Altsasuko gazteak lawfare judizialaren biktima izan al ziren? – 

Auzitegi Nazionaleko Zigor Arloko Salak 2 eta 13 urte bitarteko zigorrak ezarri zizkien Altsasuko zortzi gazteri, “gorroto eta lesio delituagatik”, Guardia Zibileko bi kiderekin eta haien bikotekideekin izandako liskar baten ondorioz. Medikuen partea “lesio arinak” izan zen, eta Nafarroako Guardia Zibileko koronel buruak “gorroto delitutzat” jo zuen. Hori dela eta, Auzitegi Nazionalaren epaia “benetako dislate juridikoa” izango litzateke iturri judizialen arabera, eta horrek berehalako gaitzespena eragin zuen herrian eta erakundeetan.

Bestalde, Auzitegi Gorenak erabaki zuen Auzitegi Nazionalak “terrorismo delitu gisa” epaituko zuela, Auzitegi Nazionaleko fiskalak hala eskatuta. Azkenean, José Perals fiskalak lehen auzialdian eskatutako “terrorismo delitua” baztertuta, Auzitegi Nazionaleko Apelazio Salak ebatzi zuen Auzitegi horretako Lehen Sekzioak 7 gazteei ezarritako kondena mantentzea (2 eta 13 urte bitarteko espetxe-zigorra), eta Gabriel Rufianen iritziz, “lawfare judizialaren kasu argia litzateke, gazte horiek Cadizekoak izan balira, ez ziratekeelako kartzelan sartuko”.

Altsasuko gazteak lawfare judizialaren biktima izan al ziren?

Susan W. Tiefenbrunek, Case Wester Reserve University-n argitaratutako “Semiotic Definition of Lawfare” tesian, adierazten du Lawfare terminoa (gazteleraz Guerra Judicial) Law (Ley) eta Warfare (Guerra) hitzen nahasketatik sortu zela, eta mende honetako lehen hamarkadan hedabide anglosaxoietan erabili izan dela.

Termino horrekin “legezko eta nazioarteko prozedurak gehiegikeriaz erabiltzea, aurkari baten aurkako gaitzespena eragiteko, legezkotasun-itxura mantenduz” esan nahi dugu. Horrela, zigor-arloko prozesuko arauak urratzeaz ariko ginateke, hala nola frogak ez onartzeaz, epaimahaiaren inpartzialtasunik ezaz, proportzionaltasun-printzipioa urratzeaz eta defentsa-gabezia sortzeaz.

“Altsasu kasua” deiturikoan, lawfare judizialaren elementu tipiko ia guztiak bildu ziren, hala nola, guardia zibila alkandora zuri inpolutuarekin agertzen zen gaueko bideoaren froga ez onartzea; epaimahaiaren inpartzialtasun falta, Concepcion Espejel epailea baitzen epaimahaiburu, Altsasu kasuaren defentsak alferrik errefusatu baitzuen, honako hau iritzita: “ez zen epaile inpartziala izateko eskubidea betetzen, Guardia Zibilaren koronel batekin ezkonduta zegoelako eta Barne ministroak Guardia Zibilaren Merezimenduaren Ordenarekin kondekoratu zuelako”.

Era berean, prozesu penal horretan proportzionaltasun-printzipioa urratzen da; izan ere, gorroto-delituei gehienez 4 urteko espetxe-zigorra ezartzen zaie, eta lesio-delituei gehienez 3 hilabetetik 8 hilabete arteko espetxe-zigorra edo isuna, halakorik ezean. Hala ere, gazte horiei azkenean ezarritako zigorrak 3 urtetik 19 urte artekoak izan ziren, bai eta akusatuen defentsa-gabezia ere, abokatuek ez zituztelako akusazioaren xehetasunak aldez aurretik ex ezagutzea.

Halaber, gazteak epaiketa egin aurretik 18 hilabete prebentziozko espetxealdian igaro behar izan zituzten nahiz eta duela gutxi emandako epai judizialek baieztatzen dutenez, “behin-behineko espetxeratzearekin inola ere lortu ezin dena ez da zigortzea edo zigorra aurreratzea”, eta amaitzeko, “favor libertatis” printzipioa aplikatzen da (askatasunaren aldekoa), “askatasuna gutxien murrizten duen araua hautatzera eta aplikatzera bultzatzen duena”.

Kasu horrek Aznar Doktrina deiturikoaren legezko ezarpena ekarri zuen de facto, hau da, “Espainiako Estatuan nagusi den establishment-aren mezuari talde eta entitate diskoloak eta erregogorrak kriminalizatzea”, eta “perfekzio negatiboa” delakoaren paradigma izango zen, Martín Amis nobelagileak “ustezko Estatu ideal batek aurrez pentsatutako muturreko ankerkeria masiboaren erabileraren justifikazio lizuna” izendatzeko erabilitako terminoa.

Aurretik azaldutakotik ondoriozta daiteke Altsasuko gazteak lawfare judizialaren biktima izan zirela, espetxean ametsak eta askatasun-zirimolak utziz, zeren Oscar Wildek zioen bezala, “kartzelan dagoenarentzat, malkoak eguneroko esperientziaren parte dira. Kartzelan negarrik egiten ez den eguna bihotza gogor dagoen eguna da, ez bihotza alai dagoen eguna”.

Germán Gorraiz López – Analista

Altsasuko gazteak lawfare judizialaren biktima izan al ziren?