Maiatza hasi da, eta berriro esnatu gara arrazoi ez naturalengatik hil diren gazteak kontatzen. Oraingoan Basauriko espetxean. Astebete lehenago espetxeratu zuten, buruko gaixotasunagatik bere buruaz beste egiteko arrisku handia zuela jakinda. Dagoeneko sei dira “euskal kartzela berrietan” hildako pertsonak, gehienak patologia duala duten gazteak (droga-mendekotasuna eta gaixotasun mentala) eta argitu gabeko egoeretan hildakoak.

Eusko Jaurlaritzaren erantzuna, espetxe eskumena ia hiru urte izan ondoren, iritzi publikoari “euskal espetxe eredu berria” saltzea izan da.  2023an Justizia sailaren erantzuna izan zen heriotza horiek “espetxeetako osasun-langileek lan egiten duten parametroen barruan” daudela. Publizitate-politikarekin jarraitzen du, eta laguntza-programak iragartzen dizkie bere inguruko GKEei, espetxeratutako populazio abandonatu baten patu beltza zuritzeko.

Erantzuna ez da izan, inola ere, kondena baldintzapean eteteko neurriak indartzea, edo kondena horren ordez gazte toxikomano edo gaixotasun mentala dutenentzako enpresaz kanpoko programetan sartzea. Edo patologia dualak dituzten gazteentzako zigor betearazpeneko zentro soziosanitarioak premiaz sortzea. Edo itxialdia eragiten duen gaixotasun mentalaren larriagotzea prebenitzeko eta tratatzeko zerbitzuak zabaltzea. Eusko Jaurlaritza, bere Legebiltzarra osatzen duten alderdi politiko gehienen babesarekin, mendekuzko justizian, itxialdian eta zigorrean oinarritutako estatuko eredu bera erreproduzitzen ari da, funtsean sinesten duten bakarra delako. Gainerakoa ke gortinak dira gu intoxikatzeko.

Funtzionario bat bere eginkizunetan ari zela hil izan balitz, “espetxeetan lan egiteko erabiltzen dituen parametroen barruan” sartzen dela ere esango zuketen? Non daude espetxeetako sindikatuak eta elkarteak presoen heriotzak gertatzen direnean?

Euskal espetxeen hilerria