Underdog efektua hauteskundeetan –

Hauteskunde-iritziari buruzko egungo inkestak iritzi publikoa helburu jakin baterantz bideratzeko manipulazio politikoko tresna hutsak izango lirateke. Emaitza horiek hartzaile indibidualera eramateak Bandwagon efektua eta Underdog efektua deiturikoak eragingo lizkioke gizabanako dimentsiobakarrari.

Bandwagon efektua edo “arraste-efektua” honetan datza: “pertsonek irabazletzat jotzen diren eskaintzak babesteko joera dute, oxitozina dosi handia ematen baitie, eta horrek autoestimua indartzen du, kolektibo irabazle baten zati bat jakitean”.

Efektu hori hauteskunde-kanpainetan agertzen da, eta horietan “jarduteko edo erabakitzeko aukeretako baten aldeko polarizazio argia” agertzen da iritzi-inkesta ia guztietan, baina erabaki gabeko boto-emaile gehienentzat konbentzitzeko teknika bat baino ez lirateke izango, Feijooren kasuan bezala, ia aho batez demoskopikotzat jotzen baita zaldi irabazletzat. Hala ere, Bandwagon efektuak edo gehiengoaren iritziak gaitzespena eragiten du, eta “Underdog efektua edo zakur jipoitua” deritzon gutxiengo aukeraren aldeko sinpatia pizten da.

Ondorio hori honetan datza: “hautesleak gutxien baloratzen den aukera politikoaren alde egingo luke (zakur jipoitua), bidegabeki erasotzen edo gutxiesten dela uste baitu”, eta PSOEk eta Sumak onura aterako liokete. Horrela, hautesleen zati batek bi alderdi politikoen rola inkesta guztiek iragartzen zuten tsunami eskuindarraren aurrean euste-horma gisa bereganatuko zukeen, neurri handi batean, enpresa demoskopiko iragarritako PP-Vox gehiengo absolutua galarazita lortuko zukeena.

Germán Gorraiz – Analista

Underdog efektua hauteskundeetan