Andoni Munduate: “Atez-atekoak ez du zentzurik, baino askoz ere larriagoa da atzean dagoen komunikazio kanpaina”
Atez ateko zabor bilketa sistemak aldeko eta kontrako iritzi ugari piztu ditu; defendatzaile sutsuetatik eszeptikoetaraino. Andoni Munduate ataundarra guztiz kontra dago: “atez atekoak Ataunen ez du zentzurik. Zerotik hasi diren tokietan, ondo dago. Baina guk hemen badugu sistema bat, eta ondo funtzionatzen du. Hobe funtziona lezakeela? Noski, horretarako marketin eta publizitate kanpainak egin behar dira, jendea kontzientziatzeko“.
Atez atekoak zentzurik ez du zuretzat, zergatik?
Oso erraza: daukagun sistema gustokoa dut. Ataun bezalako herri batean atez atekoa jartzea “aberrazio” bat iruditzen zait. Herriko populazio guneak oso barreiatuta daude (1.700 biztanle inguru 3 auzo eta sakabanatutako baserri askotan zehar) eta horrek gastua asko igoko luke. Bestetik, orain dugun sistemarekin (edukiontzi horia, plastikoentzat; urdina paperarentzat; berdea, beirarentzat; zuria arropa eta oihalentzat; marroia organikoarentzat eta berde iluna gainerako zakarrarentzat) guztia edo ia guztia birziklatzen dugu. Hau da, gaur, etxean imajina dezakegun guzti-guztia birziklatzen dugu.
Beraz, zure ustez, atez-atekoarekin ez dugu gehiago birziklatuko?
Bai eta ez. Orain arteko edukinontzi bidezko bilketa atez atekoarekin orkezkatuz gero ez du ezer onik ekarriko: orain arte ezertxo ere birziklatzen ez zutenek berdin jarraituko dute eta dagoeneko ahal dugun guztia birziklatzen dugunok, prinzipioz, hortan jarraituko dugu. Ezer onik ez ekartzeaz gain desabantaila asko dakar atez atekoak.
Baina, bestalde, aldaketaz hitz egiten dugunean ez gara atez-atekoaz bakarrik hitz egiten ari, honekin batera doazen bi gaietaz baizik: batetik, dagoeneko nolabait hasi den komunikazio kanpaina bat (“birziklatzen ez badugu, zaborrak jango gaitu”) eta bestetik miaketa eta zigor sistema bat (“zaborrera zer bota duzun eta zer ez duzun zelatan egongo gara eta behar ez bezala portatuz gero, isuna jarriko dizugu”).
Azkeneko bi hauek bai bultza ditzakete hiritarrak gehiago birziklatzera, baino komunikazio kanpaina orain dugun bilketa sistemarekin ere egin daiteke, eta egin behar litzateke. Miaketa eta zigorrena berriz sistema demokratiko eta zuzenbide estatu batean onartezina iruditzen zait. Estatu totalitarioaren lagin bat, txikia izan arren onartezina.
Zer desabantaila ikusten dizkiozu atez ateko zabor bilketari?
Asko. Eta ez dago plano filosofiko-kosmiko batean eztabaidatu beharrik. Atez atekoa ematen den herriren batera joan eta gehiengoari galdetzea besterik ez dago: alde batetik itsusia da eta usain txarra du, askotan bi faktore hauei garrantzia kentzen badiegu ere niri lehen mailako gaia iruditzen zait. Bestetik herritarren bizimodua bilketa egunei inolako zentzurik gabe moldatzea eskatzen du (astelehenetan beira jasotzen badute ere jendeak astearteetan berdin edaten du ardoa) norberak nahi edo ahal duenean ateratzeko aukera eduki beharrean. Orain ondo asko funtzionatzen dugu, ez gara zaborraren esklabo; bakoitzak zaborra edukiontzian uzten du hoberen datorkion momentuan.
Horretaz gain kostua dugu: atez-atekoa martxan jartzeak sekulako dirutza gastatzea eskatzen du. Eta gaur, gaur bezala, hau baino lehenagoko gauzak badaudela deritzot udal aurrekontuak husteko.
Ez al da gehiago birziklatuko atez atekoarekin?
Zer nahi duzu esatea, ez dut sinesten dioten bezala zaborraren %80 birziklatuko denik. Denok dakigu Europako herrialde aurreratuenetan ere ez direla tasa horietara iristen ezta, gutxiago ere! Eta hemen bai? Tira…
Baina, esan dudan bezala, ezarriko den zaborren kontrol sistema hori da larrien iruditzen zaidana. Nire zaborren artean arituko dira eskua sartzen –ontzi bakoiza identifikatuta egongo baita–, ondo birziklatu dudan edo ez ziurtatzeko?! Mesedez! Harrigarria iruditzen zait gaur egun norbanakoaren pribatutasunaren harira sortutako iskanbilekin (interneteko SOPA famatua, esaterako), gero kalean halakorik egitea.
Agintarien arabera, atez atekoa ezarrita guztiok %80a birziklatuko dugu eta modu horretan erraustegiaren eraiketa ekidingo da.
Hori da gehien haserretzen nauena! Bilduk egin duen “beldurraren” komunikazio kanpaina ikaragarria da. “Gaizki portatzen bazara, otsoa etorriko da”, erraustegia, hobe esanda. Erraustegiaren mehatxupean sartu nahi digute atez atekoa. Zergatik ez dute komunikazio kanpaina horretara bideratutako esfortzu guztia oraingo sistema bultzatzeko erabiltzen? Hau da, burua jan herriari, baina birziklapena bultzatzeko eta herriak gehiago birzikla dezan konbentzitzeko. Dena den erraustegia igual igual jarri beharko dute azkenean…
Baina beti egongo da birziklapenaz paso egiten duen jendea eta sekula konbentzitzeko gai izango ez zarena. Zer egin horiekin?
Denok ezagutzen ditugu horrelakoak. Gehienak adinean aurreratuak dauden pertsonak direla esango nuke, behar bada hori da arazoa. Horiekin zer egin? Nazioartean tabakoaren eta zerga iruzurraren aurkako legeek bilatzen duten efektua: behintzat ez daitezela harro egon inoren aurrean “horiek tontakeriak dituk” esanda. Gizarteak lortu behar du ez berziklatzea lotsagarria izatea. Hasteko ez litzateke gaizki egongo, besteen zaborrak arakatzea baino hobe, ezta?
“Atez-atekoak ez du zentzurik, baino askoz ere larriagoa da atzean dagoen komunikazio kanpaina”
Andoni Munduate
BUF!!!
Aupa Noemi. Barkatuko didazu baina ez dut ulertzen titular hori, eta Andonik berak dioen bezala, zergatik ez zaio horrelako elkarrizketarik egiten atez atekoa zuzenean ezagutzen eta bizitzen duen bati?
Pixkanaka pixkanaka….
Ataundar guztiek birziklatzen duten sistema bat planteatuko bazenu, arrazoia emango nizuke, baina publizitate kanpaina batekin ez duzu halakorik lortuko. Birziklatzea guztion BETEBEHARRA da, eta ez kapritxo soil bat. Eta betebehar hori bete dadin neurriak hartu behar dira. Noski guztiok birziklatuko bagenu beste sistema bat egokiagoa litzatekela, baina ez da halakorik pasatzen.
Zarautzen ere organikoen edukiontzi marroiaren sistema dugu iadanik. Bilduren lehen iniziatiba, izan zen oraindik ere azalpenak eta giltzak jaso ez zituztenei zergak igotzea horrela birziklatzen dutenak baino okerrago para zitezen. Teorian birziklatzen dutenen zenbakia asko igo dela esan badaiteke ere, zabor bilketako zenbakian pisutan oso gutxi aldatu dira(ez inondik ere gitzen proportzioan).
Horrexegatik (eta nik ere Andoni Munduatek bezalaxe guztia birziklatzen dut), atez ateko sistema derrigorrezkoa dela iritzi diot.
Ez dut oso ondo ulertzen elkarrizketa hau zertara datorren. Ataunen “daukagun sistema gustuko” du elkarrizketatuak, eta zer? Nik gustuko ditut aitaren taloak, eta zer? Nik gustuko dut etxe aurreko farola okerrak ematen didan argia, eta zer? Orain jendearen gustuen araberako elkarrizketak egiten hasiko gara? Edo sinesmenaren araberakoak? “ez dut sinesten dioten bezala zaborraren %80 birziklatuko denik”. Hortxe dago kontua, atez atekoaren kontra gustuengatik eta siniskeriengatik gauden, ala ez delako benetan gehiago birziklatzen edota benetan garestiagoa delako edota… Hona hemen zikinkeriaz, %80a birziklatzeaz, erosotasunaz, garesti den ala ez… Urko Apaolazaren argibide batzuk
Andoni Munduate ataundarrak dio gaur egungo sistemarekin dena edo ia dena birziklatzen dutela Ataunen. Ataundarrak zentzudunak eta arduratsuak direla badakit, baina kosta egiten zait Andonik diona sinestea. Ni bizi naizen herrian ikusten dudana da berde ilun koloreko edukiontzira beste edukiontzietara bota beharko liratekeen hondakin asko eta asko botatzen direla (zoritxarrez, oraindik ez daukagu organikoa biltzeko edukiontzirik), eta ez diot zaborra arakatzen aritzen naizelako, begi bistakoa delako baizik. Eta hori botatzen dutenak, ikusten dudalako edo hala egiten dutela esaten dutelako (zenbaitzuk harro gainera) ez dira bakarrik adinean aurrera egindakoak. Andonik ontzat jotzen duen sisteman eta atez atekoan oinarri bera dago: hondakinak bereiztea. Hortik abiatuta jendea bereizketa hori egitera bideratuko duen sistema bat ezarri behar dela uste dut eta sistema horretan soberan dagoela edozein zaborra onartzen duen edukiontzi berde ilun hori. Hortik aurrera buruari eragitea dagokigu sistema efizientea eta ahalaik eta erosoena bilatzeko. Uste dut aukerak badaudela.
Atez atekoarena da gizarte honetan bizi dugun absurdoaren erakusgarri bat. Ez da normala opzio politiko batekoek blokean babestea sistema hau eta bestekoek blokean arbuiatzea.
Herri honetan horrelako jarrera akritiko gehiegi dago.
@XAN
Eta zergaitik ez lehengo sistemaren erabiltzaile bati? Pentsatzen dut, Noemik dion bezala, gehiago ere etorriko direla… (eta bakarren bat izan behar zuen aurrena).
@ANDONI
Orduan arrazoia ematen ari zara, ala? Ez da sistema birziklatzera bultzatzen gaituena, “betebeharra” eta isunak baizik…
@AINARA
Noemik galdera batzuk egin zizkidan eta nik erantzun egin nizkion. Ez dakit zergaitik egin zizkidan niri… era berak zer dion. Aurreneko bi puntuekin bakarrik (ez dela zikina eta kiratsik ez dariola) nahikoa esaten du bere buruari buruz textu horrek…
@ISIDRO
Barkatu, akatsen bat egongo zen transkripzioan. Nik gurean (gure etxean) den dena birziklatzen dela esan nahi nuen. Posible dela egungo sistemarekin ere, alegia. Aldea nahi izatea edo ez izatea da. Bestalde, “edukiontzi berde ilun hori” atez atekoan ere badago, “errefuxa” deitzen dena eta beste inun bota ezin daitezkenak botatzeko balio du. Nik uste dut daukagun azpiegitura eta sistemarekin ere badagoela aukera birziklaketa fundamentuz egiteko.
@KROKO
Erabat ados.
Andoni Munduate.
Baten bat harritu egin da elkarrizketa mota honi ekin diogulako. Alde horretatik eskerrak eman nahi dizkiogu Andoni Munduateri lehenengoa izateagatik eta berak pentsatzen duena hain garbiki erakusteagatik. Badakigu ezer on gutxi ekarriko diola eta balitekeela zalapartaren erdian aurkitzea. Ea hurrengo egunetan gai garen beste iritzi batzuk ere ekartzeko.
Erakunde eta alderdi politikoen iritziak eta erabakiak ezagutzen ditugu, baina herritarren iritzi zuzenak ez. Horixe nahi dugu ZuZeun, AtezAteko kontu honetan, herritar soilen iritziak ezagutu, alde eta kontra, norberarena osatzen joateko, alderdi edo aukera politikoetatik harago. Ez besterik. Gure albistariak ez dauka alferrik jarrita HORIZONTALA adjektiboa.
@ANDONI
Besterik gabe, kontra edo alde izan, atez atekoari buruz hitz egiteko niri interesgarriagoa iruditzen zait sistema zuzenean ezagutzen duen baten iritzia.
Urko Apaolazaren argibideak sinisten dituena bai dela fededuna!! Akonfesional fededun ugari ditugu. Argibideak ematea ondo dago, baino irakurleak inozotzat hartzea…Hemen badirudi atez atekoaren kontra ezin dela inor egon, eta iritzi propioa baduzu atez atekoaren aldeko artaldearen kontrako mundu mailako talibana zarela. Ados nago guztiarekin Andoni Munduate.
Benetan elkarrizketa tamalgarria. Zorionak.
Ni ia guztian ados nago Andonik esandakoarekin. Ikusmina daukat Ataunen Aralegi, Aitzio edo Sorotxoetara joan-etorrian zabor bilketako kamioia ikusteko. Hori da ekologia?
Kontraesanez beteriko elkarrizketa, miragarria da, psikologia fakultatetan ikertzekoa, benetan.
“Horiekin zer egin? Nazioartean tabakoaren eta zerga iruzurraren aurkako legeek bilatzen duten efektua: behintzat ez daitezela harro egon inoren aurrean “horiek tontakeriak dituk” esanda. Gizarteak lortu behar du ez berziklatzea lotsagarria izatea. Hasteko ez litzateke gaizki egongo, besteen zaborrak arakatzea baino hobe, ezta?”
Aja… bai, gizartea da. Hau da, isunek, legeek eta bestelakoek ez dute eraginik tabakoaren legea egiterakoan, edo iruzur fiskalaren aurka egiten denean, ezta? Guztia da borondatea?
Edozein neurri hartzen den momentutik “errepresioa” garatzen da. Hori hala da. Helburua, baina, ez da “zaborretara zer botatzen duzun ikustea” baizik eta “birziklagarria dena zaborretara ez botatzea”. Oso ezberdina da errepresioaren helburua.
Galdera da: zergatik egin gaizki ondo egin daitekeen zerbait?
Elkarrizketatuak ondo egiten du, nik ere ahal dudan heinean (hemen ez dago 5. edukiontzirik ere). Baina birzikla daitekeen zerbati zaborretara botatzen jarraitzen dute herritar gehienek. Bestela ikusi Zarauzko datuk eta begiratu, inongo koertziorik gabe Antzuolan lortu dena atez atekoarekin.
@GALDER
Behar bada argitu behar nuen “nazioartean” jarrita “espainian ez” esan nahi nuela. Behar bada arrazoi duzue: hemen isunekin eta “otsoa etorriko” da mehatsuekin baino ezin dugu denontzat hoberena den bidea hartu… baina utzidazu optimista izaten: sinetsi nahi dut errealitateak berak dakarren mehatsua (“zaborrak jango gaitu”) ondo azalduta gizarteak erantzuteko hainako heldutasuna edukiko duela. Edo ez.
Galder, Antzuolako kasua aipatzen duzula.. nire ustez atez-atekoak berezkoa du koertzioa; auzotarren aurrean birziklatzen ez duena lotsarazteko balio du, eta horren eraginez lortzen du birziklatze tasa hobetzea.
@Andoni, diozunean guztia birziklatzea posible dela zurekin ados nago. hala ere errealitatea da, ez dela guztia birziklatzen. eta birziklatzea “betebeharra” dela diodanean ez naiz ixunez ari, guztiok gizarte honetako norbanako gisa, lurrarekiko eta ondorengoekiko errespetuz birziklatzea obligazio bat dela esan nahi dut. atez atekoa beharrezkoa dela esaten ari naiz, bestela ez dugulako guztiok birziklatuko, 5 edukiontziko sistemak aukera ematen badigu ere, ez delako guztia birziklatzen
Ez dakit zergatik Landerrek jotzen duen elkarizketa tamalgarritzat.
Interesgarria oso iruditzen zait eta gogo handiz espero ditut datozenak.
Badakit batzuk dogmak irenstea nahiago dutela baina, tira …
Usurbilen bizi naiz, ostiralean 3 urte egingo ditu Atez Ateko bilketa daukagunetik eta herria garbi-garbia dago, kontenedore zikin hoiekin baino askoz garbiago. Eta gustora ote gauden galdetzera etorri dena gezur hutsa beste guztia bezala, bestela beste erantzunak jasoko lituzkeelako.
Atez Atekoarekin %80tik gora biltzen ari garenik ez omen du sinisten. Ba enteratu ez bada, hau ez da erlijioa bezala sinismen kontua. Hemen bildutako hondakinak pisatzen eta neurtzen dira. Eta emaitzak hoiek dira. Zenbateko gaikako bilketa dago Ataunen? %30-%35? Bi ere nahasian jaso eta beste batzuei bidaltzen segi behar al dute?
Ataunen hondakinak zabor nahasi eta kirastuna bihurtzen sagi nahi badute segi dezatela, baina herrian utz dezatela. Beraientzat nahi ez dutena besteei opa egitea ere! Horrek ez du izenik!
Atez Atekoa aurrera!!
Ni erabat ados nago Andonirekin. Goierri bailaran kontainerrekin, zabor bilketa bereiztua oso ondo bideratuta daukagula iruditzen zait, Mota guztiak jasotzen dira (organikoak barne) eta herritarrentzat askozaz libreagoa eta txukunagoa iruditzen zait. Datuaz ere bat baino gehiago ari da. Kontainerrekoak ez omen dira hain onak? Behar bada ez delako hain inposatzailea. Atez atekoa efektibogoa izan daiteke, baina balio digu jendea “mehatxatua” sentiaraziz lortzeak? Ni gai honetan, zoritxarrez beste gai batzutan bezala, jarrera totalitarioak eta fundamentalistak kezkatzen naute. Herria herrikeriarekin nahasten dutenek. Jendea hezi eta konbentzitu egin behar da eta gehiago ekologiaren izenean ari bagara. Ni oraingoa hobetzekoaren aldekoa naiz eta horretarako neurriak hartu daitezke (txartelarena, etabar)jendeari bortxatu gabe gabe.
Bortxaren argudioak nahastu egiten nau. Atez atekoak herritarrak derrigortzen ditu birzikla dezaten. Eta beste mila arau eta gobernu ekimenek ere bai. Adibidez:
– Ezin da tabernetan, elkarteetan, jolas-parkeetan, eskola eta osasun etxe inguruetan erre (goian horrelakoak Espainiar estatuan baino gertatzen ez direla esan dela iruditu zait; hau Frantziar estatuan ere gertatzen da).
– Ezin da autoz 120Km orduko baino azkarrago joan inon.
– Gaztelania edo frantsesa jakin behar dira derrigor Espainiar edo Frantziar estatuan.
– Ezin da manifestazio batean kaputxa jantzita ibili.
– Nire herriko igerilekura sartzeko sarrera merkeago ordaindu nahi izanez gero, nire herrian erroldatu beharra dago.
– …
Hau da, arau, lege guztiek betearaztea dakarte eta bestela ez dira arau. Beraz, atez atekoa arau gisa ezartzea eztabaidagai bada, arauak jartzean oinarritzen den sistema osoa dago eztabaidan, ezta? (interesgarria eta oinarrizkoa, baina atez atekoari baino gauza orokorragoei dagokiena).
Nik uste dut eztabaida bestea dela. Sortzen dugun zabor guztiarekin zer egin? Zer egin zabor gutxiago sortzeko?… Dirudienez kontainerren sistemak muga nabarmenak ditu, erraustegia jartzeak beldurra ematen du. Ez dakit, atez atekoa beste aukera bat da, eta bere aurkako argudioak ez zaizkit hain sendoak iruditzen. Zergatik ez proba egin?
Luxia: Ez naiz dogmak jan zalea, baina atez-atekoa iruditzen zait zaborra biltzeko sistema justu bakarra. Hitz egin datuez, eta ez uste, iritzi, nahi, edo dena delakoez. Zeintzuk dira datuak? 1-Zaborrak jan gaitu; 2-Amaitu da planeta zabortegi handi bat izan zitekeelako ustea; 3-Nork bere zaborraren ardura hartzen ez badu, ezingo diogu arazoari irtenbidea aurkitu; 4-Arazoa ez da nik, zu edo hark birziklatzea, arazoa da birziklaketarako egitura sendo eta integral bat sortzea, bai ala bai birzikla bezagun bermatuko duena; 5-Udalen eginkizuna da hori arautzea, eta araudiak guztiz dira zilegizkoak; 6-Zaborra atez-ate ez biltzeko zurrunbiloa, zarata, kaka-nahastea, hori guztia, ez dator zaborrak hobe kudeatzeko borondate batetik, erraustegia inposatzeko asmotik baizik. Errustegia ez zen inoiz erreferendumera eraman. Erreferendumera ez eramatea erabaki zuten haiek, toxinak inposatu nahi zizkiguten haiexek, orain arreferenduma eskatzen dute. Hortik aurrera sortzen diren kontsiderazio, mito, sinesmen eta halakoak, niri, zinez, bost ajola. Halakoak irakur litezke elkarrizketan: “Atez atekoa ematen den herriren batera joan eta gehiengoari galdetzea besterik ez dago: alde batetik itsusia da eta usain txarra du, askotan bi faktore hauei garrantzia kentzen badiegu ere niri lehen mailako gaia iruditzen zait”. Ongi irakurri duzu: itxusia da! Zer da itxusia, edukiontzia? Bueno, mesedez! Bestetik, zera dio: usain txarra dauka. Zertaz ari da? Usain onik duen zaborrik ba al da? Erretzera eramateko zaborra biltzeko sistema usairik gaberik ba al dago? Kalera atera aurretik erre beharko al ditugu geure etxean kalean jartzerakoan usain txarrik izan ez dezaten? Ze disparate klase da hori? Ez, ez da elkarrizketa serioa, argudioak ez dira serioak, inprobisatuak dira, eta, beraz, tamalgarriak. Munduate: informatu zaitez, inbertitu itzazu bost minutu, eta gero ager zaitez halako txorakeria konpletoak esatera.
1) Ahalik eta gehien birtzilkatu behar da: Ataun-en oraingo sistemarekin zaborren %80a birtziklatzea lortzen badezue, zorionak. Hala ezpada, beste sistema bat beharko dezue. Ze, zer egin bertziklatzen ez den zabor horrekin kantitate handi eta heterogenoa bada?
-Erraustu: erraustegi bat egin behar da eta horrek sortzen dituen hondakin toxikoak zabortegi batera eraman. Ordun, zaborraren %80a bertziklatzen ez badezu (sistemaz aldatzea inposaketa bat delako, zikina delako, ohiturak aldatuko dizkigulako…), zure herrian jarriko dugu erraustegia eta toxikoen zabortegia?
Nik nire herrian onartuko nuke birtziklatu ezin den %20 hori: inerteak besterik ez lirateke, bertziklatu daitekeen gauza guztiak bertziklatzen baitira. Zer, zer ez da egun bertziklagarria? Txikleak? Kondoiak? Kolillak?
-Zabortegi batera eraman: baina zein zabortegitara? Zabor heterogenoa da, denetik dago bertan, gauzak usteltzen dira, metanoa… Nere herrian enuke horrelako zabortegirik nahi.
Ba aukeratu: edo egungo sistemarekin jarraitzen dezue zure herrian eta birtziklatu daitekeen guztia bertziklatzen dezute, edo beste sistema batera pasatzen zarete, eraginkortasun haundiagoko batera. Ta hau ORAIN egin behar dezue: Gipuzkoan eztago denborarik, ezin baitugu orain bezala jarraitu.
Harrituta nago hemen esaten denarekin. Ezin gara gure uste edo “gustatzen zait” horretan oinarritu. Zenbakiek dena esaten dute! Atez ateko sistemarekin, %80a birziklatzen da eta gaur egun dugun sistemarekin portzentaia askoz txikiagoa da. Honetaz gain, argi daukat, atez ateko sistema daukaten herritarrak oso gustura daudela. Zer da benetan nahi duguna? BIRZIKLATZEA edota gure erosotasuna?
“Zer da benetan nahi duguna? BIRZIKLATZEA edota gure erosotasuna?” egiten da galde azken interbentzioan.
Nire erantzuna: erosotasuna. Erosotasun horretan sartzen dut atez atekoaren lotura engorroro eztabaidaezina, atez atekoaren itxura horrorosoa, errauskailuen kontaminazioa, hondakindegien kutsadura eta kiratsa, konpostadoreen kiratsa, sistemek duten kostu ekonomiko eta soziala, eta abar…
Nik oraindik ez dut irakurri azterketa global bat den-dena azalduko didana, alde eta urrats GUZTIAk ondo azlaudko dizkidana. Txosten sakon ustezkoetan slogan merkeak gehiegi ikusten ditut bi aldeetatik.
Ni seko harritzen nau jendeak ze argi dituen gauzak (alde batera edo bestera).
Palmondo: begira, Kiotoko protokoloa sinatu zenean, sinatu zen planeta pikutara zihoalako ziurtasun zientzifikoa zegoelako. Herrialde boteretsuenak eseri ziren, eta gogoz kontra onartu behar izan zuten protokoloa, nahiz eta gero sekulako lanak izan dituzten betetzeko, zergatik?, inertzia zaharrak haustea zaila eta garestia delako. Erraza da ibaietara likido kotsakorrak isurtzea, erreza da airera kea bidaltzea, erraza da mugikortasuna autogintzan oinarritzea, eta abar. Alabaina, erraztasun horrek ez du inondik inora ere protokoloa martxan jarri behar zenik auzitan jartzen. Inon egon al da galdeketarik protokoloa martxan jarri behar ote zen eztabaidatzeko? Ez noski! Jarri behar zen, gure biziraiupena kolokan zegoelako, eta jarri zen. Eta ez da nahikoa! Gehiago egin behar da! Askoz gehiago! Orduan, zertara dator galdetzea atez-atekoa zaila ote den, itsusia, eta halako kontuak? Zailagoa da orain artekoa baino? bai (erlatiboki, ze oso zaila baita hondakinak, bildu ditugun moduan, kudeatzea), baina, luzera, bideragarria den BAKARRA da, ze etorkizuna zaborrik ez sortzea da, gure planetak ez baitu gehiagorako tokirik! Nik etxean konpostako planta txiki bat daukat, urteak baitira ez dudala organikorik zaborretara botatzen. Sukaldean daukat hondakinak jasotzeko ontzi txikia, eta kanpoan, lorategian, planta. Nire ametsa litzateke udala, Hendaiakoa, nire etxera etortzea nire organikoa eramatera, baina ez daukat pribilegio hori, beraz, nik egin kudeatu behar dut (zuhaitzentzako ongarria egiuten dut). Zinez esaten dizut, nire etxera etorriko balira, muxuka hartuko nituzke, bonboiak emango nizkieke. Bizilagunak esan ohi dit: udalaren lana egiten ari zara, ez zenuke egin behar (hondakinak zaborretara bota beharko zenituzke), eta nik erantzuten diot: nire kaka nirea da, nire ardura da, inork ez du, ezta planetak ere, nire kaka merezi. Gipuzkoako hainbat herrietan, etxez-etxe joaten dira. Flipantea iruditzen zait, harro egoteko modukoa, pozik egoteko modukoa, ze benetan ari zarete mundu hobeago bat egiten (atez-atekoa egiten duzuen herriok). Hortik aurrera, kalapitak, errauskailuen lobbiek sortuak dira, ez izan dudarik. Eta errausketa, disparate bat da, txarra da, ez du etorkizunik, gure seme-alaben bizitza arriskuan jartzen du… onartezina da! ONARTZEINA! Gauzak garbi ditugula salatzen duzu; ez izan dudarik, oso garbio ditugu. Batzuk mundu zibilizatua nahi dugu, harmoniazkoa, errespetuzkoa, beste batzuek negozioa egin nahi dute, mundua zabortegi handi bat dela sinetsita daudelako. Mundua, ordea, ez da inorena, gu joango gara, egon segur, beste batzuk etorriko dira gero, eta zer utziko diegu? Geure arduradun politiko mafioso kriminalek nahi zutena? Ez, mesedez!
Elkarrizketa interesgarria iruditu zait. Eta Andonik dionarekin bat nator. Atez-atekoa jarrita dagoen herri horietako batean bizi naiz, birziklapenaren alde nago eta egiten dut, baina modua ez zait egokia iruditzen.
Askoz egokiagoa iruditzen zait koloretako kontenedore sistema, egunero etxetik zaborra ateratzeko aukera ematen duena eta ez orain bezala non gure etxeak zaborra kontenedore bihurtu diren, egutegi zoro horren ondorioz, kontrol sistema bezain zoroa. Nahiko kontrolatuta badaude iada.
Zergatik ez digute uzten etxean biltzen diren zaborrak, egunero ateratzen boltsatan bereiztuak? Ezin dut ulertu.
Lander, esaten duzu “Gehiago egin behar da! Askoz gehiago! Orduan, zertara dator galdetzea atez-atekoa zaila ote den, itsusia, eta halako kontuak?”
Honbre, nik uste dut galdetzea beti dela ona. Eta hain justu galdetzen dudana da gehiago egin behar den hori nola egin behar den. Esplikazio integral bat. Sloganak aparte utziaz.
Eta utzidazu orain pixka bat erasotzen, baina ulertuz eraso dialektikoa dela, eta ez inondik ere pertsonala (argi gera bedi).
“etorkizuna zaborrik ez sortzea da, gure planetak ez baitu gehiagorako tokirik” Horrela hotzean botata, slogan bat iruditzen zait, esplikazio integral batean ematen ez bada. Ze oso polita da esatea ez duzula hondakin organikorik sortzen, zure lorategian konpostatzen dituzulako, baina planetaren eta ingurumenaren kezkaz bizi den baten ahotan agian kuestionatzekoa da lorategia duen etxe (unifamiliar?) batean bizitzea ez ote den “aztarna ekologiko” handiegia sortzea, denak eginez gero planetak jasango ez lukeena.
Hau da, norbaitek esan dezake hori ere “arautu” egin behar dela (fuera etxebizitza unifamiliar lorategidunak, planetaren izenean), eta agian arrazoia leukake. Baina ulertuko nuke zuk esatea “aizu, aizu… esplikazio eta ekimen global batean ez bada, utzidazu pakean).
Nahiko patetikoa iruditzen zait nola hasten garen medioek orkestatutako eztabaida antzuetan galtzen batzuei interesa dienean(EAJ,PSE-EE,PP kasu honetan). Aldaketen aurkako jarrera normala da, ez da orain lehenengo aldia, baina pertsonok oso azkar ohitu eta moldatzeko gaitasuna daukagu. Tabakoaren legearekin gertatutakoa ikusi baino ez dago. Bazirudien mundua bukatuko zela eta gaur egun salbuespen batzuek kenduta danok ohitu gara eta uste dut bizimodua hobetu zaigula(nere iritziz). Atez atekoarekin segituan ohituko gara eta normal normal egingo dugu.
Kontu honek ordea beste aukera zoragarri bat eskaintzen digu. Mundu mailan arazoa den gai bati(kontsumo eredua eta zaborraren kudeaketari) konponbide kolektibo bat emateko gai garela erakus dezakegu eta horrek, niri behintzat asko tiratzen dit.
Aurka zaudetela diozutenok zer ari zarete defendatzen, gutxiago birziklatzea? hau da, gehiago kontaminatzea? Gutxienez bost minutuz pentsatzeko lana hartzen duenak ez dauka aitzakirik horrela jarduteko.
Iñaki, diou “Aurka zaudetela diozutenok zer ari zarete defendatzen, gutxiago birziklatzea? hau da, gehiago kontaminatzea? Gutxienez bost minutuz pentsatzeko lana hartzen duenak ez dauka aitzakirik horrela jarduteko”.
Dena ez da beltz, ez zuri. Gutziago kontaminatzea litzateke garraiobide publikoak lotuta dauden lekuen artean kotxea erabiltzea debekatzea… Baina erosoa da? onargarria?. Debate zabala nahi nuke nik, ez dogma absolutuak.
Grisa izaten da mundua, ez osorik beltza ezta osorik zuria ere. Euskaldunok, hala ere, muturretarako jarrerak hartzeko joera dugula ematen du. Politikariek eta admistrazioak helburuak jarri behar dituzte eta teknikariek aukera teknikorik egokiena proposatu. Arazoa sortzen da erabaki teknikoak maila politikoan hartzen direnean.
Argi dut birziklatzea kotxean uhala eramatea bezain derrigorrezko bihurtu behar dela. Nola? Ez dago modu bakarra, asko baizik. Begiratu Itsasondoko esperientzia grisari.
Apuntetxo txiki bat. Birziklaiaren gaiak bi dimentsio dituela uste dut: ideolojikoa eta hemen “teknikoa” deitu duzuena. Uste dut birziklatzeko neurrien aurka daudenak arrazoi “tekniko” horietan babesten direla, hain zuzen ere, haien arrazoi ideolojikoak (politikoki politak ez direnak) ezkutatzeko. Birziklaia egin nahi ez duenak mundua ulertu eta bizitzeko deklarazio garbi bat egiten du. Egin nahi duenak ere bai. Kasu honetan, Instituzioen erabakia ideolojikoa da, aldeko eta kontrako edozein joera bezalaxe. Baina, amigo, batalla ideolojikoa galduta dutenak ez daude prest terreno horretan jarduteko eta ustezko oztopo teknikoetan babesten dira aurka egiteko. Nire ustez, lamentable xamarra dena.
Palmondo: Nire etxean hiru familia bizi dira, eta guztiok konpostatzen dugu. Atez ateko sistemarekin %80 birziklatzen dela esatea, bestetik, ez da slogan bat, datu bat da. Ez da promesa bat, ez da asmo bat, ez da amets bat, datu egiaztagarri eta ezinbesteko bat baizik. Ze kontua horixe baita, urte asko daramatzagula birziklaketaren politikarekin, eta urteotan lortu dena porrot handia izan dela, jendearen borondatez birziklatu dena oso murritza izan delako, harik, eta, noski, zabortegiek jan egin gaituzten arte. San Marko zabortegiko kasua ez da kasu isolatua, kasu paradigmatikoa da, zaborrak literalki irentsi baitzituen Oarsoaldeko biztanleak, hura bai zen zabor kiratsa, hura bai zen zinez itsusia, zinez espantagarria; handik bi kilometrora, Oiartzunen, atez atekoa hasi zuten, eta, zer egin zuten EAJk eta PSEk? Aurkako kanpaina! Eta, zer esaten zuten? Usaina zeriola! Benetan disparate bat da guztia, ezin sinetsizko disparatea. Oiertzunen, Hernanin, Usurbilen… herri horietan ez dira erronkez hitz egiten ari, errealitate batez hitz egiten ari dira, asko birzikla litekeela erakutsi dute, guztiok egiazta dezakegu, eta egin dezakegun gauza bakarra datuak onartzea da, ebidentziaren aurrean, behintzat, apalak eta umilak izatea. Zein datu gehiago behar dugu? Jarri birziklatzen dena balantza batean, eta birziklatzen ez dena bestean, eta atera ezazu ehunekoa. Zenbat birzikaltzen dute Errenterian? %20, zenbat Oiartzunen %80. Egin dezagun kirolean bezala: nork irabazi zuen? Hark. Huraxe da onena, eta listo. Nik ez dut logika horretan sloganen aldeko jarrera dogmatikorik ikusten, zinez, guztiz aurkakoa, logika enpirikoaren aldeko apostua.
Ni etxeko andrea naiz, aldegun guzie reziklatzen dugu gure etxean, eta kontenedoretan botatzen dugu egunero etxean ez daukulago tokirik gordetzen joateko eta kaso hau gertatzenda etxe geienetan ez dauzkagu kriston sukaldeak ezta ere balkoiak eta gainez horain asten direnen berok nire etxea ez dut nai elbiz josita. Reziklajea bai, informazioa bai “y a cañonazos” baino kontenedorekin. Aste hotan egon nintzen Antzuolan gaueko zortzietan eta poste batzuetan jarrita zeren boltxak zinzilika eta beste batzuk lurren, ikusitakok, gogora azeginzin horain dela urte batzuk kontainerrak ez gendukenen eta katuk eta xaguk gainen ibiltzenzirenean.
Kontxi, badakizu 25 metro karratutan bizi naizela eta atez atekoa egiteko arazorik eztakatela?
HERRIA maitia: jende gutxi biziko zerate etxean. Gaur egon gera Aginagan eta ikusi dugu basura batzuk zintzilika postetan eta beste batzuk lurrean, goizeko hamarrak ziren eta hamabikaldera azalduda kamioia biltzera eta poltxa guzik ezer begidatu gabe sartu ditu kamioian. Zer zegon barruan? ez alda begidatu bear barruan dagoena? ez alda berdin kontainerra bat bolkatzea kamioi baten?
DALE KONTXI !
Izenburuan komatxo artean jarritakoa eta elkarrizketatuak esandakoa ez datoz inola ere bat. Kazetaritza kaskarraren ereduari jarraiki Zuzeun?
Atez atekorik ez dagoen herri batean bizi naiz, eta egia zera da: neure kalean pixka bat birziklatzen duen bakarra naizen sentsazioa daukat. Ia inoiz ez dut ikusi beste inor birziklatzen, eta zabor orokorraren edukiontzira zaborra botatzera noan guztiean (astean behin edo bitan, ez da gehiagotan erabili behar birziklatzu gero) beti-beti ikusten dut gai birziklagarriz edo garbigunera eraman beharko liratekeenez beteta: kartoiak, ontziak, kotxe-kapota bat oso-osorik (tolestu ere egin gabe!!), lorategietan moztutako belarra eta adarrak, piszina puzgarriak… Horratx herritar gehienen “borondatea” eta “zibismoa” !!
Berak ematen ditun arrazoiak bai ez dutela zentzurik,birziklatzen duenari berdin kostatzen zaio 5garrenarekin edo atez-atekoarekin, froga egin, zaborra botatzeko poltsak etxean izatea(gero edukiontzietara jaisteko) edo 10 litroko edukiontziak izatea atez-atekoarentzako berdina da, zaborra botatzeko zerbait behar dezu kopuru berdinean, orduan ze diferentzia dago? Ba 5garrenarekin nahi ez badezu ez dezula zaborra banatzen, eta horrela diote datuak leku guztietan, zenbat urte egon dira kanpaiekin? Gainera denbora ez degu baina beno. Eta atez-atekoarekin etxe azpian jasotzen dizute zaborra, eta edukiontzia 100 metrora duena? Eta euria eginen duenean? Zer da erosoago?
Publizitate kanpaiak bakarrik kotxean alkola ez edateko? Tabernetan ez erretzeko?
Baserritan autokonposta egin like bainan ala ere jasotzen zaienarekin (tasa bat ordaintzen dutela guztiok bezala), eta lehengai hoietatik ateratako diruarekin, kostu hori ez da.
5garrenaren alde dagoena berdin zaio birziklatzen bada, ze nahiz eta bera birziklatu (hobeto esanda banandu atez-atekoarekin bezala), argi dago gehienak ez dutela egiten. Nik ez dut gidatzen edanda, bainan badakit jende ugari bai, beraz ados nago edaten duena etagero kotxea hartzen duena, zigortu behar dela. Ba naiz eta ez berdina izan, honekin berdin, behartzen ez bada errautsgailua egin beharko da.
Grosen adibidez, %20a baino gutxigo eman zun izena 5garren edukiontzirako, %10a erabiltzen du, eta ez beti. Edukiontzietan poltsatxo batzuk besterik ez dira jasotzen.
Eta kontuan izanda atez-atekoa ezarri den lekuetan banatze tasa hirukoiztu dela hilabete bakar baten…
Erabat ados, Sugar. Zerbait birziklatzera eraman behar dudan bakoitzean etxetik 200 metrora ditudan edukiontzietaraino joan behar dut, askotan poltsak kargatuz eta euripean. Abantaila ederra hondakin horiek etxeko atariraino jasotzera etorriko balira!!