Soziolinguistika kritikoa (Atik Zra) –

Honela definitu zuten Arizmendi ikastolak soziolinguistika “Bazara” izeneko liburuan:

Soziolinguistika medikuntza da, hizkuntzen egoera sozialaren diagnosirako eta tratamendurako oinarri teorikoak eta metodologia proposatzen duen zientzia.

Egon daitezke definizio kanonikoagoak, egon daitezke definizio akademikoagoak, egon daitezke kaka berari beste bide batetik oratzen dionik, baina, funtsean, muinean, horixe da soziolinguistika (edo, behintzat, horixe da nire soziolinguistika).

Aspaldian aipatu nuen soziolinguistika kritikoari atea ireki behar geniola (eta Allartean-ek hori hartu eta artikulu antologiko hau idatzi). Eta hala da. Botere-harremanei ere begiratu behar diegu soziolinguistikatik, botere-harreman horiek eraldatzeko, proiektu emantzipatzaile baten barruan, kontrabalio positibo batzuk gorpuzteko. Edo.

Nik behintzat horrela ikusten dut soziolinguistika, eraldatzeko tresna bezala, ez dagoenaren berri bakarrik emateko (beharrezkoa dena, jakina), baizik eta dagoena eraldatzeko (edo eraldatzen ahalegintzeko). Azken finean, soziolinguistikak balio behar digu mapa operatiboak eraikitzeko, errealitatean esku-hartzeko behin-behineko kartografiak eraikitzeko (eta, agian, errealitatea eraldatzeko).

Izan ere, soziolinguistikako ikertzaileek zalantzak dituzte, ditugu, ez dakigulako zelakoa den gure ezagutzaren objektua, ez dakigulako zelan esku-hartu. Bilatu behar duguna da praktika teorikoa norabide errealetan haragitzea, teoria eraikitzea esperientzia pertsonaletatik abiatuta, ez gure iragazki ideologiko puruetatik. Errezetarik ez dagoela jakin arren.

Ez zait gustatzen errepikatzea, baina aspaldi idatzi nuen honek jarraitzen du izaten gaurkotasuna. To:

Ez dut inola ere ulertzen soziolinguistika lurretik bi zentimetrora dauden teorikoen zientzia gisa. Interbentzio eta eraldatze zientzia gisa ulertzen dut soziolinguistika, behetik gorako zientzia gisa, Bernardo Penabadek dioen bezala, soziolinguistika pedestrea deituriko horren partaide sentitzen naiz.

Baita honek ere:

Zer da soziolinguistika domestikoa? Egunerokoan hizkuntza dela eta ez dela sortzen zaizkigun mila arazoren aurrean konponbideak bilatzen dituen zientzia-adarra dugu (edo ez da zientzia-adarra, baina berdin zaigu). Begirada mikroa darabil, gertutik ikusteko betaurrekoak. Eta praktikoa da, erabat praktikoa. Eta, beraz, egoera bakoitzean egon daitezkeen faktoretxo guztiak aintzat hartu behar ditugula oroitarazten digu.

Hau guztia ere delako (izan behar duelako) soziolinguistika kritikoa. Edo ez.

Soziolinguistika kritikoa (Atik Zra)