Kristobal Kolonen egiazko historia –

Ainitz idatzi da espainiarrek hastapenetan, eta ondoren beste kolonizatzaile europarrek Ameriketan egindakoaz. Europako liburuetan, kontinente oso baten konkista, kolonizazioa eta sarraskia zibilizazio ekimen baketsuaz, borondatezko mestizaiaz, eta kristau bihurtze masibo onuragarriaz janzten dute, eta gizateriaren historian izan den genozidio handienetako bat ahanzten edota ezabatzen dute.

Bada ordua, Hispanitatearen Eguna bezalako ospakizun lotsagarriak bertan behera utzi ditzaten, eta onar ditzaten Ameriketako jatorrizko populazioaren aurka egin zituzten era guztietako krimenak, ongi jaiotako edonor lotsagorritzeko modukoak direnak. Jarraian duzue, nire hitzen lekuko, Kolonbiatik igorri didaten artikulu gogorra baina egiazkoa, nik euskaraz emanik.

Gaur Kristobal Kolon biziko balitz, gizateriaren aurkako krimenengatik epaituko lukete. Kolonen agindupeko laborrizko garaia izen da gure historiaren kapitulurik ilunetako bat. Kolonek kontrolatu zituen bertako neskatila indioen bahiketa eta salmenta esklabo sexual gisa erabil zitzaten. Espainiarrek bederatzi eta hamar urte arteko haurrak nahi izaten zituzten. 1500. urtean, Kolonek bere egunerokoan honela idatzi zuen:

“Emakumeek prezio handia dute, askotan etxaldeek bezainbestekoa, eta 100 gaztelu (orduko txanpon mota) ere atzeman daitezke neskatilen salmentarekin. Hau oso zabalduta dago, eta trafikatzaileak horretaz aritzen dira. Orain bederatzi eta hamar urte arteko neskatxak dira gehien bilatzen eta saltzen dituztenak.”

Kolonek bertako indio baketsuak esklabo bihurtu eta urrezko meategietan lan egitera behartu zituen. Horretan aritzen ziren, atsedenik gabe, azken hatsa eman arte. Kolonek denbora epeak ezartzen zizkien horretan aritzen ziren indio esklaboei. Halako denbora batez hainbesteko urre hauts aurkitu eta eman behar zioten. Hori ez bazuten garaiz atzematen, soldaduek, Kolonen aginduei jarraituz, eskuak mozten zizkieten eta lepoaren inguruan lotzen zizkieten, gainerako indioek eskatzen zietena kontuan har zezaten.

Esklabotza ikaragarria zen eta indio askorentzat jasanezina, horregatik asko eta askok bere buruaz beste egiten zuten. Halako batean, ehun indiok bere burua hil zuten ekintza kolektibo batez, espainiarren eskuetan erori baino lehenago. Lege katolikoak kristauen esklabotza debekatzen zuen, haatik, Kolonek berehala konpondu zuen eragozpen hau, La Española (gaurko Haiti) uharteko indioei bataioa ukatuz.

Ameriketara egin zuen bigarren bidaian, Kolonek kanoiak eta erasorako zakur basatiak eraman zituen. Indioen esklabotza masiboa praktikatu zuen eta aurre egiten zioten indioei sudurra edo belarri bat mozten zieten. Ihes egiten saiatzen zirenak Kolonek bizirik erretzen zituen. Batzuetan erasoko zakur basatiak igortzen zituen indioak ehizatzeko. Zakurrek besoak edota zangoak erauzten zizkieten, eta oinazezko garrasi lazgarriak eginez, odolusten ziren indio gaixoak. Espainiarrak zakurrak elikatzeko haragirik gabe gelditzen baziren, arahuako indioen haurtxoak hiltzen zituzten eta zakurrei ematen zizkieten jan zitzaten.

Kolonen ankerkeria mugagabea zen, hori dela eta, Francisco de Bobadilla gobernadore espainiarrak Kolon eta bere anaiak atxilotu, eta katez loturik, Espainiara igorri zituen, arauakoen aurka egindako krimenengatik epaitu eta zigortu zitzaten. Baina Espainiako errege-erreginak poz-pozik zeuden Kolonek igorritako urre kopuru handiarekin, eta inolako arazorik gabe, barkatu eta askatu egin zituzten.

Kristobal Kolonekin ibilitako gizonetako bat, Bartolome de Las Casas, espainiarren krudelkeriekin arras nazkaturik, soldadu izateari utzi eta apez katoliko egin zen. Bere idazkietan zehazkizun handiz kontatu zuen Kolonen agindupeko espainiarrek aizto, aihotz eta beste armen zorroztasuna probatzeko ume indioei zangoak mozten zizkietela. De Las Casasesk kontatu zuenez, soldadu espainiarrek apustu edo pario odoltsuak egiten zituzten beraien artean. Horietako bat zen ea ezpata kolpe bakar batez nork erdibitzen zuen indio bat. Eta baita kontatu zuen ere, matxinatzen ziren indioei espainiarrek xaboia irakiten botatzen zietela. Egun bakar batez, De las Casasek ikusi zuen espainiarrek hirurehun indio inguru bortxatzen, torturatzen eta modu izugarri basaz erailtzen. Honela dio bere testu batean:

“Nire begiz ikusi izan ditut izugarrizko krimen, tortura, bortxaketa eta sarraski. Ez dut uste, beste horrelakorik izan denik gizateriaren historia osoan.”

Hortik aitzina, De las Casasek bere bizitza osoa eman zuen indioak babesten eta laguntzen. Baina, apezak bere idazkietan kontatzen duen bezala, denbora baten buruan, La Españolan ez zen indiorik gelditzen. Denak erail zituzten. Historia adituek erraiten digutenez, haien kalkuluen arabera, 1492 aitzinetik, Kuban hiru miloi biztanle bizi ziren. Hogei urteren buruan, 60.000 gelditzen ziren soil-soilik, eta berrogeita hamar urteren buruan, ez zen jatorrizko indio bakar bat bizirik gelditzen.

1516an, Pedro Martir historialari espainiarrak honela idatzi zuen: “Iparrorratzik gabe dabilen itsasontzia, itsasoan flotatzen diren indioen gorpuen arrastoari jarraituz, joan daiteke, zuzen eta galtzeko beldurrik gabe, Bahama uharteetatik La Española uharteraino”.

Kristobal Kolon esklabutzarekin izugarri aberastu zen, De las Casasek bere liburuan argi eta garbi idatzi zuen bezala. Erran behar dugu Kolon izan zela Ameriketako lehen esklabo trafikatzailea, eta esklabo indioak bukatu zirenean Afrikako beltzak ekartzeari ekin zioten. Horrela, 1505ean, Kolonen semea izan zen Afrikatik esklabo beltzak Ameriketara eraman zituen lehen trafikatzailea.

Laburbilduz, espainiarrek eta kriolloek kontatzen duten historiak ez du zer ikusirik errealitate odoltsuarekin. Sarraskiak eta gizateriaren aurkako hilketak ahanzten dituzte. Jakin badakigu, Kristobal  Kolonek, Cortesek, Pizarrok eta beste konkistatzaile odoltsuek hirurogei miloi indio esklabotzan eta tortura, bortxaketa eta hilketa izugarrien menpe ezarri zituztela.

Hau da, espainiarrek eta agintari kriolloek mende luzetan ospatu dutena. Zuk Amerika maite baduzu, ez onartu holako ospakizunik, eta ez kolaboratu gizateriaren historian izan den genozidio handienetako batekin. Gogoan izan, indioen sufrikarioa, odol isurketa eta oinaze negarrak! Kolonbia egiazki maite badugu, bildu ditzagun izenpedurak eta alda dezagun gure lurraldeari ezarri dioten izen lotsagarri hori. Ez dezagun ohoratu munduan izan den genozida okerrenetako baten izena, Herodes, Neron, Adolfo Hitler eta Joseph Stalinen parekoa izan dena. Kristobal Kolon arrotz inbasorea izateaz gain, esklabo trafikatzailea, bortxatzailea, ebaslea eta genozida ikaragarri handia izan zen. Pedagogia egin dezagun!

Hauxe da Kolonen eta konkistatzaile espainiarren egiazko historia, eta ez kontatzen digutena. Gauzak bere tokian jar ditzagun! Egiak egiari zor!

Kristobal Kolonen egiazko historia Kristobal Kolonen egiazko historia Kristobal Kolonen egiazko historia Kristobal Kolonen egiazko historia Kristobal Kolonen egiazko historia Kristobal Kolonen egiazko historia