Maiatzaren 8a: Bigarren Mundu Gerra GureGipuzkoan
Maiatzaren 8an Bigarren Mundu Gerra Europako operazio gunean amaitu zela 67 urte beteko dira. Data hori kontuan hartuta, GureGipuzkoan garai eta kontestu horretako hainbat argazki ikusgai eta gozagarri ditugu.
Gipuzkoan Bigarren Mundu Gerrak zeharkako eragina izan zuen, ez zen borroken testigu izan bainan Lapurdin kokatuta zeuden soldadu eta aleman ofizialen hamaika txango turistikoen helburu bihurtu zen. Horrekin batera, garai horretan Gipuzkoan suertatu zen germanofiliaren hainbat ekimen sozialen testigu izan zen.
GureGipuzkoan biltzen diren garai horietako argazkiak guztiak Kutxa Fototekako lagunen kontukoak dira, ikus ditzagun bada:
Deutsche Schule eta Hitlerjugendeko neska-mutilak
Donostiako Oriamendi Pasealekuan kokatua dagoen Deutsche Schulek Bigarren Mundu Gerraren aurretik III. Reicharen aldeko makina bat propaganda ekimen burutu zituen, Donostian batipat.
GureGipuzkoa.net | JOVENES NAZIS ALEMANES JUNTO A UNA MESA DE FIRMAS BAJO LOS ARCOS DE LA DIPUTACION FORAL DE GIPUZKOA. (Foto 1/1) © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PASCUAL MARIN
Kontuan izan behar da Alemaniatik at zeuden eskola aleman guztiak Hitlerjugend erakundearen gidaritzapean zeudela eta III. Reicharekiko ekimen eta helburu propagandistak burutzen zituztela.
Horren testigu azpikaldeko argazkian dugu, Donostiako Txubillo mendira doan funikularraren Ondarretako sarreran aterata dagoelarik, ziurrenik Deutsche Schulekoak diren ikasle eta arduradunak ageri dira eta horien artean Hitlerjugend eta Bund Deutscher Mädel erakundeko uniformeak dituzten neska mutilak ageri dira. Falangistak ere tartean ikusi daitezke:
GureGipuzkoa.net | GRUPO DE PERSONAS EN LA ENTRADA DEL EDIFICIO DEL FUNICULAR. (Foto 1/1) © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO FOTO CAR. VICENTE MARTIN
Ciano Kondea Donostian izan zenekoa
INGEBAko webgunean irakurtzea dagoenagatik eta Bigarren Mundu Gerra hastear zegoela, 1939ko uztailaren 12tik 15era, Italia faxistaren atzerri ministro zen Ciano Kondea Donostian eta Zarautzen izan zen.
Bisitaren berri jasotzen duen hamar argazkiz osaturiko galeria hemen ikusgai.
Heinrich Himmler Donostian izan zenekoa
1940ko urriaren 19an, urtea bazen Bigarren Mundu Gerra hasi zela eta Reichsführer-SS, alegia SSen eta Gestaporen buru zen Heinrich Himmlerek Madrileko bidean zioalarik Donostia bisitatu zuen.
José Finat (Maialdeko kondea) Espainiako Segurtasun zuzendariak gonbidatu zuen Espainiara bisita egitea, Gestapoarekin lankidetza harremanak ezartzeko ziurrenik. Frantziatik Madrilerako bidean Donostian geldiune bat egin zuelarik, Donostiako hainbat kokapen bisitatu zituen, tartean San Telmo museoa, Txubillo mendia, Klub Nautikoa eta Foru Aldundiko jauregia.
Himmlerek Espainiara egin zuen bisitaren arrazoia azaltzen duen El País egunkariko artikulu interesgarri honek merezi du irakurketa lasai: Espainiako segurtasun indarrek Espainian bizi ziren judutarren zerrenda prestatu eta Alemaniari helarazi behar zioten. Deia egunkarian ere horren berri eman zuten.
GureGipuzkoa.net | AUTORIDADES ALEMANAS COMO EL MINISTRO DE INTERIOR HEINRICH HIMMLER. (Foto 3/3) © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PASCUAL MARIN
GureGipuzkoa.net | EL GOBERNADOR CIVIL GERARDO CABALLERO SALIENDO DE LA DIPUTACION EN COMPAÃ?IA DEL INTERPRETE MIGUEL MOYA Y DE HEINRICH HIMMLER DURANTE LA VISITA A LA CIUDAD DE SAN SEBASTIAN DE ESTE ULTIMO EL AÃ?O 1940. (Foto 2/3) © CC BY-SA: Fondo Foto Car. Agustina Zugasti, Vda. De Martín
División Azul gudarostearen itzulera Donostiara 1942ko maiatzean.
INGEBAko webgunean beste behin irakurtzea dagoenagatik 1942ko maiatzaren 24an División Azul gudarostea Errusiako ekialdeko frontetik bueltan Irunera eta jarraian Donostiara iritxi zen.
GureGipuzkoa.net | LLEGADA DE INTEGRANTES DE LA DIVISION AZUL A LA ESTACION DEL NORTE. (Foto 6/40) © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO FOTO CAR. VICENTE MARTIN
GureGipuzkoa.net | LLEGADA DE INTEGRANTES DE LA DIVISION AZUL A LA ESTACION DEL NORTE. (Foto 33/40) © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PASCUAL MARIN
Gudarostearen itzulera jasotzen duten berrogei argazkiz osaturiko galeria kuriosoa eskuragarri dago.
División Azul gudarostearen Rusiarako irteera Donostiatik 1942ean.
División Azul gudarosteak 1943. urtean amaitu zuen Ekialdeko Fronteko partehartzea. Argazki galeria honetan agertzen diren soldaduak Errusiara bidalitako División Azulen azken bidalketakoak izango dira ziurrenik.
Argazkiak egun Donostiako Mandasko Dukearen kalean kokatuta dauden Justizia Epaitegietako patioan aterata daude, garai haietan Hospital General Mola deitzen zelarik eta 1982. urtera arte hospitale militar zena.
GureGipuzkoa.net | DESPEDIDA A LOS SOLDADOS INTEGRANTES DE LA DIVISION AZUL TRAS UNA COMIDA EN EL PATIO DEL HOSPITAL MILITAR MOLA ANTES DE PARTIR. (Foto 1/20) © CC BY-SA: Fondo Foto Car. Vicente Martín
GureGipuzkoa.net | DESPEDIDA A LOS SOLDADOS INTEGRANTES DE LA DIVISION AZUL TRAS UNA COMIDA EN EL PATIO DEL HOSPITAL MILITAR MOLA ANTES DE PARTIR. (Foto 9/20) © CC BY-SA: Fondo Foto Car. Vicente Martín
Leon Degrelle faxista Heinkel batean Donostiara iritsi zenekoa.
Belgikako eskuin muturreko politikaria eta Waffen-SSetako ofiziala izan zena II. Mundu Gerra bukatzear zegoela, 1945eko maiatzaren 7an, ihesari eman zion Oslotik, Luftwaffeko Heinkel III hegazkin batean eta bere laguntzaile eta bi pilotorekin batera. 1945eko maiatzaren 8ko goizaldean Donostia aurreko itsasaldera heldu ziren, erregai ia guztiz bukaturik zutela.
Kontxako hondartzara iritsi zireneko orren testigu bosna argazkiz osaturiko galeria dugu GureGipuzkoan.
Gipuzkoan naziek izan zuten presentzia jasotzen duen post bat Foro Segunda Guerran ikustea dagoelarik, post horretan Leon Degrellen ibilbidea jasotzen du, Donostiako iritsierako hainbat info osagarrirekin. Tartean, Alain Delon aktorearekin batera ateratako argazki bat ere bai.
GureGipuzkoa.net | ATERRIZAJE EN LA PLAYA DE LA CONCHA DEL BOMBARDERO MODELO HEINKEL 111, QUE VENIA DIRECTAMENTE DESDE NORUEGA DE LEON DEGRELLE, PILOTO BELGA Y CABEZA DEL PARTIDO NAZI EN BELGICA EN LA SEGUNDA GUERRA MUNDIAL (Foto 3/5) © CC BY-SA: Fondo Foto Car. Vicente Martín
Denetarik
Nazien presentzia GureGipuzkoan hamaika argazkietan jasota dago. Aurreko adibideetan bezala argazki sorta oparoekin edo argazki solteekin. Horietako batzu eskuratzen ditugu:
GureGipuzkoa.net | OFICIALES ALEMANES SENTADOS EN LA TERRAZA DE LA CAFETERIA RAGA DE LA AVENIDA DE LA LIBERTAD, CONVERSANDO CON MUJERES POSTULANTES. (Foto 1/1) © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PASCUAL MARIN
GureGipuzkoa.net | ACTO DE LA FALANGE CELEBRADO EN UN SALON DE LA PERLA DEL OCEANO. (Foto 1/3) © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PASCUAL MARIN
Goikaldeko argazkiaren kontestua INGEBAko webgunean irakurri dezakegu eta ekitaldi honen hiruna argazkiko galeria ere badago eskuragarri.
GureGipuzkoa.net | JOVENES PERTENECIENTES A LAS JUVENTUDES HITLERIANAS Y SIMPATIZANTES DEL III REICH EN LA PERLA DEL OCEANO. (Foto 1/2) © CC BY-SA: Fondo Marín. Pascual Marín
Ofizial aleman batzuei 1943. urtean Donostiako tren geltokian egindako harrera, hamar argazkiz osaturiko galeriarekin:
GureGipuzkoa.net | RECIBIMIENTO A OFICIALES ALEMANES EN LA ESTACION DEL NORTE. (Foto 4/10) © CC BY-SA: Fondo Marín. Pascual Marín
GureGipuzkoa.net | RECIBIMIENTO A OFICIALES ALEMANES EN LA ESTACION DEL NORTE. (Foto 10/10) © CC BY-SA: Fondo Marín. Pascual Marín
Garai eta kontestu horretako argazki andana eta GureGipuzkoan ez daudenak, Kutxa Fototekak bere Kutxateka webgunean eskuragarri dituzte, gure herrialdeko historiaren garai hori eta Bigarren Mundu Gerraren gaiarekiko interesa baduzue ez zarete aspertuko. Tartean Tolosan ofizial aleman batzu ikusiko dituzue.
Gaurkoz nahikoa esbastika, militar ta enparauak izan ditugu.
[…] ITURRIA: ZUZEU […]