o, llegado el caso, de sus hijos. No hay peor humillación que perder la honestidad de semejante manera………”
http://www.euskaldunak.info/memoria/?p=124
Frantsesek Donostia suntsitu? Hori gezurra da, kontrakoa gertatu zen!
http://fr.wikipedia.org/wiki/Si%C3%A8ge_de_Saint-S%C3%A9bastien
Beno, argi geratu da apirilaren 1a egokiagoa zela… bete-betean irentsi du irakurle batek baino gehiagok.
Ez dakit beharrezkoa ote den jartzea… Baina badaezpada ere… Bai, inozentada bat da 🙂
Joe, niri oso osorik sartu didazue.