Berriro ere gogorarazi behar da aldi horretan ELAk Gipuzkoako Foru Aldundiarekin (titularra eta zerbitzuaren azken arduraduna), elkarrizketa-bide bat irekitzeko eta akordio iraunkor eta demokratiko bat lortzeko (hau da, gehiengoak sinatua) maila guztietako elkarrizketa lortzeko bideak agortu dituela. ELAk aurreakordioa lortu zuen zenbait patronalekin, eta Aldundiak boikota egin zion.

Zoritxarrez, saiakera guztiak antzuak izan dira. Bilera ziztrin bat ere ez. Eta zergatik? Izan ere, Gipuzkoako Foru Aldundiak ELA zigortu nahi du, eta horretarako langileak bahitu gisa erabiltzen ditu. Aldundiko agintariek ELAren aurka duten ezinikusia urrunetik dator: ELA eta egoitzetako langileak, Aldundiak betikotu nahi duen laguntza-ereduaren (enpresentzako negozioa, zerbitzu publikoaren kalitatearen kontura, eta lan-esplotazioan oinarritua) etsai gisa ikusten dituzte.

Eredu hori, % 90ean, finantzaketa publikotik elikatzen da (Gipuzkoako herritarren zergetatik), baina propagandak oso lan-baldintza eta arreta asistentzial prekarioak ezkutatzen ditu (24 ordu bakoitzeko 90 minutu erabiltzaileentzat). Ekuazioa oso erraza da: diru publikoak, lan-baldintza txarrek eta arreta eskasak negozio segurua eta dibidenduen banaketa dakarte.

Eredu hori arrisku larrian egon zen pandemian, eta agerian utzi zituen asistentziaren gabeziak eta izaera neoliberala. ELAko zerbitzu juridikoen ekintzen helburua langileen eta erabiltzaileen osasuna bermatzea izan zen (gogorarazi behar da enpresek emandako lehen isolamendu-materiala zabor-poltsak izan zirela…). Jarduketa haiek EAJk egoitzetarako zuen eredua arriskuan jartzen zuten, eta horregatik Markel Olanok gogor kritikatu zituen: ondo baino hobeto zekien eredua behera etor zitekeela.

Agian horregatik, Aldundiak estrategia bikoitza prestatu zuen: alde batetik, “gizartearen aurrean” egungo eredua zalantzan jartzen ez duen eta pandemia ondoren aurpegia garbitzea helburu duen “Liburu berdea: etorkizuneko egoitzaranzko trantsizioa” izeneko egoitzetako plan estrategikoa aurkeztu zuen. Eta, bestetik, langileek amore emateko plana diseinatu zuten… Noraino iritsi da Gipuzkoako Foru Aldundia ELA eta langileak zigortzeko helburuan? Ekintza antidemokratikoak bermatzeraino, hala nola gutxiengoarekin hitzarmen bat adostea (ordezkaritza sindikalaren % 8arekin: edozein parlamentutan onartuko al litzateke hori?), hauteskunde sindikaletan botoa ematen duten 6.500 langileen borondatea gutxietsiz. Horrek argi erakusten du gure agintari askok zer kultura demokratikoa duten…

Gutxiengoan egindako akordio hori erabat diskriminatzailea da (UGTren karneta izanez gero eskubide gehiago izango dituzu…), greba-eskubidea lapurtzen du eta gainerako % 92ari egutegiei, kontratuei, lan-osasunari, oporrei, hitzarmena aplikatzeari edo ez aplikatzeari, subrogazioari… buruzko artikuluak aldatu beharra ezartzen dio. Zoritxarrez, ez da jarduketa hori ikusi dugun lehen aldia: 2010ean, Gipuzkoako Foru Aldundiak eraginkortasun mugatuko beste hitzarmen bat babestu zuen, eta Auzitegi Gorenak Langileen Estatutuaren eta Askatasun Sindikalaren Lege Organikoaren aurkakoa zela adierazten zuen epaia eman zuen.

2022ra itzuliz, orain zapalkuntza antidemokratikoak hainbat maila igo ditu. Aldundiak, UGTk eta hiru patronalek, hitzarmenarekin bat egiten duten langileek grebari uko egitea ezarri nahi zieten UGTko kide ez direnei, eta hori, pertsonari dagokion oinarrizko eskubidea da, eta, horregatik, ezin zaio uko egin. Xantaia, pertsona bakoitza atxikitzeko gehieneko epea eta argi eta garbi legez kanpokoak ziren beste artikulu batzuk ezartzera iritsi zen, proiekzioa eta eraginkortasun orokorreko lan-baldintzak arautzen zituztelako; gai horiek, lanaldiak, egutegiak, funtzioak eta abar, ezin dira eraginkortasun mugatuko hitzarmen batean arautu.

Gehiegikeria antidemokratikoa hain handia zenez, ELAk salaketa jarri ondoren, irailaren 25ean, akordioaren sinatzaileek artikulu horiek kendu zituzten, zartada judizial handia saihesteko. Eta hori guztia Gipuzkoako Foru Aldundiak bermatu du. Hau galdetu beharko litzaioke: “Noiz arte erabiliko ditu egoitzetako milaka langile eta erabiltzaileak, politika klientelarren eta neoliberalen bahitu gisa?”.

6.500 langile, Gipuzkoako Aldundiak bahituta 6.500 langile, Gipuzkoako Aldundiak bahituta