Apustua: elefantea idi eta Txikon Larrañaga

Apustua internazionala izango da segur aski, baina komunitate batzuetan besteetan baina tradizio handiagoa dagoenik ezin uka; gurea horietariko bat.

Adibide handietako bat da elefante baten eta bi idien arteko norgehiagoka, Berrizen, 1963an. Fernando Torrecilla diseinatzaile grafikoak ipuin bat egin zuen San Antonio jaietan gertatutakoaz. Eduardo Urzelai berriztarrak zirkuko elefante bat eraman zuen Berrizko probalekura idiekin nor baino nor leihatzera. Garaiko NODO-ak, frankismoaren telesaioak, gertakizuna grabatu eta artxibo hau utzi digu frroga gisa, ez baita erraza sinestea duela 50 urte baino gehiago halakorik jazo zenik Berrizen.

Jende askok pentsatzen zuen elefanteak irabaziko zuela, indarra aintzat hartuz; baina teknika gailendu eta idiak nagusitu ziren.

Mikel Larrañaga aizkolari azpeitiarrak eta Alex Txikon mendizale lemoarrak harrijasotze, aizkora eta korrika apustua hitzartu zuten atzo, Azpeitiko Mendizabal tabernan. Urola Kostako Hitzaren arabera, ordubetetik gora behar izan dute apustua ixteko. Apustua itxi arren hitzartutakoarekin ez omen dira gustura gelditu; nabari da kirolariak direla eta ez politiko profesionalak.

Honela laburrbildu du Hitzak norgehiagokaren nondik norakoa: “Uztailaren 1ean jokatuko dute apustua Azpeitiko zezen plazan. Bi kirolariek harria 20 aldiz jaso beharko dute; Txikonek hamar kanaerdiko ebaki beharko ditu, eta Larrañagak hamabi; horrez gain, 7,5 kilometro egingo dituzte korrika. 6.000 euro jarri dituzte jokoan, eta 1.000na euro aurreratu beharko dituzte, seinale bezala. Ebaki beharreko enborrak Txikonek jarriko ditu, baina, egunean bertan, bien artean erabakiko dute zeinek zeintzuk ebakiko dituen. Apustua adosteko negoziazioa estua izan da. Bi aldeek kirolari batek besteari lan batean edo bestean atera diezaioken aldea jarri dute behin eta berriz mahaiaren gainean. Txikonen aldekoek Larrañagak hari aizkoran atera diezaioken aldea nabarmendu dute, eta Larrañagaren aldekoek, berriz, Txikonek aizkolariari korrika atera diezaioken abantaila. Hasierako proposamenean aldaketak eginda, baina itxi dute apustua bi aldeek”.

Apustugintzak 50 urteko ibilbide luzea egin du Berrizeko froga hartatik Azpeitiko taberna bateraino. Apustu egiten duenak ikasi du lezioa. Urzelai berriztarrak saltsa ederra sortu zuen 1963an elefantea idi-probak egiten jartzean; baina agian diru apur bat irabaziko zuen idiak zirkoko akrobaziak egiten jarri izan balitu.

Idi eta elefante, Larrañaga edo Txikon, ikusiko gara Azpeitian Berriz.

Apustua: elefantea idi eta Txikon Larrañaga