Hego Naffarrera
Hego Naffarrera –
Gotzon Aurrekoetxea, Iñaki Gaminde, Jose Luis Ormaetxea eta Xarles Videgain jaunec arguitaratu berri duten Euskalkien Sailkapen Berria iceneco liburuaren arauera hirur dirade euscararen dialectoac:
- Mendebaldeco euscalquia
- Erdialdeco euscalquia
- Ekialdeco euscalquia
Neu orocorqui bat nathor sailcapen scientifico berri honequin eta gommendatzen derauçuet liburu hau eros eta iracur deçaçuela.
Gueuc fincatu dugun naffarrera standardizatzecotz, batez ere, ekialdeco euscara classicoa hartu dugu oinharritzat.
Orain standardizatu nahi dugu Hegoaldeco Naffarrera (HN), ceinac bere baithan harcen baititu mendebaldeco eta erdialdeco euscalquiac.
Iruzquinetan explicatuco ditugu lan berri honen nondic noracoac.
Anhitz esquer!
Hego Naffarrera
Arzadun, Betolaça, Irazusta, Ochoa de Arin eta Olaechea jaunen obrac içanen dira Hegoaldeco Naffarrera fincatzecotz erabilico ditugun oinharrizco obrac:
https://www.dropbox.com/sh/h6s7jnjiflp3bez/AADQntyklIdlfy1j3rF0oGkoa?dl=0
Hemen, goico esteca honetan, borz obra horiec TXT formatoan eta haietan erabilitaco hitz guztien cerrenda.
Naffarrerazco TZA TZE TZI TZO TZU adiaraztecotz TZA TCE TCI TZO TZU dirade forma erabilienac. Halaber, ÇA, CE CI ÇO ÇU formen ordez ZA CE CI ZO ZU.
curutze/curuze/ curuce/curutce => curutce
ençun/enzun => enzun
Naffarreran beçala, Hego Naffarreran ere idazleen erabilera nagussienac dira fincatze arau. Ez, nehondic nehorat, gure gustu personalac.
Martin Ochoa de Capanaga eta Joan Perez de Laçarraga idazleen obrac ere contutan hartuco ditut eredu berri hau establecitzeco.
ese => etse/eche
lossa => lotsa
deuso => deutso
deusat => deutsat
Adeitsuqui
Euscarac ??Josu Lavin
Iruzquin eremu hauec ez dutenez bihotz emojia eçagutzen meçua soilic textu moduan eman behar: ‘Euscarac Josu Lavin maite du’
Elkarren maitassun handia daducagu, bai, euscarac eta bioc.
Anhitz esquer, Enneco-Gotzon!
Capanaga jaunac J/I eta U/V Leiçarragaren modura erabilcen ditu. Adibidez:
Iaungoicoa
deuociño
Hego Naffarreran:
Jaungoicoa
devocino/devocio
modura gueratuco dira, hauec baitira formaric erabilienac.
Zoratuta zaudete lagunok.
Oso beharrezkoa. Ezin nintekeen bizi naffarreraren hegoaldeko subestandarrak nolakoa izan behar duen jakin gabe.
Dizert,
Cergatic dioscuçu ecen çoratuta gaudela?
Adeitassunez
Amonamantangorri,
Ceuc ederto daquiçu nolacoa den eta içan den hegoaldeco euscararen forma!
Gure lanac ez dirade çuretacotz.
Adeitsuqui
Josu,
eta noiz ikusiko dugu zubererazko Alphonsa Rodriguez liburua naffarrera klasikora itzulirik? Oso liburu gomendagarria, eta gure artean guti ezaguna, baldin escua erantsi nahi badiozu!
Hona hemen bertako zatiño labur bat Josu. Ea zer deritzozun, zure ustez ongi idatzirik dagoen ala zuzenketaren bat behar ote duen.
Goza zazu, demonio, hone hemen zuretzako aragi mardula:
Seint Thomasec erraiten dici Celuco Seindiac gauça orotan Gincoaren borondatera
daudela, eta Seint Anselmac, Gincoaren borondathia eta guria Celian bat diratekeela
gure gorpitzceco bi beguien suac bat diren beçala, eci ber suaz gaucer soguiten
dicie, batac eztici soiten ahal gauça bati besthiac ber demboran ber gauçari soguin
gabe, eta nahibada beguiac biga diren, ezticie ispirithian so baten portreta edo itçura7
becic eguiten.
Peru,
Honela liçate naffarrera standardean Lopez aphaiz jaunaren textu hori:
San Thomasec erraiten diçu Ceruco Sainduac gauça orotan Jaincoaren vorondatera daudela, eta San Anselmoc, Jaincoaren vorondatea eta gurea Ceruan bat diratequeela gure gorphutzeco bi beguien suac bat diren beçala, eci ber suaz gaucei so eguiten duçue (deraueçue), batac ez diçu (derauco) so eguiten ahal gauça bati berceac ber demboran ber gauçari so eguin gabe, eta nahi bada beguiac biga diren, ez duçue spirituan so baten portreta edo itchura baicic eguiten.
Peru,
https://www.dropbox.com/sh/j663eur2vnvotyr/AAAxtWuWb_kYcLPd1Ag88Rcca?dl=0
Lopez aphaiz jaunaren idazquera’ osso da bihurria. Haren aurretic euscaraz nehorc nehoiz deus idatzi ez balu beçala idazten du.