figura
figura –
Ez da bethi erraça figura mantencea.
Hamaica adiera ditu hitz international ejer honec, beheratago ikussiren dugun beçala. Eguiatan hamaica adiera horietan euscarazco itzulpena figura ere içan liteque, nahiz eta synonymoac eduqui ditzan arren.
Elhuyar Hizteguiac honela dakar figura sarrera es-eu partean:
1 s.f. [forma] irudi, forma, itxura
hemos comprado unas galletas con figura de muñeco: panpina-formako galleta batzuk erosi ditugu
he visto pasar la figura de un hombre: gizon baten irudia pasatzen ikusi dut
2 s.f. [personaje] pertsona famatu/ospetsu
asistieron todas las figuras del mundo de las letras: letretako famatu guztiak joan ziren
3 s.f. [en ajedrez] pieza
las figuras del ajedrez: xakeko piezak
4 s.f. [en naipes] beltz
las figuras en la baraja española son la sota, el caballo y el rey: karta espainoletan txanka, zalduna eta erregea dira beltzak
5 s.f. [tipo] gorpuzkera, itxura, tankera, eite
delgado y de buena figura: argala eta gorpuzkera ederrekoa
figura atlética: gorpuzkera atletikoa
6 s.f. (Art.) irudi, figura
me he comprado una figura de porcelana: portzelanazko irudi bat erosi dut
7 s.f. (Coreogr.) irudi
8 s.f. (Lit.) figura
el hipérbaton es una figura retórica: hiperbatona figura erretorikoa da
9 s.f. (Mat.) irudi
figura geométrica: irudi geometrikoa
10 s.f. (Mús.) nota-irudi
la blanca en música es una figura: zuria musikan nota-irudia da
11 s.f. (Fís.) irudi
la figura reflejada en el espejo: ispiluan islatutako irudia
figura
figura.
Hitz honec idatzizco bi forma normal eduqui ditu: figura eta figüra.
Eta berce forma batzuc normaletic guti edo deus guti dutenac: figora, fiura, pigura, piura, piyura.
Dena dela, bigarren typoco forma hauec ez daducate figuraren cençu positivoric, ecen pejorativoa da errannahia: pinta edo itchura char eta barregarria. PIURA, batueraz.
figüra da çuberotarren ahosquerari dagoquiona.
Naffarreraz eta batueraz FIGURA da idatzizco forma. Ahozcoan /figura/ nahiz /figüra/ dira ahoscatze çucen eta çainduac. Batueraz ere bai, Euscalçaindiac adiaraci duen beçala.
Gende gutic daqui hau, ança denez, hitz internationalen artean eta euscarazcoetan badira anhitz hitz U-z idatzi arren, çuberotarrec Ü-z ahoscatzen dituztenac. Batuera çucen eta modu çainduan ahoscatzecotz çuberotarrec ü hori conserva deçaquete, ecen guztiz çucena baita ahoscatze modu hau, Euscalçaindiaren arauen arauera.
Bravo! Cinez eta benetan!
Hona hemen cer dioscun Orotaricoac:
Tr. En la tradición septentrional se documenta ya en Dechepare, pero no lo hemos encontrado en textos del s. XX. Al Sur aparece sobre todo en catecismos y textos de léxico poco cuidado. En DFrec hay 6 ejs.
Etcheparec figura erabili çuen, Leiçarragac figura, figuratu, desfiguratu, transfiguratu eta transfiguratione.
Lexico guti çaindua? Bai, cera!
Azquen bi mende hauetan ecin ukan dutela aurkitu! Normal!
Euscalçaindiac figura baicic ez du onhartu, eta soil soilic adiera bakar batzuetan.
Figuraren familia ossoa (ceina laster ekarrico baitut hona) behar dugu euscaldunoc librequi erabilcecotz gogoac eman dieçagunean, nehori ere baimena escatu gaberic.
Lexico guti çaindua! Hemen dago Euscalçaindia eta berce batuista guztien filosofia edo pilosopia.
Sentitzen dut, baina jada seculan ez gara bat ethorrico pilosopia suicida horrequin. Nehola ere ez.
Transfiguratione edo incluso transfiguracione, transfiguracino edo transfiguracio hitzac lexico ez çaindutzat harcea ecin barka daitequeen bekatu larria da.
Azquen bi mende hauetan hitzoc ez direla aurkitzen? Logicoa, guerra despiadatua eta guphidagabea eguin baitzaie, eta oraino ere berdin berdin eguiten çaielacotz!
figura
figuratu
figuratuqui
figurant = figurante
figuratione
figuratore = figuratzaile
figurable = figuragarri
figurativo
figurativoqui
figurativismo
figurativista
figurin
figurina
figurinismo
figurinista
configuratu
configuratione
configuratore = configuratzaile
configurable = configuragarri
configurabilitate = configuragarritassun
disfiguratu = desfiguratu
disfiguratione = desfiguratione
disfigurativo
disfiguramentu = desfiguramentu = desfiguramendu
disfiguratore = desfiguratzaile
prefiguratu
prefiguratione
prefigurativo
prefigurativoqui
transfiguratu
transfiguratione
transfigurativo
transfiguratore = transfiguratzaile
transfiguramentu = transfiguramendu
transfigurable = transfiguragarri
English: transfigure
French: transfigurer
Italian: trasfigurare
Portuguese: transfigurar
Spanish: transfigurar
Prototypo internationala:
transfigurar
Naffarreraz: transfiguratu
…
transfiguratione batueraz:
antzalda, antzaldatze, antzaldaketa, itxuraldatze, itxuraldaketa, irudialdatze
Bethico gutchigorabeherismoa!
Ança, itchura edo irudia soilic aldatzea baino cerbait garrancitsuagoa da transfigurationea:
Transfiguration – Wiktionary
https://en.m.wiktionary.org/wiki/Transfiguration
Naffarreraz:
Idatzizco forma:
transfiguratione
Ahosquera:
/trans-fi-gu-ra-zio-ne/,
/trans-fi-gü-ra-zio-ne/,
/tra(n)s-fi-gu-ra-zi-no-(e)/, eta
/tra(n)s-fi-gu-ra-zi-o/
Euscalquietan idatziz guero, forma phonetico hauec ere onharcen ditugu.
Adeitassunez
https://www.dropbox.com/s/nn617gklucssllo/Ahoskera%20zaindua.pdf?dl=0
Goico estecan Euskara Batuaren Ahoskera Zaindua iceneco araua, 87.a, hain çucen ere.
Naffarrerazco CULTURA hitz internationala euscara batuan KULTURA idazten da. Ongui, bacenequiten ederto asco.
Ahosquera /kul-tu-ra/ da euscara batuan, baina ez da hau ahosquera çucen, egoqui eta çaindu bakarra, ceren /kül-tü-ra/ ere ahoscatzen ahal baita goico arauan arguiro adiarazten denez.
Naffarreran criterio berdina daducagu.
Ceren Leiçarragaren lau collaboratzaileetaric hirur’ çuberotarrac baitziren!
kultura eta kültüra idaztea, begui onez ikusten dugu euscalquietan idazten denean. Batuera, effectu guztietarat, euscalqui bat berceric ez da gure ikuspunctutic. Ez guehiago, ez gutiago.
Eta begui onez ikusten dugu, halaber, edocein euscalqui naffar graphia internationalean idaztea.
Adeitsuqui
Leiçarragac flaccu, flaccatu, flaccatassun eta flacqueça erabilcen ditu.
Hona hemen Leiçarragaren hitzen cerrenda:
https://www.dropbox.com/s/42mlfmk7hbfd4cz/Lei%C3%A7arraga%202021%20cerrenda.txt?dl=0
Ikus deçagun hitz familia hau:
flaccu
flacco
flacca
flaccatassun = flaccotassun
flaccotassun
flaccatu
flaccagarri
flacqueça = flacquecia = flacquia
flaccido
flacciditate
FLACCO
Ahosquera:
/flak-ko/ astiro minçatzeracoan
edo
/flako/ azcar minçatzen denean
…
Lavin, Telegram eta Naffarrera:
Bakar batzuec contactatzen naute gmaileco nire helbidearen bidez:
josulavin@gmail.com
naffarrera dela eta ez dela.
Erabaqui dut, orainche, Telegramean Naffarrera Taldea creatzea nolabaiteco interessa lutenençat.
Contacta naçaçue nire telephonoaren bidez Telegramen.
678902227
Communicationea idatziz eguinen guenuque.
Normalean telephonoa ahotsic gabe eduquitzen dut; beraz, molestatu nehorc ez nau eguinen.
Edocein euscara mota erabil daiteque talde honetan.
Anhitz esquer
flor
flore
+ lore, lora, loratu…
floretto = florette = floret
floretta
florista
floristero
floristeria
floron = florone
floral
floratu
floratione
prefloratione
affloratu
affloramento
defloratu = disfloratu
defloratione = disfloratione
disfloratu = desfloratu
disfloramentu = desfloramendu
disfloratione = desfloratione
infloratu = enfloratu
infloramentu = enfloramendu
floritu = floratu
florido
floriditate
florimentu = florimendu
floristico
floristica
florescitu
efflorescitu
efflorescent = efflorescente
efflorescentia = efflorescencia
inflorescitu
inflorescentia = inflorescencia
passiflor = passifloro
passifloraceo
passifloracea
albiflor = albifloro
multiflor = multifloro
uniflor = unifloro
flosculo
flosculoso = flosculos
semiflosculo
flora
macroflora
microflora
bioflora
…
Florentia = Florencia
florentino
florentina
Florentio = Florencio
…
Prototypo internationala: forgia
Pronunciationea: /forja/
Hitz guztiotan JA erabili beharrean naffarreran GIA hobesten da, berdin ahoscatzen dena familia honetan. JA ere çucena da. Naffar Translator programman: forja-tic forgia-rat passatzen da automaticoqui.
forja
forjatu
Leiçarragac: forgeatu /forjeatu/ edo aguian /forjatu/
forjagarri
forjaqueta
forjatore = forjadore = forjatzaile
forjatzaile
forjable = forjagarri
forjabilitate = forjagarritassun
forjatura = forjadura
forjari
…
Josu, ikusi dut Leizarragaren Wikipediako artikuluan bigarren deitura ezarri diotela, Lermanda, ez bainuen ezagutzen (gaztelaniazko artikuluan, berriz, Manta da). Zer dakizu abizen horren gainean? Eskerrik asko.
Manta horri buruz orain jaquin dut çuri iracurriric.
Lermanda euscal wikipediatic jaquin nuen. Ez daquit nondic athera duten.
Lermanda – Wikipedia, entziklopedia askea.
https://eu.m.wikipedia.org/wiki/Lermanda
Curiosa da non dagoen Lermanda herria!
Litekeena litzateke Angeluren (bikingoren) batek ekarritako izena izatea, Lermand deitura Danimarkan eta Eskozian baino ez baita ageri Europan. Euskaraturiko Lermanda berriz izugarri ugaria da Txilen eta oso arraroa gainerako toki guztietan. Nonbait han asmatu zuen ugaritzen gure arabarrak. https://forebears.io/surnames/lermanda
Dena dela, nire galdera da ea zer premia zegoen Leizarragari inork ezagutzen ez duen bigarren abizen bat jartzeko.
Vikingotic ez dut uste ecer ceducanic.
Joannes Leiçarraga asqui eta sobera da.
Ez daquit bigarren deithura nondic athera duten.
Leiçarraga cen etchearen icena, oker ez banago, 1944 bota baitzuten.
Prototypo internationala: fornir
Naffarreraz fornitu edota hornitu.
Ondoco familian H-ren ordez F erabilcen ahal da.
horni
hornialdi
horniaraci
hornibide
hornidura
hornigai
hornigailu
hornigarri
horniqueta
hornicunça
hornilari
hornilaritza
hornimendu
hornitegui
hornitore = hornitzaile
hornitu
hornitura = hornidura
hornitzaile
hornitione
horniçoin
autohornicunça
…
seguruena edo probableena da Arabako herriarekiko erlazio bat. Andana jendek dauka abizentzat herri baten izena dela iparraldekoa (Ustaritz, Espelette, ) dela Hegoaldekoa (Latasa, Azpeitia…) baita urrunekoa ere Paris, Monaco…
Joanes Leizarraga (Beraskoizkoa), grafia zaharrean/Naffarreraz, Ioannes Leiçarraga (Berascoizcoa).
Amaren abizena potro/alu bizarren amorez eranstea revisionismo buru-hertsia iruditzen zait. Josu, honezkero atera duzu revisionismoren familia?
Naffarreraz Joannes.
Duela 450 urthe: Ioannes
revisionismoa? Bai.
Itsasten dut harçara hemen:
vider = ikussi
*viditu
vidente
invident = invidente
evident = evidente
evidentia = evidencia
clarivident = clarividente
clarividentia = clarividencia
omnivident = omnividente
omnividentia = omnividencia
visible
visibilitate
invisibile
invisibilitate
visione
visionario
vista
televista
televisore
televisione
visage = visaia
visera
visual
audiovisual
visualisatu = visualizatu
visualisatione = visualizatione
visatu
avisatu
aviso = avisu
interviditu = entrevistatu
intervista = entrevista
previditu
prevident = previdente
previdentia = previdencia
imprevident = imprevidente
imprevidentia = imprevidencia
previsible
imprevisible
previsione
*previsto
imprevisto
previsore
providitu
provident = providente
providentia = providencia
providential = providencial
provisione
provisional
approvisionatu
approvisionamentu
provisorio
*proviso
improvisatu
improvisatione
improvisatore = improvisatzaile
improviso
disproviditu
disprovisto
reviditu = revisatu
revisione
revisionista
revisionismo
revisore
revista
eta abar
fronte
+ boronte = boronde
frontiera = frontera
fronterizo = fronteriço
fronton = frontoi
frontal
frontalqui
affrontatu
+ affruntatu
+ affrentatu
affronto = affrontu
+ affruntu
+ affrenta
+ affrentoso = affrentos
+ affrentosa
affrontamentu = affrontamendu
affrontatore = affrontatzaile
confrontatu
confrontatione
confrontational
confrontationalismo = confrontationismo
confrontationismo
confrontationista
frontis
frontispicio
…