Tok-tok

Tok-tok –

Igaro zen euskararen eguna, pasa zen bezala Euskaraldia edo bestelako uneko ospakizun zein feria. Durangokoak ere egin du aurtengoa, eta berriz ere, edozein egun dugu gaurkoa. Lantoki zein jolastoki elkarrizketa eta bakarrizketez bete eta hiztun zein hizkuntzek bizi edo iraun behar duten horietakoa.
Tok-tok
Arg: Elaine Smith (Flickr)

Eta honetan ere, euskaldunok gure buruari euskararen bizia edo iraupena gure esku ote dagoen galdetzen diogu beste behin ere, hori baita behin eta berriz ulertzera ematen digutena. Guk, norbanakook, zaindu behar omen dugu euskara. Zer ote zaintza eta zer aintza… Non geratzen da baina gure Gobernuen ardura? Oraindik ere euskaraz bizi eta lan egiteko eskubidea bermatuta ez dagoen honetan, nork du bada erantzukizuna?

Euskarak gure gizartean duen lekua, edo leku falta, ez dago gure hizkuntza aukeraketaren baldintzapean soilik. Ez noski. Euskararen aldeko hautua egiteak ez du euskaraz bizitzeko aukera bermatzen, izan ere eskubideak gizarte baten barnean egikaritu behar baitira, baita euskaraz bizitzeko eskubidea ere. Eta hala den heinean eskubidea gauzatu ahal izateko instituzioek jokatu beharreko papera ezinbesteko da. Hauen ardura da beraz eskubideen babes eta bermerako beharrezko markoa sortu eta neurri zehatzak ezartzea.

Baina tamalez, jakin badakigu, gure Gobernuek non kokatzen duten euskara, eta batez ere non ez duten kokatzen. Euskara parkean bai, baina lantokian erdaraz, mesedez. Hori da ekonomia merkatu honetan gailentzen den premisa nagusietako bat, hizkuntza hegemonikoen supremazia ez da inolaz ere ezbaian jartzen. Eta beraz, batzuk kontrakoa saldu nahi badigute ere, hauek dira oraindik ere herri honetan inposatzen diren hizkuntza bakarrak.

Eta horrek ondorio garbiak ditu noski, herri honetan euskaraz hitz egiteko eskubidea formalismo hutsa besterik ez da. Oraindik ere, saltoki batera joan eta erostekotan naizen jertseak alergiarik emango didan jakin nahi badut erdarara salto egitea tokatuko zait, lantokian arduradunarekin nire oporrak eztabaidatu nahi baditut gaztelera, frantsesa edo hor nonbait gordeta dudan  eskolan ikasitako ingelesa berreskuratzea hobe izango dut… Gainera, euskaraz jakin ez eta euskararen aldeko apustua egitea okurritzen bazait nire motxilatik atera beharko ditut horretara bideratzeko diru zein ordu apurrak.

Hau da errealitatea, eta egia bada ere pisua ezin eror daitekeela norbanakoen gain, egia da baita ere norbanako zein eragileon ardura eta bete-beharra dela egoera salatu eta aldaraztea, Gobernuak agerian utzi eta neurri zehatzak galdegitea. Eta bai, ELAn ere euskararen eguna baliatu genuen horretarako. Izan ere,  Euskara ez dakit, baina eskatzea libre omen da oraindik ere. Horrela, euskaldunon eskubideak bermatu daitezen ezinbesteko ikusten ditugun gutxieneko batzuk dokumentu batean jaso eta aurkeztu genituen joan den hile amaieran. Eskarien artean, besteak beste, 15 urte barru zerbitzu guztiak elebidun izateko bermea, langile guztiok euskaraz lan egitea ahalbidetuko duten prozesuak aurreikustea, itzulpen zerbitzu publikoaren sorrera, lan mundua euskalduntzeko laguntza eta beharrezko baliabideak esleitzea, komunikabideei begirako estrategia finkatzea edo eta hezkuntza politikan hizkuntza ereduak gainditzea barnebildu ditugu. Baita euskal sortzaileen estatus eta ikusgarritasunaren garrantzia eta beharra ere.

Eta zerrenda luzea egin genezaken, baina oinarrizko 11 urratsetan barnebildu ditugu azkenik gure eskariak. Eta hauek Olentzeroren eskutitzean gehitzeko tentazioa ere izan dugu, baina nola utzi ikazkinaren eskuetan bere ardurapean ez dagoena? Nori eskatu ondoren azalpenak dir-dir egiten duen opari zorroa ireki eta barnean ezer aurkitzen ez dugunean?

Jo ditzagun aldaketa eske dagozkigun ateak, eta erantzunik ezean bete ditzagun kaleak!

Tok-tok
Tok-tok

ELA Sindikatua