Ama hizkuntza da, enetzat, pentsatzeko baliatzen dugun hizkuntza

Aurten Korrika urtea da, hogeigarrena, eta gaur Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Eguna ospatu da mundu osoan, hizkuntza gutxituetako herrialdeetan indar bereziarekin.

Lehen begiratuan kontu batak ez du bestearekin zerikusirik, baina orain bi Korrika, 2013ko martxoaren 24an Baionan bukatu zen hamazortzigarrenean, Amets Arzallusek ama hizkuntza hartu zuen ahotan, orain akordura dakargun bukaera testu ederrean, lekuko barruan Euskal Herri osoa zeharkatu zuen horretxetan:

Ama hizkuntza esaten dugu hizkuntzak erditzen gaituelako.

Erditzen, esaten dugu, amak gu egiten gaituenean guk ere bera egiten dugulako ama, elkar egitea da erditzea. Antzeko zerbait gertatzen da hizkuntzarekin ere. Hizkuntzak egiten gaitu gu, eta guk egiten dugu hizkuntza. Elkarren lekuko gara. Elkarri emanez bizi gara. Hizkuntzak guri eta guk hizkuntzari, arnasa eta izatea.

Ikasten ari denak ematen dio irakasten ari denari zentzua. Irakasten ari denak ematen dio hiztun zaharrari norabide berri bat. Hiztun zaharrak eman behar dio ikasten ari denari eskua. Denok eman behar diogu elkarri euskara.

Euskara da ene ama hizkuntza. Baina ama hizkuntza zer da? Ama hizkuntza ez da lehenik ikasten den hura, ez da amaren magalean jaso genuen hura, ama hizkuntza da, enetzat, pentsatzeko baliatzen dugun hizkuntza. Gure arrazoiak eta irudiak nola fabrikatzen ditugun han dago gure ama hizkuntza. Eta posible da, bizitzan zehar, euskara ama hizkuntza bilakatzea, euskaraz pentsatzen ikastea. Bide horretan zatoztenoi miresmen eta goraintzi, eta norbaitek esaten baldin badizue zuek euskaldun berriak zaretela, edo euskara ez dela zuen ama hizkuntza, esaiozue zaharra izatea ez zaiola inori gustatzen, eta bide batez, esaiozue, ama hizkuntza ez dela lehenik ikasten den hura, pentsamendua sortzen duen bakoitzaren hizkuntza baizik.

Herri hau ere euskaraz pentsatuko dugu, edo ez da izanen. Hautatzen diogun ama hizkuntzaren arabera dago gure herriaren geroa. Erdaraz mintzaraziko gaituztela? Badakigu hori. Herri honek pentsatu beharko du zerbait erdarari buruz, baina herri hau ezin da pentsatu erdaraz, herri hau euskaraz pentsatuko dugu, edo ez da izanen.

Herri bat erditu nahi badugu, inork erditzekotan, ama hizkuntzak erdituko gaitu.

 * Bideoa eta hitzaldiko testua, maia370 erabiltzaileari hartuak dira.

Ama hizkuntza da, enetzat, pentsatzeko baliatzen dugun hizkuntza