Carlos Gimenok, Chiviteren Gobernuko egungo Hezkuntza kontseilariak, adierazpen batzuk izango zituen aurkezpen-txartel gisa, esanez “Nafarroako toki batzuetan euskara Salamancan bezain ofiziala da, ez dakit argi azaldu dudan”, eta argi eta garbi adierazi zuen Fustiñanan A eredua emateko aukeraren aurka zegoela eta Mendigorrian D eredua ezartzea oztopatzen saiatu zela.

Hezkuntzako kontseilari gisa, erizaintzako azken LEPa (euskara meritutzat hartu ez zuena) edo Jaurlaritzak “Osasunbideak eremu mistoan egindako deialdi guztietan euskara meritutzat ez hartzea” bezalako egoerak bizi ditugu Gimenorekin. Erabaki horrek eragozten du eremu mistoko eta ez-euskalduneko enplegu publikoaren deialdien balorazioan euskararen merituak Europako gainerako hizkuntzekin parekatzea, eta horrek esan nahi du euskara eremu euskaldunera mugatuta geratuko dela.

Gainera, Maria Chiviteren Gobernua foru dekretu berri bat prestatzen ari da, Administrazio Publikoetan euskararen erabilera arautuko duena. Bertan, eremu ez-euskaldunean euskararen balorazioa desagertzen da, eta horrekin batera, D ereduko matrikulazioen geldialdia, jaiotza-tasaren beherakadaren eta PSNren eta UPNren ingelesaren aldeko apustu zalantzagarriaren ondorioz.

Hala ere, Gimeno kontseilariak “normaltasunaz” hitz egiten du “Nafarroako euskararen egoeran”, alde batera utzita Orkoien eta Lizarra bezalako herri kontaezinetako udal-ordenantzetan ostrazismora kondenatutako euskararen errealitate gordina, baita Hezkuntza Sailak D eredua Lerin edo Mañeru bezalako herrietara zabaltzeari uko egin izana edo Gimenok espresuki debekatu izana Euskarabideak euskaraz eskolatzearen aldeko kanpaina bat egiteari.

Aipamen berezia merezi du Irunberrin D ereduko Batxilergoko ikastetxe baten inaugurazioa atzeratu izanak, Pirinioetako eta PrePirinioetako ikasleak hartzeko, eta, horrela, Iruñera irten ez daitezen eta, ondorioz, lurralde horietan despopulaziorik egon ez dadin, baina Hezkuntza Departamentuaren utzikeriaren ondorioz, zentro hori 2025-2026ra atzeratuko da. Hala ere, obrak egiteko epea 14 hilabetekoa denez, berriro ere zalantzazkoa da birmoldaketa-lan horiek 2025eko irailerako amaituta egon daitezkeela, eta horrek berriro ere Pirinioetako hainbat familia Iruñera joatera behartuko ditu seme-alabekin bizitzera.

Germán Gorraiz – Analista

Euskara maite ez zuen kontseilaria