Korrika eta Nafar hizkuntzaren egoera – 

Egun hauetan, Nafarroako errepideetatik igarotzen da Korrikaren suge koloretsua, fosilizatzeko arriskuan dagoen hizkuntza batentzat haize freskoa dariona eta bere eragin mediatikoaren bidez, euskarak Erresuma Zaharreko bazter guztiak hartzen dituelako irudikeria eragiten duena.

Hala ere, Lingua Vasconum Primittiae-ren sorterrian, Nafar Erreinu Zaharrean hain zuzen ere, euskararen egoera kezkagarria da oso, zeren Nafarroa Oinez-en eta Korrikaren oihartzun mediatikoaz gain, errealitate gordinak frogatzen du Nafarroan euskararen hedapena geldialdirantz doala, azken hamabost urteotan gorakada ñimiño bat gertatu bada ere.

Ildo horretan,  Maria Chiviteren Gobernua, Herri Administrazioetan euskararen erabilera arautuko duen foru dekretu berri bat prestatzen ari litzateke, eta bertan, ustez, eremu mistoan eta ez-euskaldunean euskararen balorazioaren derrigortasuna desagertuko litzateke. Horrekin batera, D ereduko matrikulazioek behera egin dute, jaiotza-tasak murrizt egin duelako eta PSNk eta UPNk ingelesaren aldeko apustu garbia egin dutelako eta horrek guztiak Nafarroan euskararen etorkizuna zalantzazkoa dela iragartzen du.

Nafarroako euskararen egoera zalantzagarria ikusirik, gogoeta sakonaren eta kritika eraikitzailearen beharra badugula ondorioztatzen da, zeren euskararen ahuleziak euskaraz bizitzeko konpromisoa hartzeko eskatzen digu, hots, euskaldunok, erabiltzen dugun euskara gaurkotu, hobetu eta bere erabilera areagotu,  zeren euskararen erabileran baitago etorkizunaren giltzarria.

Aurrekari hori kontuan izanda eta UPNen gaurko bakardade politikoa ikusirik, zonifikazio linguistikoaren aldaketa berria erdiesteko momentu aproposa izango litzatekeela ondorioztatzen da, Nafarroako eremu linguistikoen gaurko kartografia birdiseinatuz eta D ereduko ikastetxeen mapa erradiala hedatuz.

Egoera horretan, espero izatekoa da Geroa Baik eta EH Bilduk, Chivite presidentea behartzea oposizioetako merezimendu-lehiaketan euskara gainerako hizkuntza komunitarioekin lehenbailehen parekatzera horrela, egoera hauek saihestea: Erizaintzako azken EPEa, euskara meritutzat hartu ez zuena, edo Chiviteren Gobernuak berriki hartutako erabakia, “Osasunbideak eremu mistoan egindako deialdi guztietan euskara meritutzat ez hartzea.

Hala ere, Geroa Bai lotuta leudeke Boterearen poltronarekiko duten atxikimenduagatik, Nafarroako Gobernuan PSNrekin batera gobernatzeagatik; aldi berean, EH Bilduk bere udal boterea indartzeko helburua beteko zukeen, Iruñeko Alkatetza eta NUKFko Presidentetza lortuta.

Tamalez, Administrazio publikoetan euskararen erabilera arautuko duen Nafarroako Gobernuaren Foru Dekretu berrian Eremu ez-euskaldunetako euskararen balorazioa desagertuko da. Horri D ereduan matrikulak gutxitzea eta PSNren eta UPNen euskararekiko gaitzustea gehituz gero, horizonte zalantzagarri bat ematen du euskararentzako. Hori dela eta, euskararen aldeko mobilizazio orokorraren aldarrikatzea premiazkoa da, zeren ildo horretatik jarraituz gero, epe ertainari begira euskararen kartografia txikituko da, foru lurraldean barreiaturik dauden uhartetxo ideologiko edo sentimentaletan eta Nafarroako ipar-mendebaldeko eta ekialdeko ohiko zokoetan preso geratuz eta denok erantzukide izango garena ekintzaren edo ez-egitearen ondorioz .

Germán Gorraiz – Analista

Korrika eta Nafar hizkuntzaren egoera