Garapen jasangarriaren bi ikuspegiak –

GARAPEN JASANGARRIAREN BI IKUSPEGIAK

1. «Garapen jasangarria» kontzeptuaren jatorria Nazio Batuen Ingurumenaren eta Garapenaren Munduko Batzordearen 1987ko Brundtland txostena[1] Baina txosten horretan jasotako garapen jasangarriaren jatorrizko kontzeptuak ez dauka zerikusirik oraingo kontzeptuarekin.
2. Garapen jasangarriaren hasierako kontzeptuak etorkizuneko hazkundea konprometituko ez duen hazkunde-eredu bat sustatzea baino ez du aipatzen. Hau da, xede bakarra da hazkunderako helburuak epe oso luzeko ikuspegitik lantzea. Eta epe laburreko ikuspegi batek etorkizuneko hazkunderako beharrezkoak diren baliabideak kontsumitzera eraman gaitzala saihestea.   Epe oso luzeko ikuspegi horrek funtsezko gai batzuk aztertzera garamatza, hala nola:
   1. Oreka demografikoa, zeinaren hausturak zalantzan jartzen baitu epe luzeko hazkundea.
   2. Zorpetzea, zeinak uneko hazkundea sustatzen baitu, baina zalantzan jarri ahal baitu etorkizunekoa.
   3. Agortzeko arriskuan egon daitezkeen energia-iturrien edo lehengaien kontsumoa.

3. Baina «garapen jasangarria» oraingo kontzeptua harago doa, eta zalantzan jartzen du hazkundea bera, bai epe laburrekoa, bai epe luzekoa. Ulertzen du garapenaren helburuak hazkundearena baino urrunago joan behar duela, eta gizartearen eta ingurumenaren arloko beste helburu batzuk sartu behar dituela, hazkunde ekonomikoa ahalbidetu zein ez. Horrek esan nahi du, garapen jasangarriko helburu horren arabera, hazkundeari lotutako helburuei uko egin ahal zaiela komenigarria bada gizarterako edo ingurumenerako. Hori da «garapen jasangarria» adierazpenaren oinarri kontzeptuala gaur egun, mundu osoan, erakunde publikoek eta pribatuek interpretatzen duten zentzuan.
4. Arazoa da «garapen jasangarria» kontzeptua, seguruenik, gehiegi erabiltzen ari dela. Eta, gehiegi erabiltzen diren termino guztiek bezala, higatzeko eta zentzua galtzeko joera du.
5. Azken finean, ekonomiaren helburuak beti interpretatu direlako horrela. Funtsean, inoiz ez da pentsatu, teorikoki, politika ekonomikoen helburua hazkundea kosta ahala kosta maximizatzea izan behar zuenik.
6. Kontua da, izatez, garapen-bidean dauden herrialdeak parekatu egiten dituztela interes orokorrak eta hazkundearen maximizazioa. Oinarrizko premiak bete ondoren baino ez da hasten gizartea modu irekian planteatzen hazkundearen zati bati uko egiteko aukera gizartearen, kulturaren edo ingurumenaren arloko beste helburu batzuen alde.
7. Hala ere, hazkundeaz bestelako helburu horiek beti egon dira hor. Adibidez, XIX. mendean lanaldia murriztu behar zela planteatu zenean.
8. Labur esanda, ulertu ahal dugu garapen jasangarria, oraingo zentzuan, garapenaren helburutzat jotzea zuzena dela kontzeptualki. Baina, seguruenik, komeni da «jasangarria» terminoaren gehiegizko erabilera saihestea, eta «garapena» terminoa erabiltzea normalean, jakintzat emanda argi dagoena: garapenaren oinarria ez dela kosta ahala kosta maximizazioa lortzea.

…

[1] «Ingurumenaren eta Garapenaren Munduko Batzordearen txostena: “Gu guztion etorkizuna”»

https://drive.google.com/file/Ffg/view
https://documents-dds-ny.un.org/doc/N8718470.pdf

PDF:  https://drive.google.com/file/o/view

Garapen jasangarriaren bi ikuspegiak