Euskaldunaren ibilera eta espainolarena
Euskaldunaren ibilera eta espainolarena –
Lehengoan Bilboko Ibañez kalean Urkullu eta Ortuzar ikusi nituen. Haien atzetik nindoan eta, Sabinoren esaldi batez oroiturik, kolapso mentalak jo ninduen. Gaur arte ez dut esaldiaren erreferentzia zehatza topatu. “Bizkaitarra” aldizkariaren 29. aleak dakar. Esaldiaren bigarren zatian, irudi luke Sabino Aranak Santiago Abascalen eta José Bonoren ibilerak aurreikusi zituela.
“El bizkaino es de andar apuesto y varonil; el español o no sabe andar, o si es apuesto, es tipo femenino”.
Irakurtzen jarraituta, eta hainbat arrazoirengatik, ezin izan ditut Urkullu eta Ortuzar burutik kendu, are gutxiago beste biak:
“La fisonomía del bizkaino es inteligente y noble; la del español inexpresiva y adusta. El bizkaino es nervudo y ágil; el español es flojo y torpe. El bizkaino es inteligente y hábil para toda clase de trabajos; el español, es corto de inteligencia y carece de maña para los trabajos más sencillos. Preguntádselo a cualquier contratista de obras, y sabréis que un bizkaino hace en igual tiempo tanto como tres maketos juntos”.
Euskaldunaren ibilera eta espainolarena
Neronek ere ez dut ongi entelegatzen, eta hori dela kausa argibide bila heldu natzaizu. Nola bereizi ibilera eta ibilkera? Lau bost lerro eskeinita nahikoa litzake.
Ez dakit. Garai batean ibilik zen diferentzia dialektalak diferentzia ontologikoei egokitzeko joera (“ontzi” pitxer eta “untzi” itsasokoa…) baina baztertu egin zen. Elhuyarrek “ibilera” dakar ibiltzeko modua, jokabidea zein abentura adierazteko.
Gezurretan ari zara, ordea, eta ez nuen espero zugandik. Elhuyarrek comportamiento…..ematen du
Errespetu pixka bat gezurrari, mesedez. Eta irakurri Elhuyar hiztegia beste batzuek “Gezurraren laudorioa” irakurtzen dugun bezain serioski, aurreiritzirik gabe.