http://alteretaego.wordpress.com

Alter dixit.

Harrigarria da gizakiok (edo gizonok, behintzat, gehiago kontrolatzen baititut… eta ez bekit Cañetada bat bezala ulertu) dugun hurbilenekoa bere neurrian ez baloratzeko gaitasuna. Zenbatetan aurkitu gara zerbaiti tamaina egokia aurkitu ezinda, galtzen dugun arte. Eta ez dago atsekabe handiagorik hortaz berandu ohartzea baino…

Egunerokotasunak laino lauso bat hedatzen du noizbait berezia iruditu zitzaigunaren gainean. Dela lekuekin, dela pertsonekin, maizegi gertatu ohi zaigun kontua da.

Deserriak ekartzen dio gogora emigranteari bere sorlekuaren edertasuna, alde egin beharra hautazko arrazoiren bat bitarteko eman denean, bederen. Mandela-k esan omen zuen behin ez dagoela urteetan zehar ezer gutxi aldatu den leku batera bueltatzea bezalakorik, tarte horretan, gu zenbat aldatu garenaz ohartzeko.

Erlazio pertsonalen esparruan ere, ez dago unocincuentako ohe batean bi edo hiru gau jarraian bakarrik lo egitea bezalakorik pertsona bakar batentzat ohe hori handiegia denaz konturatzeko. Gustura egiten da lo bakarrik horrelako oheetan, tarteka, baina eskumako (edo ezkerreko) aldea zeure egin duzunean, handiegia da. Badaude, egon, bakarrik egonagatik ere, ohearen ezkerreko (edo eskumako) aldean lo egiten jarraitzen dutenak ere.

Behin saiatu nintzen, horrelako egoera bati buelta eman nahian, ohearen ezkerreko aldetik sekula joaterik nahiko ez nukeen bati gauza polit bat idazten. Behiaren metafora bertsotara ekartzeko ideia bikaina otu zitzaidan. Beti esan ohi da albokoaren behiaren inbidiatan bizi dela baserritarra, ondokoarenak esne gehiago ematen duela iritzita. Baina inolako datutan oinarritzen ez den ustea izaten da, gehienetan, egia ez izateko arriskuarekin, sarri. Gainera, hala balitz ere, litekeena da gure behia, besterik ezean, bestearena baino politagoa izatea, edo osasuntsuagoa, edo otzanagoa, edo dena delakoa. Baina ez gara gai, askotan, gurea denari duen egiazko balioa aitortzeko.

Ez dago esan beharrik, noski, gaizki atera zela aurretiaz planifikatutakoa. Metafora konplikatuegia zen, antza, bertso bakarrean egoki azaltzeko. Edo neuk ez nuen gaitasunik izan bertsoa taxuz josteko, auskalo, bidali nahi eta iritsi zen mezuaren artean Baionatik Ternuarako distantzia bider bosteko desbideratzea sortu baitzen: zerbait polita esan nahi, eta behi batekin konparatzea da burura etorri zaizuna? Oso ondo, txo, oso ondo…

Ostiraletan konturatzen naiz, etxerantz natorrela, giri andanak pilatzen direla Portuondoko behatokian Urdaibaiko itsasadarraren edertasuna argazki-kameran harrapatzearren. Guk, bertokook, egunerokotasunaren zati bezala hartzen dugu paisaia bukoliko hori. Noizbait, Kanalatik Laidarako zubia noiz kristo eraikiko duten ere galdetzen diogu geure buruei, markoak edertasunean galduko lukeela badakigun arren. Horrelakoak ditu erosotasunak. Eta arriskutsua da, batzuetan, erosotasunean ainguratuta bizitzea.

Argazkiak islatu nahi duenak ekarri dit gogora zeinen garrantzitsua den gauzak perspektiba desberdinetatik begiratzen jakitea. Gauza bera, segun eta nondik, eta nola, begiratu oso bestelakoa izan daiteke: ederragoa edo dekadenteagoa, koloretsuagoa edo enfokatuagoa… Baina beti begi berdinekin begiratzeak, eta gehienok bi baino ez ditugu, beti berdin begiratzen jarraitzeko arriskua du berekin.

Ego dixi.

Erlatibotasunaren teoria