Venezuelatik
Venezuelatik –
Venezuelako nahasmenduek ez dute etenik. Chavez hilez geroztik egoera ekonomikoa eta politikoa itsuski txartu da. Zein dira hobendunak? Zein dira balizko aterabideak? Hara egoera horren azterketa bat.
Ez da dudarik Hugo Chavezen agintaldia (1999-2013) lorpen demokratiko eta politikoez osatua izan dela Venezuelan, bereziki pobrezia maila apaltze arloan. Bere garaian Chavezek lortu zuen ere hazkunde ekonomikoaren garatze nabarmena, barne produktoa bostez biderkatuz. Elementu positibo horiek dukete ahalbidetu bere agintaldiaren iraunkortasuna. Kontestu baikor hortaz baliatu zen ere erresumako instituzio zaharkituak berritzeko, prozesu konstituiente, ideki eta partehartzaile bat bozkaraziz eta kasik sistematikoki kontsulta herrikoiak plantan emanez.
Funtsean “iraultza bolibarianak” eragina izan zuen ere inguruko estadoetan, gisa berdintsuko gobernu ezkertiar eta progresistak poderean jartzeraino…
Petrolarekilako menpekotasuna
Zortixarrez gauzak mindu eta aldatzen hasi dira Maduro lehendakariak poderea hartuz geroztik 2013an. Venezuelak geroztik bere historiako krisi ekonomiko larriena pairatzen ari da, urgentzia sozialeko argi gorri guziak piztuak direlarik eta ondorioz polarizazio politikoa pil pilean jartzeraino.
Egoera ekonomiko katastrofiko horren arrazoinak aski jakinak dira: 2014an petrolioaren prezioak peko errekarat jausten ziren mundu osoan, jakinez Venezuelaren esportazioen % 95a produkto bakar horrekin osatzen dela aspalditik. 2014a arte petrolioaren etekinak nasaiak ziren, bainan inportazioen kostua edo balioa beti eta haundiagoa bilakatzen hasi zen. Ondorioz tendentzia inflazionistari atea ideki zen, erabat gobernuaren kontrolpetik eskapatu arte. Eguneroko kontsumorako prezioak hasi ziren igotzen etengabe, gobernuaren bat bateko erreakziorik gabe. Memento berdinean, konplikazio bat gehiagorekin jakin behar izan zuen Maduroren gobernuak: 2016 eta 2017 kanpo zorraren itzultze-pagatze masiboa segurtatu behar zuen halabeharrez. Chavezen doktrinari jarraikiz, zailatasunak zailtasun, betebehar hori obratu zuen, bederen 2017ko urte ondarra arte. Jada aski ez balitz bezala, orduan berean ipar amerikar administrazioa Venezuelaren kontrako lehen neurri ekonomiko eta finantzieroak aplikatzen hasi zen.
Agian egoera jasangaitz hori itzulipurdikatzeko gai izaiten ahalko zen gobernua, petrolioaren produkzioa ez balitz memento berean peko errekarat joan. Alabainan 2014an egunero hiru milioi untzi produzitzetik milioi bat soilik ateratzeko gai izan da 2018an. Inflazio egoera guzietan bezala, petrolio produkzioaren gainbeherrak erresuma infernuko espirala batean jarri du emeki ta segurki: produkzioa apaltzen da inbestitze diru eskas gorriagatik, ondorioz esportazioetarik sos ainitzez gutiago sartzen delarik.
Kontinente amerikarreko aldaketak
Bizkarra paretaren kontra, Maduroren gobernuak salatzen du “kapital pribatuak eta nazioartekoak” bere kontra sortutako gerla ekonomiko eta politikoa. Agian errudun bat izendatzeak sentsu bat eman lezake arrazoeri bainan egiazki laguntzen ote du beharrezkoak diren aterabideak aurkitzeko ? Venezuelaren “infernurako” bidearen hastapena kontestu politiko jakin batean gertatu da. Amerikar kontinentea mutazio politiko sakonari buelta emaiten hasi zitzaion 2015/2017 urteetan. Hego amerikar ezkerreko progresismoaren hainbat gotorleku eskuin gogorreko koalizio batzuen eskuetarat erori ziren, Argentinatik hasita Brasileraino, beraien ezkerreko buruzagiak preso sartzeraino atrebituz, Ipar Amerika eta Trumpen benedikzioarekin.
Pentsatzekoa da beren helburuetan dutela ere, molde batez edo bestez, Chavezek bultzatutako iraultza bolibarianarekin bukatzea ere.
Ikusita 2019 huntako Venezuelaren egoera kaotikoa, badu garaia gobernuak sakonki joko politikoan kartak mugitzea eta iniziatibak hartzea, iraultza iragan bati iraultza berri bat emaiteko.
Badu garaia oraindik ezkerreko ikuspegitik erreforma estrukturalak bultzatzeko. Behintzat Maduroren gobernua beti ezkerrekoa eta iraultzailea bada. Eta hala balitz ere, ez ote da berantegi?
Venezuelatik
Venezuelatik
Uste dut Nikolas Maduro nahiko pertsona integroa dela eta ondo preparatua. Zoritxarrez ez du Hugo Chavezen lidergoa, ez ta pentsatu ere. Chavez hil ez gero militar “Bolibartarrek” aukera aprobetxatu dute haien ekonomia partikularra haunditzeko eta herriari gero ta gutxiago zerbitzuak ziurtatzeko. Korrupzioa beti egon da, edozein herrian bezala, ez dago ez ta Estatu bat munduan korrupziorik gabe. Islandian, gutxienez, herriak zerbait egin du hori mozteko, baina hala ere…
Lidergoa, nire ustez, Diosdado Cabello-ren eskuetan dago, anti-kubatarra… Bistan da, ez dela Chavezen iraultzaren sustraiak ikusten ari garena. Hala ere Madurok kubatarren zirkulo estua du bere inguruan eta horren arabera, bi tendentziatik irabaziko duenak etorkizuna markatuko du.
Beste aldetik gustatuko litzaidake Venezuelak Europari golpea itzultzea eta nola Europak delinkuente batek Venezuelako Presidente bezala onartu duten, orain Venezuelak Katalunya Estatu europear bezala errekonozitu beharko luke.
Hori ez bada gertatzen ez diougu Venezuelari publikoki elkartasunik adierazi behar.
Guri, egia da, ez digute ezer zor nola guk ez dugu ezer egiten independentzia abian jartzeko.
Hego Ameriketako eta Venezuelako arazoa ez da, nire ustez, arazo politikoa, aurre politikoa baizik. Chavez boterera iritsi zen lehengo partido sistemak Venezuela porrotera eraman zuelako. Orain, Chavez-ek abian jarritako sistemak porrot berbera lortu du, edota oraindik larriagoa.
Ezker-eskubi arazoak ez du zeikusirik guzti honekin: elite xurgatzailea da Venezuelako estatuaren eredua. Hein horretan, elite batek bestea ordezkatu du eta herrialdeko aberastasuna xurgatu egin du. Chavez-Madurotarrek ez diote petrolioaren monokultiboari aniztasun eman, hura areagotu dute baizik. Lehenago zegoen ustelkeri sistema beste elite baten zerbitzuan jarri dute. Eta txinarrek eta errusiarrek emandako kreditoak gudarostea erosteko erabili dute.
Nik ulertzen dut ezker abertzalearentzat sistema lagun bati laguntza ematea dela arazoa: venezuelako herriak pairatzen duen egoera sozial penagarria, janariaren trafikoa, gobernuaren talde armatuen ibilerak, miloietako emigrazioa eta inflazio surrealista, hauek guztiak nonbait “bestea”ren errutzat hartu behar dira: inperalismoa, eta betiko katramila ahoberoaren bizkarrean jarri behar da. Eta hogei urtetako gobernuak, antza denez, ez du erantzunkizunik. Behar da bekoki halakoa, sozialismoaren izenean jendea mixeria gorrian uzteko eta hori justifikatzeko.
Lotsagarria iruditzen zait hemen Euskal Herrian bigarren alderdia erregimen nazkagarri baten aldarrikatzailea izatea. Baina koherentea da ezker abertzalearen ideologia eta praktikarekin. Beraiek astakeriak egin ditzakete baina egoera unibertsal batek du beti errua.
Ados Bentazar. Eliteen arteko lehia baino ez.da bihurtu Venezuelakoa. Baina nik dakidala itsuki elitetako baten alde lerratu den bakarra inongo ñabatdurarik egin gabe EAJ izan da. Seguraski Anasagasti jaunaren grinak izango zuen zerikusirik. Ezker Abertzaleak Maduro kritikatu du Chavezen oinordetza gaizki kudeatu duelakoan.
Ene Ganbaratxo, Chavez-ek hasi zituen orain ematen ari direnak, dekretuz manejatu nahi zituelako ekonomia eta gizartea. Horren emaitza, beste lekuetan ikusi bezala, mixeria gorria besterik ez da. Noski, Anasagasti venezuelarra da sortzez eta berak ondo daki bertakoen egoera eta aldaketaren aldekoa da, ba alternantziarik gabe ez baitago demokraziarik. Hori da Madurok nahi duena, betirako izatea, Cubako Castro anaien gisa. Ezker abertzalea argiki lerratu da Maduroren alde, gertatzen dena hauxe da, hain begibistakoa dela desastrea ze bestela esatea ba bere botoemaileen azkartasun kozientea txit bajotzat hartzea litzatekeen.
Zoritxarrez ezkerrak eta eskubiak berdinki jokatzen dute Hego Ameriketan eta Venezuelan eta gainera gaitz berdintsuak eragiten dituzte: militarismoa, ustelkeria, errepresioa eta demagogia ustela. Baina egoera honen erantzule nagusia hogei urtez gobernuan egondakoarena da. Hortan ez dago dudarik.
Bentazar: Venezuelako eliteei buruzko zure analisia nahiko zuzena dela iruditzen zait. Chavez eta enparauek salatzen zuten aurreko presidenteek herriari lapurtzen ziotela, baina Chavez agintera iritsi ondoren aurreko presidenteek bezalatsu jokatu zuen. Chavez-ek herriari lapurtu zion, herriaren alde lanean ari zenaren itxurapean.
Komunismoa non, porrota han.
Baita munduko petrolio erreserba handiena duen herrialdean.
“Korrupzioa beti egon da, edozein herrian bezala, ez dago ez ta Estatu bat munduan korrupziorik gabe. Islandian, gutxienez, herriak zerbait egin du hori mozteko, baina hala ere…”
Ez dago, eta hori egia da, ezta Estatu bat ere munduan ustelkeriarik gabe, hori bistan da, baina zenbatekoa da ustelkeria, adibidez, Danimarka batean?
Arrazoi osoa: ez da inoiz izan komunismoa aplikatu eta diktadura, askatasun falta, gosea eta miseria ezagutu ez den lurralderik, noiz ulertuko dugu behingoz ideologia hori nazismoa bera baino kaltegarriagoa eta arriskutsuagoa dela?
Nork irabazi zituen hauteskundeak? Madurok, beste guztian soberan, badugu nahiko miseria gurean, askatasun falta, isunak euskaraz aritzeagatik, hamarkadak kartzelan tabernako liskar batengatik, gero ta ume gehiago jan ezinik. Hondurasen, Mexikon, Guatemalan, AEBtan bertan miseria izugarria dago. Latinoamerikan exodoa.. 5 milioi Kolonbiar Venezuelan.. Ta Venezuela bere akats guztiekin askoz hobeto egongo zen pairatzen dituen mota guztietako erasorik gabe. Gauza da hemen ez ditugula pairatzen ta gero ta miseria gehiago dago. Utz dezaten beraien arazoak konpontzen.
Ene Suagaar, Venezuelako hauteskundeak osoki faltsuak izan dira zeren eta Venezuelako herria mixeri gorrian egonda Madurotarrek mehatxu egiten baitzioten boto emaile xeheari lanetik kanporatuko zituztela ala jakiirik ez eskuratuko zutela baldin eta botoa Madurori ematen ez bazioten. Noski, zuretzat hauek Cubako hauteskundeak bezain legalak izango dira. Baina norbaitek esaten duen legez, Venezuelarrek oinekin eman dute botoa: bi miloi baino gehiago ari dira bizi-modu kaskar bat bilatzen Peru eta Colombian. Eta gainontzekoak oligarkia ahobero eta bihotz-jelatu baten mendean, gero eta baldintza okerragotan. Baina, nola utziko ditugu pakean ezker abertzaleak egiten badizkio elkartasunezko manifestazioak etengabe Madurori?
Sugaar: Espainiak 1960ko hamarkadan Europako Erkidegoan sartzeko eskaera egin zuen. Europako Erkidegoak eskaerari ezezko erantzuna eman zion, Espainiak ez zuelako demokrazia itxurako gobernurik. Francok baietz esaten zuen, Espainian demokrazia bazela baina beste itxura batekoa. “Democracia orgánica” deitzen zion bere diktadurari.
Jode, Bentazar! Ikaragarria egiten duzun analisia: “Venezuelako hauteskundeak osoki faltsuak izan dira zeren eta Venezuelako herria mixeri gorrian egonda Madurotarrek mehatxu egiten baitzioten boto emaile xeheari lanetik kanporatuko zituztela ala jakiirik ez eskuratuko zutela baldin eta botoa Madurori ematen ez bazioten”. Froga argiak izango dituzu hori baieztatzeko, ezta? Ala modan dauden fak news horietakoak dira zureak ere?
Argi dagoen gauza bakarra da era normalean bizi zitekeen herrialde bat puteatzen ari direla eta dena neoliberalismo basatiaren interes ekonomiko eta geostrategiko desberdinengatik gertatzen ari dela. Ala iruditzen al zaizu ezarri zaion setio egoerak ez duela zerikusirik Venezuelako krisi ekonomikoan, politikoan eta jendearen bizimodu eskas horretan? Sinistu behar al dugu akaso Venezuelako demokrazian eta ongizatean interesatuta daudela hamar mila milioi dolar (10.000.000.000 dolar) bahitu dizkieten yankiak? por cierto, orain 53 milioi dolarreko laguntza humanitario omen dena eramateko aitzakiarekin Venezuelaren inbasioari ekin nahi dioten berberak bahituak.
Estetika demokratikoa islatu nahiko lukeen fartsa kriminala da begien aurrean duguna.
Inperialismoaren jokoak ez du petralkerietarako tokirik uzten. Zintzo jokatu, mesedez.
Ene Meredith, neoliberalismoaren matraka Maduroren estatu kapitalismoa defendatzeko piskat gauza parragarria iruditzen zait, benetan. Goazen hitz potoloen zeru urdinetik jeistera eta gauza konkretuak esatera. Adibidez, egia da Maduroren gobernuak jende presionatu eta txantajeatu egiten duela botoa emateko momentuan. Esango didazu hori gezur “neoliberal” bat dela…. Probatu zuk, esaidazu azken hauteskunde horiek puro puroak izan zirela.
Venezuelako ekonomi egoerak zerikusia du batez ere Chavez-Madurotarren dirigismo itzelarekin eta gizartea eta ekonomia kontrolatu nahiarekin. Esango didazu inflazio eskandaluzko hori neoliberalismoa hegosi duela. Bai zera. Maduro oso ona da bere polizia kubatarrei enpresa publikoen kudeaketa emateko eta beraiengandik ikasteko nola mantendu behar da jopu mixeria gorrian dagoen herri bat. Baina bere kudeaketa, eta estatu enpresek eman duten gainbehera ikustea besterik ezdago, kakazahar itzela izan da. Portzierto, errusoek eta komunista txinatarrek miloietako kreditoak eman dizkiete. Zertarako? Mordida ederren bidez militarrak bere alde edukitzeko. Eske, noski, hemen nazionarteko aktore asko dago.
Errusoak eta Txinoak inperialistak dira eta hori argi dago. Eta beraien erregimenak munduko nazkagarrienetakoak dira. Eta Maduroren erregimena horien oinordeko ederra da.
Alfred de Zayasen bideoa ikusi komeni zaigu. NBEko aditu independedientea da.
https://www.youtube.com/watch?v=hw1jik-zl8I
Gezur asko egia gutxi!
Bentazar jauna: venezuelar oposizioak hogei urtetan zehar hauteskunde-iruzurra salatu du, beti ere galdu duen bakoitzean. Izan ere, irabazi duenean emaitzak onartu ditu. Chavezek konstituzio erreferendum bat galdu zuen, makina bat estatu eta udal oposizioaren eskuetan daude; oposizioak Biltzar Nazionalaren bi heren eskuratu zituen, Madurori presidentegoa eman zion hauteskunde-sistema berberarekin.
Hogei urtez matraka berarekin dabiltza. Sarritan, gainera, hauteskunde-gauean berean kale-istiluekin eta hilketekin lagunduta.
Madurok ozta-ozta irabazitako azken hauteskundeetan ere, boto-sistema manipulatu dela diote, enpresa aleman bat tarteko zela. Anasagastik berak defendatu du hori ETBn, nahiz eta berez, sistemaren ezaugarriengatik, fisikoki ezinezkoa den.
Venezuelan, hautesontzietan sartzen diren botoak faltsutzea EZINEZKOA da. Hortaz, besterik diotenak gezurtiak dira, tartean Iñaki Anasagasti.
Zuk, bistan denez, ez duzu hori esan. Zuk diozu hauteskunde-iruzurra ez, baina mehatxuak bai, egon direla. Horixe ba. Venezuelan badaramatzate hogei urte gezur antzekoekin.
Azkenaldian, gezur gehiago:
Anasagastik ere sinestu du, egun hauetan gobernua haur eta nerabeak bahitzen aritu dela. Chavistak ez diren kazetari zenbaitek diote ez dutela batere frogarik aurkitu: guraso bakar batek ere ez du bahiketarik salatu. Gezur borobila.
Beste gezur bat: Guaidók berak mitin batean esan zuen FAESak (venezuelar GEOen antzekoak) bere etxean sartu zirela, alaba txikia han zegoela. Kazetariak haren etxeko atarian goardia egiten zeudela, ez zuten ezer ikusi. Gezurra.
Alegia, Venezuelako gobernuaz (gobernu legal, venezuelarrek hautatuaz) nahi diren guztiak esan daitezke, baina ez gara fiatu hogei urtez gezurrik irrigarri eta baldarrenak zabaldu dituen oposizio batekin.
Ene Amonatxo: Madurok lege hauteskundeak galdu zituenez geroztik beharrezkoak ziren neurriak hartu ditu, hala nola erakundetza ordezkaritza erabat aldatzea, eta era berean lege hauteskundeetako porrota ez errepikatzeko ba jendea koakzionatu eta txantajeatu du mila modutan. Eta halaere presidentzialetan Venezuelarren erdia baino gutxiago boto eman zuen eta Madurok 6 miloi boto lortu zituen, hau da, ordezkaritzaren % 30 eskaxa. Kontuan izanda boto horietako asko pistola pekoak direla, nahiko emaitza kaxkarra.
Horrek ez du esan nahi ditxosozko hauteskunde pinpirin horietatik honera gauzak okerragora joan ez direnik, eta halaxe izan da. Venezuelarrek anken bidez boto ematen dute eta bi miloi baino gehiago hor dabiltza Hego Amerikako herrietan dantzan, probreziaz jota.
Ulertzen dut Stalinen kolektibizazioa defendatzen duen batentzat Maduroren erregimena txit melenga iruditzea, Amonatxo. Nik Gulag-a eta kolektibizazioak sortutako miloika erahildakoen gainetik pasako banintz, zuk duzun kare-harrizko sentsibilitate politiko inplakable hori partekatuko nuke. Baina ez naiz supergizon bat.
Ai Bentazar, baldin gogoan dudan nire iruzkin bati erreferentzia egin badiozu, uste dut eskuintzale sektario eta paranoiko batek bakarrik ulertuko lukeela ni stalinista porrokatua naizela, eta suharki justifikatzen ditudala erregimen sovietarraren hamabost trilioi eraildakoak, hatxerik gabe, Gerra Hotzeko historiografia orekatu eta inpartzialak dokumentatu zuenez.
Bistan da, hemen denok gara adituak Venezuelako zuzenbide konstituzionalean, hauteskunde eta ordezkaritza-sisteman, historia ekonomikoan, botere-independentzian, giza eskubideen egoeran… Sakonki estudiatu ditugu gai horiek. Gai izanen ginateke bazkalondo batean hango arazo guztiak konpontzeko, seguru.
Venezuelarren migrazioari dagokionez, bi milioi diozu zuk, hiru milioi Anasagastik eta 800.000 iturri ofizial edo ofizialistek. Esan dut gezurti patologikoz beteriko oposizio bati ez diodala deus ere sinestu beharrik, zuk ez bezala. Edonola, jende asko da.
Ez esan, Bentazar, behar ekonomiko hutsagatik emigratu duten venezuelar guztiak antichavista sutsuak eta oposizioaren aldeko inkondizionalak direnik. Hori igual pixkat tranposoa da…
Are gehiago, gosetean bizi diren venezuelarrek igual ez dute aise onartuko atzerriko potentzien esku sartzea, eta agian, haietako askoren iritziz, herritar xeheen egoerak ez du hobera eginen politikari neokonserbadore, elitista eta zipaio batzuek, Donald Trump, Macri eta Bolsonaroren laguntzaz, boterea eskuratzen badute.
Venezuelar gehienen estuasun ekonomiko latzak ez dakit honezkero nork uka ditzakeen; akaso eskuintzale paranoikoen pareko itsukeria beretsua duten ezkertzale infantil zenbaitek segituko dute lerro horretan. Hori ez da goiko artikuluaren jarrera, ezta nirea ere.
Nola jende aditu eta serioa baikara, ikus ditzagun gainbehera ekonomiko eta krisi sozialaren kausak: aspalditiko petrolio-monokultiboa eta inportazioekiko menpekotasuna, chavismoak konpondu ez duena; gestio publiko txarra eta administratzaile frankoren ustelkeria; atzerritik eta etxetik egindako gerra ekonomikoa. Hiru aldagaietatik bakarra ahaztuta, ezin ulertuko dugu gertatzen ari dena.
Madurok, krisialdi latz honekin, sei milioi boto “baizik” ez zituen lortu, egia. Chavezek eduki zituen portzentaiekin konparatuta, arrunt emaitza eskasa. Ea zein gobernu litzatekeen gai, edozein herrialdetan, jendea arrazionamendu-kartilari esker elikatzen ari delarik, hauteskunde batzuk irabazteko. Madurok irabazi egin zituen.
Gobernua “jendea koakzionatu eta txantajeatu” duela diozu, inongo frogarik gabe, jakina: baieztapen doako horren aurrean, ikusi besterik ez dago nortzu ari diren esaten giza laguntzaren iristea eta zigor ekonomikoen amaitzea soilik gobernu aldaketaren ondoren gertatuko direla; nortzuk darabilten kale-bortxakeria eta interbentzio militarraren mehatxua; nortzu ari diren eretorikoki galdezka, egunero-egunero haien mitinetan eta hedabideetan, “zenbat hildako jarri beharko ote ditugu mahai gainean?”.
Alegia, niri iruditzen zait batzuk, posizio ustez demokrata-liberaletatik, hauteskunde garbi batzuetatik ateratako latinoamerikar gobernu baten kontrako gerra, setio eta kanpo-injerentzia justifikatzen ari zaretela. Ez da berria.
Eskerrik asko zure adjetibazio txit stalinista hori erabiltzeagatik nire kontura. Nire esanen konfirmazio hutsa besterik ez da. Stalinismoaren astapotrokerien katramila oraindik ez argi egon arren zuretzat, niretzat Hitlerren astakeriak bezain klarua da hori. Hobe zenuke arazo horretan sakontzea eta ez demasia paregabe horiek etengabe justifikatzea.
Eskerrik asko onartzeagatik jende askok anka egin duela Venezuelatik. Horiek botoa ematen dute beren zapata zolen bitartez eta herrialdea igarotzen ari den egoera negargarriaren adierazgarri besterik ez dira. Litekeena da esku bat aurrean eta bestea atzean emigratu egiten dutenen artean Chavistaren bat izatea; berdin Cuban pateratan ihes egiten dutenen aldetik, Castroren foroforik egongo da. Baina gizalegeak esaten digu emigratu eta fortzatuki emigratuki egiten duen jendeak ez duela hori egiten bere borondatez, beraz esan dezagun Chavista eta Castrista kopurua beraien artean parragarriki gutxi izango dela.
Nire ustez demokraziaren katramila alternantzia politikoan datzala, eta horrela pentsatzea neokondarren lerroetan lerratzen banau ba nik esango nuke ezetz. Arazoa da hemen erregimen haudipuztu bat dagoela boterea utzi nahi ez duena eta bitarteko guztiak jartzen dituela hori horretan segitzeko. Non ikusi dut nik hori? Cuban, Ipar Korean, Txinan,Errusian, Venezuelan…?
Eta hauxe diozu:
“Nola jende aditu eta serioa baikara, ikus ditzagun gainbehera ekonomiko eta krisi sozialaren kausak: aspalditiko petrolio-monokultiboa eta inportazioekiko menpekotasuna, chavismoak konpondu ez duena; gestio publiko txarra eta administratzaile frankoren ustelkeria; atzerritik eta etxetik egindako gerra ekonomikoa. Hiru aldagaietatik bakarra ahaztuta, ezin ulertuko dugu gertatzen ari dena”.
Hiru faktore hauek ez dute pisu berdina eta gainera azkena aipatzen duzuna beste faktore baten bitartez konpensatu egiten da: Errusoek eta Txinoek emandako kredito millonarioak. Noski, miloi horiek ez dira joan venezuelarren beharrak konpensatzera, baizik eta Madurok duen domeinua estatu aparailuetan gogortzera. Petrolio monokultiboa, enpresa publikoen kudeaketa ezin txarragoa, ustelkeria, kontrol nahia bai ekonomian eta bai gizartean…. Hauek dira faktore nagusiak.
Nik frogak aukerztu behar al ditut? Hor badago nazioarteko jende pila bat -oposizioa barne- hori dioena. Jendea mehatxatua eta koakzionatua da gaur egun Venezuelan gobernuarengatik. Serioak izan gaitezen, eta ez gaitezela desinformazioarekin hasi.
Madurok bere interesarako montatu zituen hauteskunde batzuk, jendea koakzionatu zuen eta halaere horrelako emaitza ergelak lortu zituen. Hori da nik egiten dudan kontrako interpretazioa.
Hauteskunde legezko eta koakziorik gabeko batzuk dira irtebiderik zintzoena eta onena, hau da, demokrazi minimoaren mekanismoak berrezartzea. Maduro eta madurotarrak ez dira horren alde, bistan da.
Nik ez dut gogoko Maduro, eta ez nuen gogoko Chavez. Inork ez du zalantzarik Venezuela une latza pasatzen ari dela ekonomikoki, baina ez dakit horretan zerk duen erantzukizun handiagoa: gobernuaren kudeaketa lardatsak, kanpoko sanzioek edo dena delakoak. Ez dut gertutik ezagutzen egoera eta ez naiz fio hedabideetaz. Hori esanda, estatu kolpe baten itxura osoa hartzen diot oraingoari. Eta demokraziaren kontrako eraso larria iruditzen zait hainbatek estatu kolpe hori zuritzen ibiltzea, diotela, nork bere interesei eta ideologiari jarraikiz, aurreko hauteskunde presidentzialak ez zirela zilegiak izan, eta hori justifikatzeko istorio merkeak asmatzen ibiltzea (iruzur elektoralaren trikimailuak huts egin duenez, batzuek orain esaten dute pistola pean bozkatzera derrigortu zituztela venezuelarrak, nahiz eta erdiek baino gehiagok ez zuten bozkatu; pistola nahikorik ez zegoen, antza!). Demokraziaren kontrakoa iruditzen zait, eta baita miserablea ere. Eta kriminala. Kolpea bultzatzen eta txalotzen dutenek epaitegi batean amaitu beharko lukete, hasi Guaidógandik eta Anasagastiganaino.
Ene Garrett, gizalegeak agintzen duena egin zazu eta ardura nagusia gaineratuiozu 20 urtez dagoen partidoari eta ez beste edozerri. Leku guztietan aplikatzen dugun epaiketa, zergatik ez aplikatu Venezuelan? Agintariek dute erruaren puska nagusia, hori da egi klarua. Estatu kolpea al da hau? Eta hori horrela bada nola leike estatu kopea eman duen hori ez gartzelan egotea? Eta Madurok elkarrizketa proposatzea? Nik dakusadana da hemen estatuaren boterea alderdi baten zerbitzuan jarri dela, alternantziaren legea hautsi egin dela, mixeri gorria etorri dela, eta horren ondorioz gelditzen zen erakunde ordezkalari bakarra errebelatu egin dela. Estatu kolpea Madurok eman zuen alternantziaren aukera guztiak oztopatuz. Bai, Garret zure ustez Maduroren azken hauteskundeak puro puroak dira, ba nere ustez ez. Azkenik, zure olde errepresiboak ez du mugarik. Madurotarrak baino gogorrago, Guaido espetxean ikusi nahi duzu eta Anasagasti bera ere, nahiz eta hemen bizi. Laurenti Beriak txotxongilo bat irudi du zure aldean.
Eskuindar maiteok. Bada Nazio Batuek erabiltzen duen indize bat HDI delakoa, era objektibo batean herrialde bakoitzaren bizi kalitatea neurtzen duena. Horretan, geure Venezuela maitea Mexiko eta Colombiaren pare agertzen da, bata baino apur bat beherago eta bestea baina apur bat goraxeago. Askoz ere okerrago azaltzen dira Haiti, Honduras, Guatemala eta hainbat herrialde. Zuen argumentarioa sinesgarriagoa izango litzateke benetako pobrezia jasaten duten herri kapitalistak, kolonialistak eta EEBBren menpekoak aipatuko bazenituzkete. Gezurti koadrila bat zarete, gizakien ongizatea bost axola zaien horietakoak. Segi intoxikatzen.
http://hdr.undp.org/en/data
Gurutze gorriak ez du EEBBko ustezko giza-laguntzaren banaketan parte hartu nahi. Zergatik ote? Hain egoera larria bada Venezuelakoa utzi laguntza hori kudeatzen munduan diren hamaika mugaz gaindiko erakundeei. Baina ez hori inola ere ez. Zergatik ote?
Ezker eta eskubia tamaina bereko gezurtiak dira, Zet. Ni ez nai ez batekoa ezta bestekoa. Zoritxarrez hemen Euskadin akonplexatu koadrilla bat dugu zeinak eta oso pozik dagoen “ezkertiar”tzat izanda bere burua. Maduroren justifikazioa “ezkerra” omen da, “inperialismoa”. Horiek hitz potolo zentzugabeak dira.
Venezuelako problema ez da Guatemala ala Haiti baino hobe ibiltzea baizik eta gailur batetik sekulako amildegira doala petrolioa eta urrea edukita.
Eta, portzierto, esango didazu zertan nabilen gezurretan? Esango al didazu ba Venezuelako gobernua ez dagoela ipurtzuloraino usteldua? Ez direla miloi eta miloiak eskapatzen ari? Ez dela bertakoa erregimen txit militarista? Ez direla Errusia eta Txina bezalako herrialdeak Maduro bezalako bat goititzen? Venezuelako hauteskundeak ez direla timazo bat izan? Zertan ez nabil egiarengatik gertu, Zet? Ala ezkerrekoa izatea gauzak esan eta ez demostratzea da, zuk egin bezala?
Ganbaratxo, Gurutze Gorriak ez du nahi Maduroren tankeak beren anbulantzien gainetik igarotzea. Ez al zaizu horrela iruditzen?
post ona