Zentsura “Noticias de Navarra” egunkarian?
Zentsura “Noticias de Navarra” egunkarian? –
Indar zentripetoen eta zentrifugoen ustekabeko elkartzeak Barkosen eta Chiviteren Gobernuetan gauzatu zen aldaketa politikoa eragingo zuen Nafarroan, baina hurrengo foru hauteskundeek Nafarroako egungo agertoki politikoaren loturarik gabeko puzzlearen piezak eratzen amaitutzat eman beharkoko dute. Hala ere, Nafarroako gizarte pluralaren pentsamolde edo metanoia aldaketa beharrezkoa trabatuta egongo litzateke deriba ideologikoak eta zentsuraren inplementazioak Diario de Noticias bezalako “egunkari aurrerakoi” batean.
Diario de Noticias Navarra 1994ko apirilaren 8an jaio zen, Navarra Hoy bere aurrekoak utzitako lekukoa jaso eta euskaltzaleen inspirazioko komunikabide gisa. Bere asmoen adierazpenean adierazten duenez, Nafarroa dinamikoa eta etorkizunaz kezkatua den eta bere orrialdeetan foru erkidegoko sektore guztiek (Nafar Guztion Egunkaria) ahotsa duten egunkari bat izatea du helburu.
Hala ere, denborak aurrera egin ahala, horma birtualak eta iragazgaitzak ezarri ditu ugazabaren ahotsarekin zerikusirik ez duten iritzi-mota guztietarako, hala zuzendariari bidalitako gutunetan nola iritzi-artikuluetan, eta inboluzio hori paroxismora iritsiko zen Joseba Santamaría egungo zuzendariak zentsura ezarri zuenean. Horrela, Jatorrizko Albisteen aniztasun ideologikoa ahulduz joan zen, bere kazetarien kazetaritza-praktika modu arriskutsuan baldintzatuta zegoelako iritzi-artikuluetan exegesirik edo objektibotasunik ez izateagatik eta kazetaritza-kode deontologikoaren kitapenagatik.
Era berean, deriba ideologiko harrigarri bat gertatuko zatekeen, albo-ondorio gisa euskararekiko desafekzio argi bat izango zukeena, gaztelaniaren hizkuntza-monokromatismoa edukiak idazterakoan inplementatzean islatua. Horrela, PSNk, Geroa Baik eta Podemos-Ahal Dugu-k osatutako Gobernu Aurrerakoia eratu ondoren, Navarra Noticias ‘Chivite Gobernuaren bozeramaile ofizial bihurtuko zen, eta “Gobernu horren ontasunak eta lorpenak defendatzea” bereizgarri izango zuen, eduki propioen produkzioan euskararen erabilera nabarmen baztertuz.
Izan ere, DNNren edukien xede den biztanleria-segmentua Geroa Bairen, PSNren, Podemos-Ahal Dugu eta IU-Batzarreren jarraitzaileek osatuko zuten, eta gehienak gaztelera bakarreko profila izango zuten. Bestalde, María Chivite buru zuen Nafarroako Gobernu Aurrerakoiaren ezarpenak UPNren aurreko Gobernuetan indarrean zeuden hizkuntza klixeak errepikatuko zituen, gaztelania eta ingelesa erabiltzeari eta sustatzeari lehentasuna emanez eta, bide batez, euskara baztertuz.
Horrela, Joseba Santamariak zuzendutako egunkaria bere ugazaben (irakur bedi Barkos eta Chivite) diktaduren transmisio-uhalean transmutatuko zen, Foru Gobernuko kideen hizkuntza-desadostasunak alde batera utzita, haien poltronei atxikita jarraitzearren.
Noticias-en inboluzioak paroxismoa lortu zuen Joseba Santamaría egungo zuzendariak zentsura ezarri zuenean. Horrela, Plaza Nueva aldizkari digitalean agertutako artikulua, “Diario de Noticias”-ek euskara baztertzen du?”, egunkari horren kartografian euskararen gabezia nabaria kontatzen duena, PSNko eta Geroa Baiko buruzagiengan babak altxatuko zituzkeen eta agindu omen zioten Santamariari nire burua zentsuratzeko.
Ondorioz, Tribuna formako nire artikuluak edo zuzendariari bidalitako gutunak ez dira egunkari horretan argitaratu, zuzendariak ezarritako zentsuragatik eta horregatik, eskerrak ematen dizkiot Zuzeu hedabideari, aniztasun ideologikoaren kitapenaren salaketa publiko hori argitaratzeagatik
Germán Gorraiz López – Analista
Zentsura “Noticias de Navarra” egunkarian?
Guztiz bat zurekin. Geroa Baik euskara erabili egiten du, baina ez mintzatu. Euskara bost! D ereduan ikasi, maila negargarria, 8 urtez alkate eta gero eta okerrago. Ez dira gauza izaten ezta izen ofizialak ere karteletan eta trafiko seinaletan erabiltzeko, beren ardurapekoa denean, jakina. Gainera, banatzen dituzten eskuorriak , auzoetan eta herrietan, nonbait, harrapatzen duten lehenengo euskaldunari, izan 3 urtekoa, izan 6 urtekoa, ematen dizkiote itzultzeko. Begirune eskasa euskarari. Diario horrek berak orain dela 10, 15 bat urte gogor ekin zuen Lizarra izena ofizial izan zedin. Azkenerako Estella-Lizarra izen ofizialtako onartua izan zen. Geroztik egunkari horrek ez du erabiltzen, eta oro har euskal izen, abizen, toponimo, ofizialak izanik ere, baita hitz arruntak, Jo dezagun txistorra, erdaraz idazten ditu.