Ugazaben erakundeen arazoa –

Enpresak eta Gobernu Ekintza
UGAZABEN ERAKUNDEEN ARAZOA

1. Ugazaben erakundeak funtsezko arazoetako bat dira enpresen eta gobernuen arteko harremanetan. Problematika honetan oinarrizko hiru faktore aurki ditzakegu:

– Alde batetik, gobernuek ordezkatu eta defendatu behar duten interes orokorraren eta enpresaburuen interes partikularraren arteko desberdintasun objektiboak.

– Bestalde, patronalen posizionamenduan negoziazio kolektiboan espezializatzeak sortzen duen distortsio arazoa.

– Azkenik, ugazaben erakunde gehienen ordezkagarritasun zalantzagarriaren ondoriozko problematika.

2. Enpresaburuak, oro har, biztanleriaren ehuneko 5 inguru dira, soldatapeko bat edo bi dituzten autonomoak barne. Horixe da, eta ez besterik, dagokien gizarte-ordezkaritza. Hala ere, gauza nabaria da enpresa-klasearen eragin mediatiko, sozial eta politikoak bere ordezkagarritasun soziala nabarmen gainditzen duela. Egitate hori, berez, mendebaldeko sistema demokratikoaren egiturazko arazo bat da, eta oso kontuan hartu behar da gobernu-ekintzan.
3. Beharrezkoa da enpresaburuei beren ekarpenak ahalik eta objektibotasun handienarekin aitortzea, baina betiere haien indar ekonomikoa neurriz kanpoko indar sozial eta politiko bihurtzea saihestuz. Enpresarien elkarteek, beren kabuz, sektore horren interesak antolatzen eta defendatzen dituzte ia ezinbestean, enpresen botere ekonomikotik eratorritako eragina oinarri hartuta. Ikuspegi horretatik, enpresen ordezkaritzarako erakundeak zuzeneko mehatxua izan daitezke – edo dira – ordezkaritza demokratikorako.
4. Bestalde, ugazaben erakundeek oinarrizko eginkizuntzat hartzen dute – askotan, funtsezkoena – enpresariak ordezkatzea lan-harreman kolektiboetan. Funtzio horrek patronalen posizionamenduak desitxuratzen ditu, enpresaburuek duten enpresa jarduera osoaren ikuspegirik gabe, lan-harreman kolektiboen erronka eta helburuekin neurriz kanpo itsutzerainoko joera hartzen baitute.
5. Behin baino gehiagotan, enpresaburuak ez daude pozik beren patronalak erakunde sindikal batekiko edo bestearekiko erakusten duen oldarkortasuna dela eta. Enpresaburu askok neurriz kanpokotzat jotzen dute erasokortasun hori, nahiz eta ezin hobeto egokitu ugazaben erakundeen jardueraren logikara, horientzat negoziazio kolektiboaren bilakaera enpresa jardueraren benetako helburua bihurtzen baita.
6. Azkenik, ugazaben erakundeen ordezkagarritasun arazoak oso larriak dira, eta harrigarria bada ere, iritzi publikoari ezkutatu egiten zaizkio. Arazo horiek bi jatorri dituzte. Alde batetik, enpresa handiek erakunde horietan modu naturalean hartzen duten neurri gabeko eragina. Bestalde, enpresek ugazaben erakundeetan duten afiliazio-maila oso txikia izatea.
7. Horren ondorioz, alde batetik, enpresa-ehunaren gutxieneko sektore bat baizik ez dute ordezkatzen enpresarien elkarteek. Bestetik, ia ez dago inolako auditoretzarik edo kontrolik haien afiliazio- eta ordezkaritza-mailari buruz. Hori nekez onar daiteke edozein logika instituzionalen ikuspegitik.
8. Arrazoi horien guztien arabera, ugazaben erakundeen eraketa eta jarduera benetako erronka bihurtu dira enpresak eta gobernu-ekintzaren arteko harremanetarako, baita sistema demokratikoaren egonkortasunerako eta arrazionaltasunerako ere.

 

Testu hau “ENPRESAK ETA GOBERNU EKINTZA” egitasmoaren barne kokatzen da, EKAI Center-ek landutakoa, Lan eta Gizarte Ekonomiarako Ministerioa, Espainiako Gobernuaren Bigarren Lehendakariordetzaren laguntzarekin.

Mila esker zure arretagatik. Jarraitu gurekin.

PDF:  https://drive.google.com/file/MTMM7ysnSh/view

Ugazaben erakundeen arazoa