Entzuten baduzu, gustuko izango duzu –

La Pegatina, Manolo García, Robe Iniesta, Juanes eta Iván Ferreiro dira euskaraz abestera ausartu diren abeslari eta taldeetako batzuk.

Denok dugu kanpoko lagunen bat, Euskal Herrira hurbiltzen den bakoitzean, euskarazko hitz batzuk ikasteko gogo geldiezina sentitzen duena. “Eskerrik asko”, “Kalimotxo bat, mesedez“, “Gabon”, eta “Komunak” hitzetatik haratago, bada esaldi luzeagoekin edo abestiekin ere ausartzen denik. Berdin dio gaiak: Berri Txarrak taldearen azken tokitik ‘Pintto Pintto’ edo ‘Maritxu, nora zoaz?’. Musikaren munduan, Euskal Herrian jaio ez diren arren, estudio batean sartzera eta euskaraz hitz egitera animatu diren artisten zerrenda harrigarri samarra dago. Zortzi adibide gogora ekartzen ditut abesti originalen edo klasiko batzuen bertsioen artean:

…

• Santi Balmes (Love of lesbian)

Euskarazko estrofa batzuk abestera animatzen azkena Santi Balmes izan da. Love of Lesbian taldeko abeslariak Zea Maysen ‘Harro’ disko berrian parte hartuko du. Euskal taldeak hogei urte bete zitenean  ‘Orain’ kantuan kantari katalanaren laguntza izan nahi izan zuen. BBK Livera egindako bisita bakarrean, Olymesek keinu txiki bat egin zion euskarari, eta eskerrak eman zizkien antolatzaileei jaialdiaren kartela osatzeko haiengan pentsatu zutelako. Hori bai, Aiora Renteriarekin eta konpainiarekin Kobetamendin baino dezente hobeto eman zaiola onartu behar da.

Orain, harro 2016

 

• La Pegatina

Kataluniatik ere badator euskararen aurrean ikaratu ez den beste talde bat. Ezaguna da La Pegatinak lagunak dituela mundu osoan zehar, eta Esne Beltza taldeko kideak ditu lagun garrantzitsuenen artean. Xabi Solano behin baino gehiagotan igo da beraiekin ‘Jai eta dantza’ abestera, alde guztietatik erroilutxo ona transmititzen duen abestia. Hala ere, estudioan grabatzeko bakarrik nahikoa izan ziren eta Xapomelön diskoan Adrià Salas abeslariaren ahotsa baino ez da entzuten. Bestalde, talde gipuzkoarrak ‘Mari Carmen’ abestiaren egileen abestiren batean parte hartu du. Hernaniko trikitilariaren doinuak entzun ditzakezu ‘No tinc remei’ eta ‘Ara vé lo bo’ saioetan.

 

• Manolo García

Beharbada, euskarazko kolaborazio harrigarrienetako bat Manolo Garcíarena da. ‘Pájaros de barro’ filmeko arduradunak gai bat markatu zuen berarentzat ezezaguna zen hizkuntza batean, eta, horrez gain, haurrentzako abesti batekin ere egin zuen. Ene Kantak taldeak disko bat prestatu zuen eta kantautore katalanaren laguntza izan zuen ‘Azaroak 13’ filmerako (azaroak 13). Modu polita izan zen umeei azaltzeko zer gertatu zen Prestige-rekin Galizian. Haur batzuek koreografia bat egiten dute eta Garciak ilargia triste dagoela azaltzen die, txapapoteak gauero bere isla ikustea eragozten duelako. Hala ere, esperantzaz beteriko konposizio honetan Eneko izeneko haur bat arduratuko da paisaia berriz margotzeaz eta bere benetako kolorea itzultzeaz.

Gainera, zuzeneko dueto bat markatu zen Ruper Ordorikarekin La 2 katean eman zen emanaldi batean.

 

• Lankidetza Ruper Ordorikarekin. Ivan Ferreiro

Garik, Hertzainak taldeko kide ohiak, Ivan Ferreiro laguna konbentzitu zuen ‘Esperantzara Kondenatua’ abestiarekin kable bat botatzeko. Egia da galiziarrak ez duela ahapaldi bakarrik kantatzen, baina ahots urratua ezin hobeto bereizten da abestiaren koruetan.

 

• Robe Iniesta (Extremoduro)

Hainbesteko maitasuna dute Extremoduroko kideek Euskadirekiko, duela urte batzuk pertsiana jaitsi behar izan zuen Bilboko taberna rockero bati abesti bat eskaini baitzioten. Umore Onan, Xuxo barraren atzean zegoela, Fito eta enparauak Platero y tu lehen urratsak ematen hasi ziren garitoa izan zen; M.Clan birra batzuk hartzera pasatzen zen lekuan edo Doctor Deseo edo Flying Rebollos entzutera. Horren ordez, urdaiazpikoak saltzen dituen lokal bat dago orain, baina bere esentzia betiko geratu zen islatuta bere helbidearekin bataiatutako gai batean: ‘Esperantza kalea z/g’. Hemen Robe Iniestak gaztelaniaz abesten zuen, baina bere ahots bereizgarria ere entzun dugu Alex Sarduirenarekin batera Gatibu bizkaitarren ‘Mila doinu aidien’ lanean.

 

• Cifu (Zeltas Cortos)

Kepa Junkerarekin kolaborazio bat egiteaz gain, Celtas Cortosek euskaldunek ase arte abestutako kantu bat grabatu zuen. Oskorriren ‘Aita Semeak’ ereserki moduko bat bihurtu da, Valladolideko taldeak bere ukitu zelta berezia duen bertsio disko batean sartzea erabaki zuena. Hala ere, Cifu konexioa haratago doa. Bere aitari lan bat eskaini zioten Gasteizen, zazpi urte besterik ez zituenean, eta Euskadiko hiriburuan bizi izan ziren hamabost urte bete arte.

 

• Reincidentes

Fernando Madinak ‘Gure hizkuntza’ grabatu zuen, ereserki kutsua duen beste kantu bat. Guztiz zuzen, Reincidentes taldeak rock kutsua eman zion orain arte askok Natxo de Felipe de Oskorrikoaren ahotsarekin lotzen zuten abestiari. Sevillako taldeak ipuina erabili zuen: ‘Guk euskaraz, zuk zergatik ez?’

Entzuten baduzu gustuko izango duzu