Elikagai-saltoki handiak, edo españolizazio sakona low-cost
Elikagai-saltoki handiak, edo españolizazio sakona low-cost –
EAEko Hizkuntza politika orokorraren adibide bikaina dira elikagai-saltoki handiak: euskaldunok bigarren mailakoak gara bertan ere, baina ele bietako afitxa handiak jarrita edota megafonia bidezko iragarki grabatuak ele bietan emanda disimulatzen dute. Beste errotulazio guztia español hutsez dago: leche, pan, yogur, jamón, lechuga, pimiento morrón, manda güevos, eta abar…
Saltzaile euskalduna aurkitzen baduzu, bingo!, eta erdalduna bada baina erdaraz eginarazi nahi ez badizu, pozik, ze asko dira “egun on” zer den ere “ez dakitenak”.
Erdaldunak bermatua du españolaren erabilera %100. Euskaldunarentzat, eskupekoak onenean. Hego “Euskal” Herrian!
Eroski nuen nik salbuespentzat-edo. Euskaldun nahi nuen ikusi, oso nagusiki erdaldun jokatzen badu ere. Eroski ez baita Mercadona baino askoz hobea hizkuntzari dagokionez. Badira gaiztoago jokatzen dutenak: Carrefour, Dia, Lidl, Alcampo…, baina dagoeneko @BMSupermerkatua adibidez, @EROSKI baino euskaldunagoa da. Ez da askorik behar horretarako.
Eroskik (edo Mercadonak), webgunea euskaraz baina Twitter eta Facebook español hutsez daukate. BM-k hirurak ele bietan. Euskaraldiarekin bat egin omen du BM-k, ergelak ez direlako seinale. Bestela, afitxa handiak eta iragarki grabatuak ez, baina errotulazio guztia español hutsez daukate, Eroskik bezala, eta saltzaileekin ere berdintsu, loteria…
“Gure” Eroskik, Nafarroan, probintziako produktuei Nafarroako ikurra jartzen die; “Euskadikoak” aldiz, ikurrik gabe gelditu dira, Albacetekoak edo Bordelekoak bailiran. Eta “Euskadin” alderantziz jokatzen du. Hau da, irizpide erabat unionista darabil.
Bai hizkuntzaren, bai ikurren erabileraren bitartez, espainieraren eta Espainiaren nagusitasuna eta euskaldunon menpekotasuna nabarmentzen dute saltoki handiok, goxo-goxo, diskurtsorik eskaini beharrik gabe, zaratarik alxa gabe. Gure egunerokotasunean txertatu da espainiazaletasun hori, ez soilik saltoki arrotzen eskutik, baizik eta “guretzat” ditugun saltokien eskutik ere.
Erabaki politikoak daude horren atzean. Ondo (anker) hausnartuak, Espainiako (a)normalizazioan gero eta gehiago urperatzen gaituztenak, erarik eraginkorrenean: gu horretaz konturatu gabe, matxismoarekin eta beste zapalkuntza molde batzuekin gertatu bezala. Eroskiri, BMri eta areago beste saltoki handi horiei guztiei ere, gabonak “zoriontzeko” eta euskaldunak errespeta gaitzaten exijitzeko garai aproposa da hau, ezta? Animatzen?