Unibertsitateen ugaritze irrazionala –

Hirurogeita hamarreko hamarkadan, Espainian unibertsitate publiko eta pribatuen ugaritze irrazionala gertatu zen, gehienetan interes ekonomiko, ideologiko eta aldeanismo politikoak eraginda. 1984an, Espainian 34 unibertsitate eta 700.000 ikasle zeuden, eta 2022an 82 unibertsitate eta 1.700.000 ikasle. Unibertsitate-titulazioaren tasa %42koa zen, EBko batez bestekoaren antzekoa, baina lizentziatuen %37k prestakuntza akademiko txikiagoko lanpostuetan lan egiten zuen.

Horrela, FENACek (Aholkularitza Elkarteen Federazio Nazionala) egindako ikerketa baten arabera, 2008tik milioi bat gaztek baino gehiagok alde egin dute Espainiatik (gehienak unibertsitateko gazteak, lehen lanaren bila), eta horrekin bateratzen da Estatu baten inbertsio-porrota, tituludun bakoitzaren prestakuntzan 5.000€ inguru gastatu ondoren (ikasleek matrikularen benetako kostuaren %20 baino ez dute ordaintzen), garunen ihesaren odoluste geldiezinari ezinean laguntzen baitio.

Gainera, jaiotza-tasa jaisteak (unibertsitateko ikasle-kopurua urteko batez besteko %1,5 jaitsiko dela kalkulatuta) unibertsitateko biztanleria-tasa nabarmen jaistea eragingo du, eta hori dirulaguntza publikoen murrizketa zorrotzarekin eta tasa akademikoen hazkundearekin batera, enpresa-talde berritzaileekin lotura gutxi edo batere loturarik ez duten unibertsitate kontaezinak ezinbestean desagertzea ekarriko du.

Bestalde, 2009tik aurrera, I+G+Bko murrizketak %10era igo ziren, nahiz eta azken urteetan inbertsioan etengabeko hazkundea izan (2018an BPGren %1,24ra iritsi zen, EBko batez besteko %2tik urrun), eta adimeneko inbertsioa alde batera utziz gero, Espainia hirugarren munduko herrialde bihur liteke ikerketa eta berrikuntza mailan hurrengo hamarkadan, atzerriko patenteak erostera eta kualifikaziorik gabeko edo kualifikaziorik gabeko eskulana eskatzen duten eta erraz ustiatu daitekeen profil teknologiko txikiko produktuak ekoiztera kondenatuta.

.

Germán Gorraiz López – Analista

Unibertsitateen ugaritze irrazionala