Europar hauteskundeak eta Ukrainiako gerra
Europar hauteskundeak eta Ukrainiako gerra –
Oso hurbiletik jarraitzen diot Ukrainako gerrari eta horren inguruan hozitzen ari diren aldaketa geopolitiko itzelei,-dolarraren gainbehera, BRICS taldearen gorakada, e.a.-, eta nago, gure artean gai hauek ez dutela behar hainbat lekurik hartzen eztabaida eta gogoeta politikoan. Bizi dugun unea benetan bakana da, eta horren seinale garbia dugu, sortzen ari diren egoera berrien aurrean nola ardazten diren aldekotasunak eta aurkakotasunak, ez, ohiko ardatz ideologiko ezagunen arabera, noraezko nahasbillo moduan baizik. Mainstream hedabideetan aurkituko ez dugun azterbideak dio, AEBen menpeko NATOko aztoreek hainbat urtez soka gehiegi tinkatuta eta Errusiaren indarrak gaizki neurtuta, etengabeko probokazioari ekin eta horrela eragin dutela gerra piztu duen txinta, eta orain, kalkuluen okerra egiaztatu ondoren, errua onartu baino, nahiago dutela gerra zabaldu eta gu guztiok infernu horretan sartu. Bestalde, bistan da gerra hau Ukrainaz harago ere jokatzen ari dela, munduan bi bloke sortu direla diruz eta armaz pare-parean daudenak, eta oreka geopolitiko berrirantz goazela aginte bakarreko azken mende erdiko aldiari amaiera emanez. Eta guztia apurño bat gehiago korapilatzeko. botere gisa Soviet Batasunaren oinordeko den Errusiak ez du jadanik komunismoarekin zer ikusirik, une honetan lagunik minena duen Txinari gertatzen zaion bezalaxe. Eskuina, ezkerra, kapitalismoa, demokrazia eta aginte globala, denak dabiltza igeri irakitan gure zorioneko pertza honetan. Hori dela eta, Europan eta Mendebalde osoan aurkitzen ditugun errekazioak eta lerrokatzeak bitxiak dira oso. Trumpetik hasita, Putinekin lagun eta Txinarekin etsaituta, batek daki zergatik, agian biak adiskidetuta ez ikusteko estrategia gisa. Bidenek eta demokratek berriz, Errusia eta Txina elkarren besoetara hartaratu dituzte, bien aurka ekinda. Europan berriz, Putinen alde ikusten ditugu Greziako Syriza alderdi ezkertiarra, eta bertako Finantza Ministroa izandako Varoufakis antikapitalista jantziak gidatzen duen MERA25 Europar Hauteskundeetako hautagaitza. Hauen hurbileko espero genitzakeen alemaniar Berdeak berriz, NATOren tesiekin bat egin eta Ukrainiari arma gehiago eta erabiltzeko askatasun gehiago ematearen alde agertu dira behin eta berriz, AEBetako inperialismoa hauspotuz, Varoufakisen iritziz. Bide batez, EHBilduk, alemaniar Berdeak taldekide ditu Europan, NATOren tesien alde dagoenik uste ez dudan arren. Muturreko ezkertiar hauen ondoan berriz, eskuin muturreko etiketaz dabiltzan Hungariako Orban, Italiako Meloni eta Frantziako Marine Le Pen ditugu besteak beste, Putinen aldeko zalekidetza horretan, . Polonian duela sei hilabete arte, hamar urtez agintean egondako Mateusz Morawiecki jauna ere eskuin muturrekoa zen, nahiz eta hau rusofobo amorratua izan. Espainian berriz Voxen Putinzaleak izan dira (diru-laguntzak tarteko agian), beren lagun min Milei eroa ez bezala, agian azken hau oraindik ez delako ohartu Errusian ez direla jada komunista, tradizonalista petoak baizik. Sikulu-saltsa galanta esan bezala. Politikan ohikoa den “harilko bakoitza bere lakatxoan geldi” aspergarriaren ordez, ideia eta interes gurutzatuen irakinaldia eta borborra da hau, interes itzelekoa zalantzarik gabe. Baina ez gaitezen engaina. Behatzaile moduan ezin liluragarriago aurki dezakegun irakinaldi horrek, gu guztiak lipar batean irents gaitzake, sumendi baten ertzean ikusmiran dagoena laba olatu batek kiskal dezakeen bezala. Aztergaia munstro eta behatzailea bazka bilaka daitezke aitaren batean. Eta horrek narama hau idaztera. Ukrainako gerrak gu guztiak zipriztintzeko arriskua ez genuke gutxietsi behar. Uste baino askoz errazago irits daiteke, eta arrisku horretaz plazan txintik ez esatea, ez da patu hori saihesteko batere lagungarri. Benetako botereak kontrolatzeko ia deusere ezin dugun une honetan, aldez aurretik eta garaiz badazpadako zalaparta pixka bat sortzea da bide bakarra. Bego hondar aletxo hau eta besa esan beharrekoa, lerro hauetan ukituta senti daitekeenak.
Pare bat gauza:
BRICS taldearen gorakada ekonomikoa dela eta, iruditzen zait bostak letra larriz ezin izkriba daitezkeela… edo behintzat tamaina berean. Brasil ezezagunarena agian bai; Errusiarena orain gerraren ariora doala uste dut; India da une gozoak iragaten ari omen dena, populazioan lehenengo tokian eta etsai nabarmenik gabe menturaz; Txina mastodontikoa… auskalo zer heldu zaion laster, eta Hegoafrika, (Ukrainakoan ez baina) Palestinako gatazkan hartu duen jarrera ez ote da izanen politikoki birkokatzeko kausa…
Bestea, eta artikuluak horixe adierazten du, bi bloke baino, bi desbloke agian bai, badiratekeela; Ukrainakoa dela, Errusiak berak aldarrikatzen baitu mundu multipolarra, ustez eta haiek direla orain arte polo bat izan…
“Tribar” direlakoen garaietan bizi gara, non triangeluak ezin osatuzkoak diren ikuspegi askotan, Ukraina eta Errusia beren artekoan, bata bere lurrean defentsan eta bestea atakean, nork daki NATOri ala nori, baina Palestina aldean, sionistek eskutik helduta, bata ezker eta bestea eskuin eskuan?
Eta beste tribar bat, Iran-Errusia-Israel… edo esan genezake Txina-Palestina-Errusia, edo…
Gizon ukrainiar eta errusiar guztiak behartuak beraien bizitza atzean utzi eta alferrik hiltzera, sufrimentu izugarrian, Europa demografikoki hustu nahi dutenentzat. Ehunmilaka hildako. Guztiak behartuak. Kanpotarrentzat lekua egin behar da jope! Gizon zuriak pribilegiatu totalak dira eta…
Mundu zoroa gurea, non kokatu ere ez dakigula!!!! Hori bai, beti bezela, herritarrak galtzaile. Guda hauen ondoriorik latzenek politikariengan eragin zuzen eta ankerrik ez daukaten bitartean, eurentzako mahai-jolasa baino ez da.
Herenegun eta atzo Ukrainatik jaurtiki diren misilek, Errusiako bi radar instalazio jo dituzte. Itxura arrunteko albiste hau ordea zeharo berezia da, instalazio horiek ez zutelako parte hartzen Ukrainako gerran. Detekzio azkarreko radarrak ziren, AEBek arabiar penintsulako base batean dituzten misil nuklearrak zaintzeko lana zutenak. Ukrainakoa aitzaki, norbait suarekin jolasean dabil eta gure debate politikoak bitartean, etiketa ideologikoez dihardu gehienbat. Prakarik gabe geratzen garenean ikusiko dugu zenbat axola duten etiketek.
Egun on Juan Inazio,
Ez naiz segur untsa konpreniturik. Zure hipotesietarik bat litzateke ukraniarrek instalazio horiek bonbardatuko zituzketela “ezkuruan” amerikarrentzat? Erran nahi luke amerikarrek serioski prestatzen direla arabiar penintsulako misil nuklearren erabiltzeari?
Denok berinaztatuak izan baino lehen, esplikazadazu otoi zer den “besa” hori artikuluaren azken linean (…besa erran beharrekoa…)
Gauden euskalzale hilobiraino!
Egun on Beñat. Besa hemen eta berra zeuretzat, esan beza edo erran beza adierazteko. Galdetzen didazunaz berriz, garbi da probokazioa dela, birritan eta bi leku diferenteetan agitu denez, eta zinez hotzikarak ematen ditu zer anbuloen eskuetan gauden pentsatzeak. Horrek eta hain gai larriez zeinen gutxi hitz egiten den egiaztatzeak. Izan ongi!
Oso egokia artikulua. Denok Gazara begira mobilizatzen eta ez gara konturatzen Europan bertan gerraren belatzak Errusiaren kontrako gatazka baterantz garamatzatela, neurtu ezinezko ondorio izugarriak ekar litzakeena, guri ezer ere galdu ez zaigun interes-talka batengatik.
Ez dakit oraindik untsa konprenitu zintudan ez baituzu ezer erantzuten. Berazdemagun ongi ulertu zintudala;
Orduan “probokazioa” baino erran nezake amerikarrek ukrainiarren bidez egindako errusiarrei buruzko “mehatxu” egiazko bat zela, hau da: kontuz astakeria guti orai, gu misil nuklearrak igortzeari prestatzen ari gara.
Hau disuasio nuklearreko elkarrizketa tipikoaren episoda da, Kubako krisiakoen antzekoa.
Ez dut aski segitu jakiteko errusiarrek erantzun duten edo paso egin;
Ez dakit Beñat, zehatz-mehatz zer ote den, ezta ongi kalkulaturiko urratsa izan den ere. Ez dakit zer jende den hor dabilena horrelako erabakiak hartzen, eta beldur handia ematen dit,-hainbat aurrekari gogoan hartuta-, anbulo txoro-haize jendea ez ote den izango, jolas horietan dabilena, gu guztion bizitzak arriskuan jarriz, noski berea segurtaturik ikusten duelako. Zer nolako jendeen eskutan gauden ikusteak izutzen nau, bai eta horren aurka ekiteko dugun ahal mengelak.
Hasian hasi, horrela luzatuko nuke oraindik zure hipotesia:
Urratsa ezinago kalkulatua eiki da eta Amerikako estrategak (eta beharbada OTANa ere) dabilzke atzean
Estratega amerikar gorenek, instalazioen suntsitzea ukraniarrei beren dronekin egin araziz, beraz errusoei lehen su nuklearra beraien kontra pizteko estakururik eman gabe, izigarrizko abisua emaiten diete:
Kontuz gehiegizko zerbait egiten baduzue ukrainian edo Europan, gu prestatzen gara zuek berinaztatzeko zuei erreakzionatzeko denborarik eman gabe.
Hipotesia zuzena bada, ukraniarrek ez dira beren kabu propioz aritu eta nolazpait ordainduak dira edo izanen dira lan horretarako.
Sake partida horretan, gehienek bezala, guk ez daukagu parte hartzerik, inkasean aterbe atomikoak egin baizik.
Horra nora eraman gaituen sobera gurtzen ditugun estatu modernoen aroak!
Adeitasunez
Hori egiten duenak, aitzinean bera baino zuhurragorik kausitzeko esperantzan egiten du. Guk denok ere ber gauza espero dugun bezala. Nor eroago joku hori ordea inork ez daki nola amaituko den. Eta nire xumean ulertu ezin dudana da, probokazio ezin larriago horien inguruan dagoen isiltasuna. Sinetsi nahi nuke goragoko mailan telefonoak gori-gori egon direla, probokazio horiek direla-eta. Baina apika inozoegi izaten ari naiz. Ez dakit jada zer pentsatu.
Juan Inazio espero dut ez zaitudala aspertzen ene iruzkinekin. Baina iduritzen zait zure artikulua oso ongi datorkigula garen kinkan.
Denok, ez zu bakarrik, gara inozo drama horren aitzinean, gure aspaldiko erosotasunetik erdi iratzarriak, Momentuz guti egin badezakegu, bederen guri dagokigu ahal bezain guti inozo izaitea muturreko fin gaixtoa gertatuko balitzaigu ere. Egia erraiteko, balinbadakit muturreko aterabidea erabat posible dela, ezin dut hori erabat imaginatu, batez ere gure haur eta bilobeei pentsatuz. Baina gelditzen zait hain segur probidentziaren baitako sinesmen hatz tipi bat oraindik.
Ene uste apalean, gure kasu honetan iduritzen zait ez dela probokazio kontua, intimidazio kontua baizik, ez baita batere gauza bera. Bada disuasio nuklearraren teoria bat, intimidazioaren gainean oinarritua da, ez probokazioaren gainean. Iduritzen zait amerikarrek esperientzia gehiago dutela joko horretan Putinek baino. Baina inpresio horrek ez digu batere erraiten nola bukatuko den. Putinen erreakzioak asmagaitzak dira eta.
“Gerrarik ez”: Guri Ukrainan ezer galdu ez zaigula diozu. Nik uste Palestinan beste baietz. Bietan erasotzaileak eta erasotuak daude. EHn, herri zapaldua izaki, zapalduekiko elkartasun handiagoa beharko genuke, kasu guztietan.
Juan Inazioren artikulua gustatu zait. Dena den, hutsune bat nabari dut azterketa hontan, beste askotan bezala. Gatazka, potentzien (inperioen esan beharko genuke) interes borroken arabera interpretatzen dugu. Ezin zuen bestela izan, horrek azaltzen baitu gertatzen ari dena. Baina ahaztu egiten zaigu inperioak partida txikion etxeetan joakatzen dutela. Txikion etxeak eta bertako jendeak sarraskitzen dituztela haien norgehiagoka ankerretan. Benetazko antiinperialismoa behar dugu, inperio GUZTIAK suntsitzea bilatzen duena, nazio zapalduak haien eraginguneko morroi gisa ulertuko ez dituen antiinperialismoa, AEB, Errusiar inperioa, Txinatar inperioa eta gainerako inperio guztien aurkako neurriak bultzatuko dituena. EH askatu! Ukraina askatu! Palestina askatu!
Bai zera aspertu! Honen inguruko isiltasunaz kexu azaldu ondoren, eztabaida hari hau luzatzen ikusteak poztu baino ez nau egiten. Intimidazioa diozu, nik berriz probokazioa, Putinen bat-bateko erreakzio hausnargabea eragitea xerkatzen duelako ene ustez. Lehenago ere izan dira honelako besteak, eta xake partida honetan, oraino beti ihardespen hotz eta zoliaz erantzun du. Frantziak egindako erasoei Afrikan eman dizkio odolkiak ordainetan, eta apika Kaledonia Berrian orain. AEBei Sirian militarki eta Saudi Arabian politikoki. Joko honetan inork ez du oraino zuzenean eta aurrez aurre erasotzen, guztia da zeharkakoa eta hormabikoa. Baina joko arriskutsua da, gero eta arriskutsuago gainera, probokazio eta erantzunen tamainak gora egiten duten heinean. Esan ohi den bezala, jakina da nola hasten den baina inork ez daki nola bukatuko den.
MIEri berriz esango nioke, asmo politak direla inperio guztiak suntsitzea, baino zangoak lurrean jarrita, inperio batek baino ez duela beste bat eraisteko behar hainbat indarrik. Espero dezagun,- Beñatek esan bezala gure ondorengoak gogoan izanik-, datorren trantsizioa era paketsu samarrean joatea, Historiak horri haiduru egoteko motibu gutxi ematen badigu ere.
Gatazka hori, beraz, uler dezakegu bi planotan ematen ari dela; beheko maila, non Ukrainarrak beren lurraldean sartutako Errusiar armada uxatzen saiatzen ari den. Maila horretan, lurralde zati batzuren gaineko nahia, harrapatzekoa zein gordetzekoa. Maila horretan ezer gutxi galdu bide zaigu.
Goiko maila, aldiz, oparoagoa, galdu edo galtzekotan dugunari erreparatuta; maila honetan, batzuren aburuz NATO ari liteke Errusiaren aurka, Errusiar Federazio deituta ere (eta egunero irakur daiteke horren berri, alegia, “NATOk” gaur bertan bonbaztatu omen du Mosku, eta Errusiar soldadoak birrintzen jarraitzen du Donbass aldean).
Nik aspaldi errandakoa da, Patxi Zabaletaren idazki bati erantzunez, Ukrainak gerra ez zuela irabaziko, baina beste batzuk probestuko luketela egokiera Errusiaren aurka egiteko. Ezin espero besterik, baina Putinek ere ezin espero zezakeen besterik…
Orain, intimidazioa den ari zarete… ni ados nago, probokazioa baino, intimidazioa da. Zeren eta ekuazioan dena sartu beharko baita, eta esan behar baita Errusian aspaldi abotsak altxatu zirela bonba nuklearrak botatzearen alde, Putinek berak mehatxuak egin izan dituela, eta bere morroi den Bielorrusian mugimenduak ere egin dituztela nuklearren inguruan. Nahiz eta Bielorrusia ez den sartu “behe mailako gatazkan”, ez bete-betean behintzat.
Eta Errusiaren defentsan agertzen da hainbat, NATO bere atarira hurbildu ote den, baina aipatu gabe Errusiak atariko beste estatu bat, Bielorrusia, erabiltzen duela “ardura” batzutarako…
MIE: Nor da erasotzailea Palestina/Israelen? Nor erasotua? Nor da erasotzailea Ukrainian? Nor erasotua? Bakoitzak berea esango du eta berea defendatuko du… Han guk izan genezakeen zeregin bakarra bakearen alde lan egitea eta laguntza humanitarioa bidaltzea izango litzateke. Hortik kanpo egiten direnek (armak eta arma horiek erabiltzeko soldaduak, agerian zein ezkutuan, bidaltzea barne) gerra areagotzera eta gu geu ere aurreikusiezina den gerra-egoera batera baino ez garamatzate.
Buelta gaitezen disuasio nuklearrera.
Iduritzen zait botere edo potentzia nuklearrek haien artean erabiltzen dutela hizkuntza, gramatika, zientzia, kultura “morala” bat propioa zaiena. Haien armaden eta estatuen mail gorenetan badituzte adituak horretarako eskola berezietan formatuak. ingurune horretan arma nuklearra egina da ez erabilia izaiteko, intimidatzeko baina sustut ez probokatzeko. Sakonenetik ezagutzen dute arma horren erabileraren ondorio kalkula ezina denontzat. . .
Horregatik arma nuklearra gelditzen deno kultura horretarako herrien eskuetan gaitz erdi baina besteetara zabaltzen bada perila biderkatzen da.
Gaur aditu dut Bidenek baimena eman ziola Ukrainiari eskainiriko misilak erabiltzeko muga ondoko Errusian. Kalkulatu duke arrapostua ez zela nuklearra izango batez ere oroitarazi baitzituen penintsula arabiko misilak.
Aztuna izaiteko arriskua hartzen dut erranez ez dela inolako probokaziorik hauetan guzietan., kalkulu eta dialogo hotza baizik.
Baina hauek guziak konjekturak dira.
Disuasio nuklearraren dotrinak dio arma nuklearrak mehatxatzeko direla, ez erabiltzeko. Baina gerraren logikak dio galtzen ari denak ez duela inoiz onartzen galtzen ari denik, eta musean bezala beti gorago jotzen duela. Ikusi besterik ez oraintxe bertan nola ari den hori bera gertatzen. Zer gertatuko da une batean Errusia baldin bada borroka galtzen hasten dena, arma nuklearrak biltegian dituela? Zein logika izanen da garaile? Disuasio nuklearrarena ala gerrarena? Bestalde, arma nuklear apokaliptikoen ondoan, arma nuklear txikiak ere sortu dituzte (arma nuklear taktikoak esaten diete). Bistan da erabiltzeko asmotan sortu dituztela. Azkenik, ez da ahantzi behar gerra garaian militarrek hartzen duten garrantzia, eta botere zibilari ahul iritziz gero, haren ordez agintean jartzeko dagoen aukera. Nork esaten digu general burubero bat ez dela aginte gorenean jarriko Putini zuhurregi iritzita? Aurreko batean esan nuena errepikatuz, jakina da nola hasten den baina ez nola bukatzen den. Honi garaiz amaiera emateko ikusten dudan bide bakarra da, mendebaldeko gizarteak bat-batean eta gehiengo ikusgarri batez gerraren aurka mobilizatzea. Baina momentuz ez dut horren zantzurik sumatzen inon.
Egun on Juan Inazio
Bai Errusoek garatu dituzte arma nuklear taktikoak eta beren doktrinan arma konbentzionalak bezala kontsideratu eta erabili nahi dituzte frontean berean etsaia suntsitu ahal izaiteko.
Ezdakit mendebaldekoek arma taktikoerik baduten, Frantziarrek bederen ez dute berezi nahi taktikoa eta estrategikoa. Arma taktikorik ez dute egiten. Beraz taktiko baten kontra teorian estrategiko batekin erantzutera behartuak lirateke.
Uste dut amerikarrek errusoak abisatu dituztela arma yaktiko bat erabilduko balute Ukrainian, berek klasiloekin birrinduko zutela haien armada (beti denak batera apokalipsi orokor mailara ez igotzeko nahian).
Uste dut mendebaldean bederen horrlako erabakiak prozedura zorrotz eta kolektibo bazuei menderatuak direla nahiz estatu lehendakari politikoak azken giltza itzulia eragin.
Baina horrek ez gintuzke anitz lasaituko Trump boterera irits baledi .
.
Berriz idatziz, akats batzuk kentzeko:
Bai Errusoek garatu dituzte arma nuklear taktikoak eta beren doktrinan arma konbentzionalak bezala kontsideratu eta erabili nahi dituzte frontean berean etsaia suntsitu ahal izaiteko.
Ezdakit beste mendebaldekoek arma taktikoerik baduten, Frantziarrek bederen ez dute berezi nahi taktikoa eta estrategikoa. Horregatik, arma taktikorik ez dute egiten. Beraz taktiko baten kontra teorian arma estrategiko batekin erantzutera behartuak lirateke.
Uste dut amerikarrek errusoak abisatu dituztela arma nuklear taktiko bat erabiliko balute Ukrainian, berek arma klasikoekin birrinduko luketela haien armada (beti denak batera apokalipsi orokor mailara ez igotzeko nahian).
Uste dut mendebaldean bederen horrelako hil ala biziko erabakiak prozedura zorrotz eta kolektibo bazuei menderatuak direla nahiz estatu lehendakari politikoak azken giltza itzulia eragin.
Baina horrek ez gintuzke anitz lasaituko Trump boterera irits baledi .
.
“MIEri berriz esango nioke, asmo politak direla inperio guztiak suntsitzea, baino zangoak lurrean jarrita, inperio batek baino ez duela beste bat eraisteko behar hainbat indarrik”
– Ni bai inozoa. Eskerrak jende argia zaudeten guri pentsatzen laguntzeko. Arrazoi duzu, Gu txikiok ezin dugu ezer egin inperioak txikidu eta deusezteko. Hauta dezagun bada inperio bat eta babes ditzagun haien inbasio eta sarraskiak.
“MIE: Nor da erasotzailea Palestina/Israelen? Nor erasotua? Nor da erasotzailea Ukrainian? Nor erasotua? Bakoitzak berea esango du eta berea defendatuko du…” Ikusi nahi duenarentzat nahiko garbi dago bai batean bai bestean. Palestinako kasuan bat gatozela pentsatzen dut. Beraz, horrekin ez naiz luzatuko. Ukrainako kasuan, eztabaida hontan aurrez esan bezala, plano ezberdian gainjartzen dira.
Plano geoestrategiko dei dezakegunan, inperioen arteko lehiari dagokionean, Errusiar inperioari bi gauza ukatu egin zaizkio: Segurtasuna, sakontasun estrategikoa deritzona ukatuz, eta, eragin eremua, bere morroitzat dauzkan herrialdeak bere morrontzatik irten daitezen erraztuz.
Plano xehean, Ukraina zuzenean inbaditu duen inperio bat dago. Ukrainaren baimenik gabe bere armada bertan sartu duen inperioa da hori. Ni ez naiz Amerikarren batere lagun ez aldeko, baina herrien autodeterminazioaren alde nago, eskubide hori inperio baten zein bestearen mesedetan/kontran joan. Logikoa den bezala, inperio baten “eragin eremuan” zapalduta gaudenok inperio horren aurkako sentimendu berezia daukagun bezala, beste inperioaren “eragin eremuan” daudenei berdina gertatzen zaie, inperioa trukatuta. Galdegiezu Errusiaren mugakide diren gainerako herrialdeetako biztanleei, Errusiar inperioaren muga barrukoei eta abar. Ondorengo galdera egin beharko genioke gure buruari. Palestinar agintariek Kataluinako prozesaren bueltan egin zuten bezala, “Espainiaren lurralde batasunaren” alde egin behar ote dugun Euskaldunok gainerako nazio zapalduak erasotuak direnean, ala printzipioetan oinarritutako erantzunak eman behar ditugun. Ni bigarrenaren aldekoa naiz, argi eta garbi, batez ere, Palestinari espainiar inperialismoa babesteak ekar diezaioken onura bezalakorik ez digulako ekarriko euskaldunoi Ukrainarekin zital jokatzeak.
Eta mezu sasipakezaleekin zer esan. Zori txarrez, berriz diot, zori txarrez, ez da inoiz inbasiorik geratu inbaditzaileari loreak eskainiz. Zapalduen bakea ez da bakea. Bake justu eta iraunkor baterako baldintza politikoak eraikitzeko lan egin beharra dago, dudarik gabe, baina inbasioak geratu behar dira era berean, ekintza militarrak geldi daitezkeen modu bakarrean.
Ni ere ez nengoke hain seguru, inperio bat beste batek baizik ez duela inork ezabatzen ahal…
Guk ikasi genuen Erromatar Inperioa bitan zatitu zela, mendebaldekoa eta ekialdekoa, garaiak bestetzu izan arren, baina baita irakurri Espainiar inperioa desegin ere egin zela-edo, koloniak urtez urte bere atzaparretatik askatzen joan zirelarik (cf “El problema español”). “Ingeles” inperioari dagokionez, Commonwealth delakoaz nolabait ordezkatua izan zen, nahiz eta erregina mantendu izan den askotan (2022an Antigua eta Barbudak erreferenduma egin zuten, monarkia horri loturik jarraitu ala ez). Ingelesaren inperioa dela eta, bestalde, ez dirudi horren egonkor eta betiereko suertatzen ahal den… Hizkuntza hori zatikatua ere ageri baita (David Crystal honi buruz ari da, besteak beste, eta hala idatzi du. Aurkako dinamika munduko Ingeles estandar berria litzateke, gure Euskara batuaren antzera).
Kasu hauetan, historialariek esan biezagute hala den, ez dirudi beste inperio bat behar izan dela espresuki ekin eta horiek desegiteko, edo desegiten laguntzeko.
SESB bera ere, halako batean erori egin zen, non beste batek ordezkatu baino, bere buruaz ordezkatua izan baitzen, eta oligarka batzuk boterea hartu, harik eta Putinek lokarria ezarrien zien arte…
Beste gauza bat da inperio baten desagerpena lortzea modu traumatikoki, baina hori, nolabait esateko, inperio txikitxo askoren artean ere…
Laster gainbegiratuz hauteskundeko zerrenda nagusien programak eta egiten dituzten komunikazioak (alde honetan 38 zerrenda daude!) bakar batzuek kezkarekin aipatzen dute gerla nulearraren aukera, baina nehork salatzen arma nuklearra berez. Iduri denak ohitu direla terrorearen orekan bizitzearekin. Momentuz “Mendebaldeko gizarteen mobilizioaren zantzurik ez”, diozun bezala.