Produktibitatearen paradoxa eta lan intelektuala – 

PRODUKTIBITATEAREN PARADOXA ETA LAN INTELEKTUALA

1. Eredu neoliberala Europan hedatu den garaiak bat egin du ekoizpen-arlo ia guztietan eskulanaren ordez lan intelektuala ezartzeko prozesu azkarrarekin.
2. Ordezkapen horrek lana antolatzeko modu berrien etengabeko bilaketara eraman du Europako enpresa-ehuna. Bilaketa horren xedea da langile intelektualen eta beren lanean gero eta zati intelektual handiagoa duten eskulangileen produktibitatea sustatzea.
3. Fordismoak eta taylorismoak erakutsi zuten eraginkorrak zirela eskulangileen jardueran antolaketa zientifikoan oinarritutako irizpideen arabera errentagarritasun lortzeko. Hala ere, antolaketa-kultura hauek gero eta eraginkortasun gutxiago dute lan intelektuala kudeatzeko. Fordismoak eta taylorismoak beren helburuak laneko denboren neurketan eta euspenean oinarritu zutelako, batez ere.
4. Eskulana oinarri zuten enpresak eraginkorki kudeatzen ziren laneko denborak zorrotz neurtuta eta, hala, langileak ordaindutako ordu bakoitzeko egindako lana maximizatzen zen.
5. Jakina, laneko denboraren kudeaketa beharrezkoa da lan intelektuala kudeatzeko ere, baina garrantzi askoz gutxiago du. Lanpostu intelektual ia guztietan, ezerk ez du bermatzen 8 orduz lan egin beharrean 9 orduz lan egiteak 1/8 gehiago produzitzea ekarriko duenik.
6. Nolabait, garai neoliberaleko lan-antolaketaren modalitate guztien ezaugarria izan da soldatapeko langileen ahalegin intelektuala haien produktibitatea maximizatzearen ikuspegitik eraginkorki kudeatzeko huts egindako helburua.
7. Kalitate-zirkuluak, erabateko kalitatea, etengabeko hobekuntza, balioen araberako kudeaketa…, enpresa-kultura guztiak ahalegintzen ziren, emaitza urriekin, lehenago laneko denboren kontrolaren bidez erraz kontrolatu ahal zen langileen produktibitatearen kontrol-galera zeharka konpentsatzeko.
8. Litekeena da, beraz, langile intelektualen lan-produktibitatearen kontrolean izandako galera hori izatea hirugarren eta laugarren industria-iraultzek produktibitatearen bilakaeran izan duten inpaktu positibo urriaren funtsezko arrazoia. Eta inpaktu hori produktibitate sozialaren eta merkatuko produktibitatearen bereizketari gehitu behar zaio, baita –autore batzuen arabera– kapitalaren intentsitateak izan duen gorakadari ere.

EKAI Center-en testu hau “EUROPAKO GARAPEN EREDUAREN ETORKIZUNA” delako egitasmoaren barne kokatzen da. Mila esker zure arretagatik. Jarraitu gurekin.

PDF: https://drive.google.com/file/n8lQSV/view

Produktibitatearen paradoxa eta lan intelektuala