Osasun sistema publiko eta kalitatezkoaren defentsan –

Eusko Jaurlaritzak partekatutako hasierako diagnostikoak hutsune nabarmenak dituela, eta, besteak beste, pribatizazioen aurka egiteko, lehen arretaren kalitatea bermatzeko, hizkuntza eskubideak babesteko edota herritarren beharren araberako pertsonal politikak egiteko egiturazko neurrien beharra azpimarratu du LABek.

Sindikatuak gaur eginiko agerraldian Osakidetzako sail sindikaleko kide Jessica Gondrak azaldu duen moduan, Eusko Jaurlaritzak Osasun Ituna delakoa erdiesteko mahai bat martxan jarri izana Osakidetzako langileek eta, oro har, herritarrek eginiko borrokaren fruitua da.

“Azken urteetan Osakidetzak ematen duen zerbitzuak okerrera egin du ez delako osasun sistema Publiko sendo batek eskatzen duen politika publikorik egin. Kontzertu ekonomikoak ematen dituen aukerak ez dira baliatu herritarren mesedetan”, salatu du Gondrak. Izan ere, sistema publikoa ahulduz joan da eta pribatua, ostera, indartuz. Osakidetzako langileek egin ditzaketen eta egin beharko lituzketen hainbat zerbitzu pribatizatu egin dira eta kontzertaziorako joera gero eta hedatuagoa da. Bada, horrek guztiak langileengan eragin nabarmena izan du: “Langile kopurua ez da nahikoa, ez da egonkorra eta hainbat eremutan lan egitea ez da batere erakargarria. Horrek, lehen arreta, sistemaren oinarria dena, kolapso egoerara eraman du”.

Horren guztiaren aurrean, Osakidetzan eraldaketa sakona eskatu du LABek, eta osasun mahai hori aldaketaren alde borroka egiteko baliatuko du. Hala, kalean eta mahai sektorialetan bezala, mahai horretan ere leihatuko ditu sindikatuak bere eskakizun eta aldarrikapenak.

Gondrarekin batera, LABeko Zerbitzu Publikoen Federazioko arduradun Xabier Ugartemendiak hartu du hitza gaurko agerraldian. Bada, lehenik eta behin adierazi du LABen helburua osasun sistema publiko indartsu bat lortzea dela, eta norabide horretan doazela, hain zuzen ere, aurkeztu dituen ekarpenak.

Abiapuntu gisa, itunaren beraren izenburuari erreparatu dio: “Gobernuak Osasun Ituna planteatzen du, berau publikoa izan behar dela argitu gabe. LABen iritziz, Osasun Zerbitzu Publiko Indartsu baten aldeko Ituna izan beharko litzateke. Horrekin lotuta, itunak izan beharreko helburuak ere osatu ditu LABek, eta proposatu du honako hauek txertatzea: osasun sistema unibertsala izatea, kalitatea hobetzea, publikoa indartzea, publifikazioa bultzatzea, herritarren partaidetza bermatzea, osasunaren promozioa eta prebentzioa egitea, zerbitzua euskalduntzea eta langileen lan baldintzak hobetzea.

Mahai gainean jartzen diren gaiak jorratzeko prozesuari buruzko ekarpenak ere egin ditu LABek, Ugartemendiak azaldu duenez: “Erabakiak langileen partaidetzarekin hartu behar dira, eremuko gehiengoak errespetatuz. Horretarako, sindikatuen blokeari dagokionez, mahai horretan hartu beharreko erabakiak mahai sektorialean lantzea eta bertako gehiengoen arabaera izatea planteatu dugu”.

Pribatizazioari galga

Azpimarratzekoa da Jaurlaritzak prestaturiko diagnostikoan ez dela pribatizazio politikari lotutako inolako datu eta baloraziorik aipatzen. Ez aipatzeak, LABen ustez, erakusten du egoera hori zuzentzeko borondaterik ez dagoela. Bada, sindikatuarentzat premiaz jorratu beharreko gaia da, eta lehenik eta behin orain arteko praktikei buruzko datuak (zer pribatizatu den, noiz, nola, kostuak…) bildu eta ezagutarazi beharko liratekeela uste du. Ildo beretik, jakinarazi beharko litzateke osasun kostuetatik zeintzuk dagozkion zerbitzu publikoari bere horretan, eta zenbat bideratu diren sektore pribatura. “Azken urteetan publikoa ahuldu egin da pribatua indartzeko, eta garrantzitsua da jakitea eremu biei bideratu zaien diru kopurua”, azaldu du Ugartemendiak.

Osasun mentalaren arloari dagokionez ere, atal propio eta berezitua izan dezan eskatu du LABek. Hala, kasu honetan ere datu propioak eta balorazioa eskatu ditu.

Lehen Arretari buruz Gobernuak egiten duen diagnostikoarekin ez dator bat LAB: “2000. urtetik gaur egunera arteko datuak txertatzea eskatu dugu, eta ez soilik 2019tik aurrerakoak”. Horrekin batera, hitzordua lortzeko arazoak, kubritzen ez diren absentziak nahiz medikurik gabe dauden kupoen datuak ere eskatu ditu sindikatuak.

Era berean, giza-baliabideen arloan erronkak datozela aurreikusi du LABek, aintzat hartuta datozen 15 urteetan plantillaren %40 erretiratuko dela eta, gaur-gaurkoz behin-behinekotasuna %50ekoa dela, lanpostuen zerrendako koderik gabeko lanpostuak daudela ahaztu gabe. Hala, giza-baliabideen arloko diagnostikoan sakontzea ezinbestekoa da LABen ustez, eraginkortasunez jorratzeko plantillaren antolaketara bideratutako lan-ildoak.

Euskararen gaia ere badago LABen eskakizunen artean, eta zerbitzua euskaraz ematea nahiz langileek hizkuntza horretan lan egin ahal izatea berma dadin, hainbat datu falta direla uste du: “Euskara ikasteko liberazio kopurua, erabiltzaileen historialetako hizkuntza, euskeraz artatuak izatea eskatu dutenen kopurua, egondako salaketa kopurua…”.

Mobilizazioa hilaren 14an

Osasun mahaia ireki izana borrokaren ondorio dela errepikatuta, mahaitik harago ere osasun sistema publikoa onbideratzeko borrokan segitzeko asmo irmoa dauka LABek. Horren adibide, urriaren 14an Bilboko Indautxu auzoko Areilza Doktorea kaleko osasun zentroaren aurrean mobilizazioa deitu du sindikatuak.

Mobilizazio horren aurretik, dena den, beste bi hitzordu ere badaude egutegian. Alde batetik, mahaiaren hurrengo bileraren egunean bertan, hau da, asteazken honetan, hilak 9, Osasungintza Publikoaren aldeko Plataformek mobilizazioa deitu dute Donostian, osasun sistema publikoa indartu dadila eskatzeko asmoz. Bestalde, urriaren 10ean Osakidetzako intersindikala osatzen duten gainerako sindikatuekin batera mobilizatuko da LAB, biltegien pribatizazioa salatzeko. Gasteizen deitu dute elkarretaratzea, Osakidetzaren zerbitzu zentraletan, 10:00etan.

Osasun sistema publiko eta kalitatezkoaren defentsan berresten gara