Ilargiko lapurra askatu!

Ilargiko lapurra askatu! –

Ilargiko lapurra askatu!Gure semeari Ilargia eta lapurra izeneko ipuina irakurtzen genion txikitan lo aitzin. Bi eletan laburtuta, aspaldi handian bazen baserritar bat, alper hutsa, ondoko baserrikoari egurra lapurtzen ziona, gauez eta azpikeriaz lapurtu ere. Baina gauez den-dena ikusten duen Ilargiak, baserritarraren maltzurkeriaz oharturik, gau batean baserritar gaiztoa hartu eta berarekin eraman zuen. Horregatik, ilargi beteko gauetan, ongi erreparatzen badiogu ilargiaren txuriari, lapurraren aurpegia antzeman daiteke, ilargiaren baitan betiko bahiturik.

Semeak urteak eman zituen logelaren leihoa itxita, ilargitik jaitsi eta lo zelarik lapurra ez ote zen sartuko beldur baitzen. Beldur horiek baina, aspaldi gainditu egin zituen, eta hogeita hiru urteko gure semeak azkar ikasi du lapur arriskutsuak nortzuk diren.

Semeak ikasi du eskularru zuriko politikari ustelen bidez, eraikuntza-enpresaburuek milioi askoren esleipenak jaso dituztela. Gainera, eskularru zuriko gaizkileen hipokresiak ez du mugarik, jendarte gehiengoaren eguneroko tragediei soraio. Eskularru zuriko iruzurgileen inpunitate lotsagarriaren aurrean argi dago ez dagoela eskubide-estaturik, eskuin-estatua baizik, ahaltsu gutxi batzuen pribilegioei eusteko, jendarte gehiengoaren bizi-baldintzek urtetik urtera okerrera egiten dutelarik.

Hipokresiaren horren adierazgarriak ere hizkuntzan agertzen dira. Hori horrela, pobre edo txiroei ez zaie jadanik pobre edo txiro deitzen, “baliabide urriko jendea” baizik, pobreziaz hitz egitea ez baita politikoki polita. Poliki-poliki zabaldu den aporofobia —pobreei fobia— ere horren isla da.

Ezkerreko alderdiak, herri-mugimenduak, sindikatuak, den-denok… jendarte-presioaren esku dago injustiziaren uholde lotsagarri hau borrokatzea.

XXI. mendeko lukurariak gorbata jantzita eta irribarre zuria ezpainetan agertzen zaizkigu. Bankari ase-ezin eta politikari ustel horiek guztiak ikusita, Ilargian bahiturik jarraitzen duen baserritarrari behin-behineko askatasuna, edo, gutxienez, asteburuetan ilargitik jaisteko baimena eman diezaiotela; Urdangarini eman badiote, zergatik ez Ilargiko lapurrari?

 

Ilargiko lapurra askatu!

Iruñean sortua, 1967an, baina aspaldi Berriozarkotua. Ingeles irakaslea —erretreta hartuta baina ez erretiratuta— poeta, idazlea eta artikulugilea. Narratiban, hainbat ipuin ditu sarituak eta argitaratuak, bertzeak bertze, Tene Mujika lehiaketa, Orixe saria, Iparragirre saria eta Atarrabiako Petri saria. Haur eta Gazte literaturan, Johanes, Bargotako Aztia liburua, (Txalaparta) eta Hiru Miru album ilustratua (Denonartean). Olerkigintzan, bi haiku-bilduma, Gerezi garaiko haikuak liburua (Maiatz) eta Orbel Azpiko Haikuak (Denonartean), Aingurak eta Arrangurak (Pamiela, 2018) eta Hitzen hasperenak (Maiatz, 2019). Zuihitsua saikaera da bere azken liburua (Dakit, 2022. Ohiko kolaboratzailea Euskalerria Irratian, Maiatz aldizkarian eta baita Hatsa olerki bilduman ere. Artikuluak ere, berrehun baino gehiago ditu argitaratuak han-hemenka. Noriko Matsui-ren How to perform kamishibai eta Ryookanen 101 haikuak liburuen itzultzailea da, eta, orobat, euskarara itzuli ditu Idea Vilariño, Wislawa Szymborska, Paco Urondo, Joan Margarit eta Ernest Hemingway-en poemak, Euskal Idazleen Elkarteko idazkari (2010-2014) eta Nafar Ateneoaren Euskara eleduna (2017-2020) izan da.