Kennedy, Israel eta Palestina –

Laurent Guyénotek “Kennedy, lobby eta bonba” (Red Voltaire, 2013-5-2) artikuluan dioenez, 1950eko hamarkadaren hasieratik, Ben Gurion Israelgo lehen ministroak bonba atomikoen fabrikazio sekretuari ekin zion, eta, horrela, Eisenhowerren agintaldian hasitako “Atom for Peace” lankidetza baketsuko programaren helburu nagusia indargabetu zuen.

Guyénoten arabera, Kennedyren helburua ez zen Israelek arma nuklearra edukitzea saihestea, baizik eta proiektu anbiziotsuago baten parte izatea, 1961eko irailaren 25ean NBEren Batzar Nagusiaren aurrean iragarritakoa: “Gerrako arma horiek likidatu behar dira haiek gu likidatu aurretik”.

Hala, 60ko hamarkadan, AEBek, SESBek, Frantziak eta Britainia Handiak eta NATOko eta Varsoviako Ituneko aliatuek bakarrik zuten arma nuklearra. Estatu Batuek eta SESBek agindutakoari jarraituz, herrialde horiek jada erabakita zuten armagabetze nuklearraren doktrina ezartzea, baina Ben Gurionek ez zuen tesi hori partekatzen, Kennedy aurrez aurre aurka zegoen arren.

Gainera, Kennedyk 1948an etxeetatik eta herrixketatik kanporatutako 800.000 palestinarrak itzultzeko eskubidearen aldeko konpromisoa hartu zuen (nakba).

Hori dela eta, AEBk NBEn zuen ordezkaritzak 194 Ebazpena ezartzeko proposamena aurkeztu zuen 1963ko azaroaren 20an, baina ez zuen denborarik izan Israelgo Gobernuaren erreakzioak egiaztatzeko, 2 egun geroago hil baitzuten Dallasen.

Kennedyren magnizidioak Johnson presidentearen argi berdea eman zion Israeli bere proiektu nuklearra burutzeko, nahiz eta 1986ra arte itxaron behar izan zen Israelek isilpean bonba atomikoa (1967) lortu zuela frogatzeko, Sunday Times-ek Mordejai Vanunu teknikari israeldarrak Dimonako konplexu nuklear sekretuaren zenbait argazki argitaratu ondoren.

Ordutik, AEBko presidente hautetsi guztiak Israelen bahituak izango lirateke, Ariel Sharon lehen ministro israeldarrak 2001eko urrian Shimon Peres Atzerri ministroari egindako aitorpenaren arabera: “Guk, herri juduak, Estatu Batuak kontrolatzen ditugu eta estatubatuarrek badakite”.

Germán Gorraiz

Kennedy, Israel eta Palestina